Maria Lassnig – Wikipedia, wolna encyklopedia
Maria Lassnig 1974 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki |
Maria Lassnig (ur. 8 września 1919 w Kappel am Krappfeld, (Karyntia); zm. 6 maja 2014 w Wiedniu[1]) – austriacka malarka i artystka medialna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie chłopskiej. Do szóstego roku życia wychowywała się u swojej babki. Po małżeństwie jej matki z ojczymem, piekarzem Jakubem Lassnigiem otrzymała jego nazwisko. W roku 1925 zamieszkała z rodziną w Klagenfurcie.
Uczęszczała tam do szkoły sióstr Urszulanek aż do matury. Następnie kształciła się w seminarium nauczycielskim. Już między szóstym a dziesiątym rokiem życia wykazała zdolności plastyczne, o czym świadczą zachowane rysunki.
W latach 1940 i 1941 pracowała jako wiejska nauczycielka w jednoizbowej szkole w Metnitztal w Alpach Gurktalskich. Po roku 1985 odwiedzała często tę okolicę, po urządzeniu letniej pracowni w adaptowanym budynku szkolnym.
W roku 1941 rozpoczęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, gdzie została przyjęta do klasy mistrzowskiej Wilhelma Dachauera. Ponieważ Dachauer określił jej prace jako „sztukę wynaturzoną“, przeniosła się w roku 1943 do klasy Ferdinanda Andri. Studiowała też u Herberta Boeckla. Tam wiodło się jej lepiej, otrzymała nawet w latach 1943 i 1944 stypendia władz Karyntii.
Po uzyskaniu dyplomu powróciła w roku 1945 do Klagenfurtu. Tam odbyła się jej pierwsza wystawa indywidualna, na której pokazała „rysunki świadomości ciała” i małe surrealistyczne kompozycje figuralne.
W roku 1951 powróciła do Wiednia. Dzięki stypendium wyjechała do Paryża, gdzie spotkała się m.in. z André Bretonem i Paulem Celanem. Dopiero w roku 1954 powróciła do Akademii Wiedeńskiej, gdzie w klasie Alberta Parisa Gütersloh ukończyła swoje studia.
Wraz z Wolfgangiem Hollegha, Josefem Miklem, Markusem Prachenskym i Arnulfem Rainerem należała do kręgu wokół księdza Otto Mauera, założyciela „Galerii koło katedry św. Szczepana“. Zbliżyła się też do literatów z „Wiener Gruppe“ (Friedrich Achleitner, H.C. Artmann, Gerhard Rühm i Oswald Wiener).
Lata 1961–1968 spędziła głównie w Paryżu, gdzie malowała pierwsze „akwarele świadomości ciała” oraz dwumetrowe kompozycje figuralne. Po śmierci matki w roku 1964 w stanie depresji opuściła Paryż.
W roku 1968 wprowadziła się do pracowni w East Village w Nowym Jorku, gdzie jej prace uznano za „dziwaczne”. Uczęszczała do klasy sitodruku w Brooklynie i tworzyła wielkoformatowe sitodruki.
W roku 1970 odbyła kurs animacji filmowej w School of Visual Arts. Nabyła 16-milimetrową kamerę filmową i stworzyła pierwsze filmy. Dzięki stypendium DAAD przeniosła się 1978 do Berlina[2].
W roku 1980 została profesorem malarstwa na Akademii Sztuki Użytkowej w Wiedniu[3]. Przyjęła to stanowisko pod warunkiem zapewnienia współpracy teoretyka sztuki Heimo Kuchlinga.
Przy swojej klasie mistrzowskiej utworzyła w roku 1982 jedyne w Austrii studio dydaktyczne filmu animowanego.
18 lutego 2004 otrzymała za „niezwykły wkład do malarstwa współczesnego” nagrodę im. Maxa Beckmana miasta Frankfurtu z dotacją w wysokości 50 tysięcy euro.
Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin odbyła się w Monachium wystawa indywidualna artystki, zwłaszcza dzieł ostatniego okresu[4]
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Po początkowym okresie surrealizmu stała się Maria Lassnig w latach pięćdziesiątych pionierką sztuki Informel w Austrii. Wśród jej obfitej twórczości najbardziej znaczące są „obrazy odczuwania cielesności” oddalające się od wszelkich wzorców stylistycznych.[5] Jako pierwsza z taką otwartością przedstawiała ciało kobiece. W jej autoportretach pojawiają się elementy surrealizmu, unoszące się między bliskością i obcością.
Przykładem jest martwa natura z czerwonym autoportretem z roku 1969. Autoportret zredukowany do wielkich czerwonych ust może kojarzyć się zarówno z przyjmowaniem pokarmów jak i z erotyzmem.
W późnych latach dziewięćdziesiątych pojawiają się coraz częściej autoportrety ze zwierzętami.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ORF 6 maja 2014
- ↑ DAAD. [dostęp 2017-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Heidemarie Seblatnig: Einfach den Gefahren ins Auge sehen – Künstlerinnen im Gespräch. Wien 1988, str. 299
- ↑ Wystawa jubileuszowa
- ↑ Hannoversche Allgemeine
- ISNI: 0000000084025651
- VIAF: 263560765
- ULAN: 500033165
- LCCN: n84059097
- GND: 118569937
- BnF: 126534726
- SUDOC: 050124811
- NKC: jx20070615007
- BNE: XX1705276
- NTA: 118781898
- BIBSYS: 9038788
- CiNii: DA1347127X
- PLWABN: 9810697758705606
- NUKAT: n00041884
- J9U: 987007321905805171
- NSK: 000281711
- CONOR: 102029155
- LIH: LNB:BHq/;=Bc
- WorldCat: lccn-n84059097