Manchester – Wikipedia, wolna encyklopedia

Manchester
Ilustracja
Manchester (2017)
Herb
Herb
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Region

North West

Hrabstwo

Wielki Manchester

Dystrykt

Manchester

Powierzchnia

116 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności
• gęstość


545 501[1]
4717 os./km²

Nr kierunkowy

0161

Kod pocztowy

M

Położenie na mapie Wielkiego Manchesteru
Mapa konturowa Wielkiego Manchesteru, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Manchester”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Manchester”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Manchester”
Ziemia53°29′N 2°15′W/53,483333 -2,250000
Strona internetowa

Manchester – miasto (city) i dystrykt metropolitalny w północno-zachodniej Anglii, w hrabstwie metropolitalnym Wielki Manchester, położone nad rzekami Irwell i Mersey u podnóża Gór Pennińskich[2], połączony z Morzem Irlandzkim Kanałem Manchesterskim[3].

W 2017 roku Manchester liczył 545 501 mieszkańców (6. miejsce w Wielkiej Brytanii), a jego obszar metropolitalnyWielki Manchester (Greater Manchester), obejmujący m.in. miasta: Ashton-under-Lyne, Bolton, Stockport, Oldham, Rochdale, Wigan, Salford, Bury i Sale, liczył ponad 2,7 mln mieszkańców[1].

Miasto jest węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonuje tu również międzynarodowy port lotniczy Manchester. Ośrodek handlowo–bankowy, naukowy i przemysłowy w sektorze m.in. włókienniczym, maszynowym, elektrotechnicznym, chemicznym, odzieżowym i środków transportu[3]. Ponadto ośrodek mediowy, m.in. BBC Radio Manchester.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Manchester został założony w 1086 roku w pobliżu rzymskiego obozu warownego, funkcjonującego od I do początku V wieku[2][3], o nazwie Mamucium lub Mancunium. W Domesday Book wymieniany jako Mamecestre[4]. Nazwa miasta zakończona na -chester pochodzi od łacińskiego słowa castraobóz[5].

Manchester uzyskał prawa miejskie w 1301[3].

W 1653 powstała biblioteka Chetham’s Library[6].

Od połowy XVIII wieku jeden z ośrodków rewolucji przemysłowej, nastąpił wówczas gwałtowny rozwój miasta jako centrum innowacyjnego przemysłu.

W XIX wieku Manchester stanowił centralne miejsce brytyjskiego masowego ruchu robotniczego, tzw. czartyzmu[3]. 16 sierpnia 1819 w mieście miała miejsce masakra Peterloo. W mieście koncertował na krótko przed swoją śmiercią Fryderyk Chopin[7][8]. Od 1857 roku siedziba najstarszej w Wielkiej Brytanii orkiestry symfonicznej The Hallé.

W 1948 na Uniwersytecie Wiktorii w Manchesterze opracowano pierwszy naukowy komputer – Small-Scale Experimental Machine.

22 maja 2017, po koncercie Ariany Grande na terenie Manchester Arena, miał miejsce zamach terrorystyczny, w którym zginęły 23 osoby.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Etniczność

[edytuj | edytuj kod]

Pod względem etnicznym w 2009 roku w Manchesterze dominowała ludność rasy białej (77,3%), następnie Azjaci (11,2%), rasa czarna (4,8%) i pozostałe (6,7%)[9].

Religia

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z lat 2009–2010 dominującą religią w Manchesterze było chrześcijaństwo (70,2%), drugą grupę stanowili ateiści (21,4%), następnie wyznawcy islamu (3,5%), hinduizmu (1,6%), sikhizmu (0,8%) oraz pozostałe religie (2,5%)[10].

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Dzielnice oraz części miasta

[edytuj | edytuj kod]

Civil parishes

[edytuj | edytuj kod]

Zanieczyszczenie powietrza

[edytuj | edytuj kod]

W 2018 roku Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała Manchester na piątej pozycji miast Wielkiej Brytanii najbardziej zanieczyszczonych pyłem PM2,5[12][13].

Uczelnie

[edytuj | edytuj kod]
Kampus Uniwersytetu Manchesterskiego

Zabytki i atrakcje turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
Daily Express Building w Manchesterze (1939). Arcydzieło modernizmu i art déco XX wieku architekta Owen Williams zostało wpisane do rejestru zabytków w 1974[14]

Muzea i galerie

[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej znane placówki w Manchesterze[15]:

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Transport kolejowy

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa stacji kolejowej Zdjęcie Data budowy Opis, uwagi
Manchester Liverpool Road 1830 Budynek pierwszej stacji kolejowej, działającej w latach 1830–1844.
Manchester Piccadilly 1842 Największa stacja kolejowa w Manchesterze. W 2002 roku zakończono proces jej modernizacji[18].
Manchester Victoria 1844 Jedna z głównych stacji kolejowych w Manchesterze[19].
Manchester Oxford Road 1849 Ze stacji obsługiwane są połączenia m.in. do Liverpoolu i Chester.
Manchester Airport 1993 Połączenie z międzynarodowym portem lotniczym Manchester.

Transport tramwajowy

[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Zdjęcie Data

powstania

Opis, uwagi
Manchester Metrolink 1992 Tramwaje w Manchesterze funkcjonowały wcześniej w latach 18771949.

Transport lotniczy

[edytuj | edytuj kod]
Zdjęcie Nazwa
Międzynarodowy port lotniczy Manchester

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Lista miast partnerskich Manchesteru[21]:

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland - Office for National Statistics [online], ons.gov.uk [dostęp 2019-04-09] (ang.).
  2. a b c Manchester - co warto zobaczyć?, „turystyka.wp.pl”, 13 grudnia 2013 [dostęp 2018-04-06] (pol.).
  3. a b c d e f g Encyklopedia popularna PWN, wyd. XXV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 483, ISBN 83-01-11802-4.
  4. The Domesday Book online.
  5. Cienkowski, W.P., Sekrety imion własnych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1965, s. 137.
  6. a b c d Manchester - pierwsze przemysłowe miasto świata [online], polemi.co.uk [dostęp 2018-04-07] (pol.).
  7. Największy poza Polską pomnik Chopina odsłonięto w Manchesterze, „Londynek.net” [dostęp 2018-04-08] (pol.).
  8. New Chopin bronze sculpture in Manchester UK [online], pianistmagazine.com [dostęp 2018-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-09] (ang.).
  9. Office for National Statisitcs, Mid-Year Estimates, 2009.
  10. Office for National Statistics, Citizenship Survey: Race, Religion and Equalities Topic Report, 2010.
  11. a b Ordnance Survey linked data.
  12. Najbardziej zanieczyszczone miasta w Wielkiej Brytanii, „Londynek.net” [dostęp 2018-05-05] (pol.).
  13. WHO Global Ambient Air Quality Database (update 2018) [online], World Health Organization [dostęp 2018-05-05] (ang.).
  14. DAILY EXPRESS BUILDING, Non Civil Parish - 1218285 | Historic England [online], org.uk [dostęp 2024-04-24] (ang.).
  15. 10 najlepszych muzeów w Manchesterze [online], pl.tripadvisor.com [dostęp 2018-04-09].
  16. Vehicle Collection - Museum of Transport, Greater Manchester [online], gmts.co.uk [dostęp 2018-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-10] (ang.).
  17. HOME Manchester [online], HOME [dostęp 2018-04-09] (ang.).
  18. The history of Manchester Piccadilly station – Network Rail [online], networkrail.co.uk [dostęp 2018-04-08] (ang.).
  19. Dworzec Manchester Victoria już otwarty, „Polishexpress” [dostęp 2018-04-08] (pol.).
  20. Stretford - History. stretfordtowncentre.org.uk. [dostęp 2017-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-02)]. (ang.).
  21. Manchester City Council [online], manchester.gov.uk [dostęp 2018-04-07] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]