Martin Mróz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Martin Mróz, Mroz, Mrose M'Rose lub Morose (ur. 24 listopada 1861 w Teksasie^[1], zm. 29 czerwca 1895 w El Paso, USA) – kowboj, rewolwerowiec i przestępca z Dzikiego Zachodu. Urodził się w St. Hedwig w Teksasie, osadzie założonej w 1852 przez imigrantów z zachodniego Górnego Śląska. Był synem Leona Mroza przybyłego tam z okolic Brodnicy na ziemi chełmińskiej, znajdującej się wówczas w Królestwie Prus^[2]. Pracował w Eddy County na rancho jako kowboj i handlarz bydłem. Był zamieszany w kradzieże bydła, niektóre źródła wskazują, że również uczestniczył w zabójstwach^[3].

Skonfliktowany z prawem przekroczył granicę i wyjechał do pobliskiego Ciudad Juárez po meksykańskiej stronie. Został tam aresztowany^[4] wraz z niedawno poślubioną niezwykłej urody prostytutką Beulah (Heleną) przez meksykańskich przedstawicieli prawa jako osoba poszukiwana na terenie Stanów Zjednoczonych. Beulah została zwolniona następnego dnia.

Przebywając w meksykańskim areszcie wynajął lokalnego adwokata Johna Wesleya Hardina, by wywalczył ekstradycję. Wręczywszy łapówkę wydostał się z więzienia, lecz ciążące na nim zarzuty uniemożliwiały mu powrót do Stanów. John Wesley zbliżył się w tym czasie do Beulah bardziej, niżby na to wskazywały relacje prawnik-klient, pożyczył też od niej pieniądze Martina na rozwinięcie działalności w Wigwam Saloon w El Paso.

Amerykański przedstawiciel prawa marshal George Scarborough przybył do Juarez, gdzie przebywał Martin, próbując go nakłonić do przekroczenia granicy z Teksasem w celu postawienia go przed wymiarem sprawiedliwości. Za sprawą uwikłania w to Beulah, udało mu się spotkać wieczorem 29 czerwca 1895 r. w drodze między Juarez a El Paso, na moście Mexican Central Railroad. Początkowo Martin nie chciał powrócić do Teksasu, potem przystał na propozycję powrotu wraz z Scarborough. Domniemania świadków tamtych wydarzeń dopuszczają taką wersję, że Martin, będąc świadomym relacji Beulah z Hardinem, chciał nie tyle spotkać Beulah, co raczej wrócić, by odzyskać należne mu pieniądze lub nawet rozliczyć Hardina z jego zainteresowania własną żoną. Na amerykańskim brzegu od strony El Paso Martina podążającego w towarzystwie Scarborough oczekiwali zawezwani przez niego w celu ujęcia Mroza agent Marshal Jeff Milton i strzelec Frank McMahon. Gdy przystąpili oni do próby ujęcia Mroza, ten dobył krótkolufowego Colta .45, lecz został wielokrotnie postrzelony przez policjantów. Umarł ze słowami: - Chłopaki, zabiliście mnie^[3]. - Śledztwo wykazało, że rewolwer Martina wystrzelił tylko raz, niecelnie. Z raportu dr. Alwarda White’a wynika, że klatka piersiowa i brzuch Martina zostały przestrzelone na wylot 7 kulami, z czego dwie przeszły przez serce powodując śmierć.

Beulah przyjęła wiadomość o śmierci męża z zadowoleniem i nie oskarżyła o nią szeryfów. Na pogrzebie Martina były tylko dwie osoby: John Wesley Hardin i Beulah M'Rose, którzy pozostawali w związku aż do chwili, gdy sam Hardin został zabity przez konstabla Johna Selmana sześć tygodni później. John Wesley Hardin został pogrzebany zaledwie trzy groby od Martina Mroza na Concordia Cemetery^[5]. Gdy wreszcie po dwóch latach doszło do procesu sądowego, szeryfowie zostali uniewinnieni.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Martin Mroz: St. Hedwig outlaw. wilsoncountynews.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.)
• Martin M'Rose. findagrave.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-04)]. (ang.)
• Robert K. DeArment, George Scarborough. The life and Death of a Lawman on the Closing Frontier, University of Oklahoma Press 1992 (ang.)
• Richard C. Marohn, The Last Gunfighter, John Wesley Hardin, Creative Publishing 1995 (ang.).