French
DeutschMaria Dulęba – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | 17 października 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 6 maja 1959 |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
    | |
Maria Zofia Dulęba primo voto Piotrowska, secundo voto Liefeld, tertio voto Wołoszynowska[1] (ur. 17 października 1881 w Krakowie, zm. 6 maja 1959 w Warszawie) – polska aktorka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodziła z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Alabanda. Była córką Adolfa i Michaliny Dulęba[2]. Uczęszczała do żeńskiego gimnazjum. Debiutowała w 1902 w krakowskim Teatrze Miejskim jako Sylwetta w Romantycznych Rostanda[3]. Od 1906 grała w teatrach warszawskich, m.in. w Polskim (1913–1918 i 1947–1959), Reducie (1919–1921), Rozmaitości, Narodowym (1924–1939). Na jej dorobek artystyczny złożyło się ponad 300 ról teatralnych i 14 ról filmowych.
Była także pedagogiem. W sezonie 1929/30 uczyła gry scenicznej w Oddziale Dramatycznym Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, w 1936–1939 wykładała w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, w 1945–1947 w Studium Dramatycznym przy Starym Teatrze w Krakowie, w 1947–1952 w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (potem PWST) w Warszawie.
W 1955 roku otrzymała Nagrodę Państwową I stopnia za całość działalności aktorskiej.
Była trzykrotnie zamężna. Pierwszym jej mężem był dziennikarz Jan Piotrowski, drugim - inż. Henryk Liefeldt, trzecim - pisarz Julian Wołoszynowski.
Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych-1-97)[4].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 1911 Meir Ezofowicz jako Młoda karaitka Gołda
- 1912 Przesądy jako hrabianka Lidia
- 1913 Wykolejeni jako Władka
- 1913 Obrona Częstochowy jako Oleńka Billewiczówna
- 1914 Słodycz grzechu jako Dora
- 1914 Bóg wojny jako Maria Walewska
- 1917 Bestia jako Sonia
- 1918 Mężczyzna jako Maria, siostra Borowskiego
- 1921 Za winy brata jako Helena Korycka
- 1924 O czym się nie mówi jako Gwozdecka
- 1933 Dzieje grzechu jako matka
- 1939/1941 Żona i nie żona
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 9 listopada 1932[6], 13 listopada 1953[7])
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Maria Dulęba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10].
- ↑ Maria Dulęba (1881–1959) [online], www.dziennikteatralny.pl [dostęp 2023-11-25].
- ↑ Maria Dulęba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2023-11-25].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIA DULĘBA WOŁOSZYNOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02].
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazana jako Wołoszynowska Maria.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Maria Dulęba w bazie Filmweb
- Maria Dulęba w bazie filmpolski.pl
- Maria Dulęba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10].
- Maria Dulęba na zdjęciach w bibliotece Polona