Mechaniczna pomarańcza (film) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mechaniczna pomarańcza
A Clockwork Orange
Ilustracja
Kadr ze zwiastuna filmu Mechaniczna pomarańcza
Gatunek

dramat
kryminał
fantastyka naukowa

Data premiery

19 grudnia 1971
31 grudnia 1990 (Polska)

Kraj produkcji

Wielka Brytania
Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

137 min

Reżyseria

Stanley Kubrick

Scenariusz

Stanley Kubrick

Główne role

Malcolm McDowell
Patrick Magee
Adrienne Corri

Muzyka

Rachel Elkind
Wendy Carlos

Zdjęcia

John Alcott

Kostiumy

Milena Canonero

Montaż

Bill Butler

Produkcja

Stanley Kubrick

Wytwórnia

Warner Bros. Pictures
Hawk Films

Dystrybucja

Warner Bros.

Zwiastun filmu (ang.)

Mechaniczna pomarańcza (tytuł oryginalny: A Clockwork Orange) – amerykańsko-brytyjski dramat science fiction z 1971 roku, ekranizacja powieści Anthony’ego Burgessa o tym samym tytule. Autorem scenariusza, reżyserem i producentem obrazu był Stanley Kubrick. Jako Alex DeLarge wystąpił Malcolm McDowell. Ścieżka dźwiękowa filmu zawiera m.in. zaaranżowane na syntezator Mooga kompozycje Wendy Carlos, a także elektroniczne przekształconą muzykę poważną. Szczególną rolę w filmie pełni IX symfonia Beethovena. W Polsce, film był objęty cenzurą, aż do upadku komunizmu.[1]

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]

Akcja filmu rozgrywa się w nieokreślonym czasie w Wielkiej Brytanii. Obraz opowiada historię Alexa DeLarge, młodego, inteligentnego człowieka z dobrej rodziny, miłośnika muzyki poważnej (przede wszystkim Beethovena), a zarazem przestępcy, gwałciciela i zbrodniarza, który kieruje małą grupą młodych przestępców.

Podczas jednego z napadów wspólnicy Alexa zdradzają go i zostaje on zatrzymany przez policję. Oskarżony o morderstwo zostaje skazany na karę 14 lat więzienia. Po dwóch latach zgadza się wziąć udział w eksperymentalnym programie resocjalizacyjnym realizowanym według tzw. techniki Ludovica. Eksperyment ma za zadanie obrzydzić mu przemoc. Udaje się do tego stopnia, że Alex na samą myśl o przestępstwie odczuwa mdłości i bóle głowy, nie jest w stanie się nawet bronić. Zostaje więc zwolniony przed czasem z więzienia i wychodzi na wolność. Po kolei spotyka swoje poprzednie ofiary, które mszczą się na nim za swoje dawniejsze krzywdy. Próbuje popełnić samobójstwo, ale zostaje odratowany dzięki staraniom rządu, który wcześniej wspierał przeprowadzony nań eksperyment. Jego przypadek zostaje wykorzystany w rozgrywkach politycznych.

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Thamesmead- Osiedle w południowo-wschodnim Londynie, jedna z lokalizacji, gdzie kręcono Mechaniczną pomarańczę

Zdjęcia do filmu kręcono w Londynie i przylegających do niego hrabstwach z uwagi na fobię Kubricka związaną z dalszymi podróżami. Wśród uwiecznionych londyńskich miejsc wymienić można m.in. ponure blokowisko Thamesmead South, Brunel University w Uxbridge, przejście podziemne pod Trinity Road w dzielnicy Wandsworth czy nabrzeże nad Tamizą Chelsea Embankment. Inne pozalondyńskie lokacje wykorzystane przez ekipę to np. Shenley i Borehamwood (bar mleczny Korova) w hrabstwie Hertfordshire, Aylesbury i West Wycombe (Buckinghamshire) oraz Shipton-under-Wychwood (Oxfordshire)[2].

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Strój z filmu Mechaniczna pomarańcza (wystawa w LACMA, Los Angeles, USA).
  • Nagrody BAFTA
    • Najlepsza scenografia – John Barry
    • nominacja Najlepsze zdjęcia – John Alcott
    • nominacja Najlepsza reżyseria – Stanley Kubrick
    • nominacja Najlepszy film
    • nominacja Najlepszy montaż – William Butler
    • nominacja Najlepszy scenariusz – Stanley Kubrick
    • nominacja Najlepsza ścieżka dźwiękowa – Brian Blamey, John Jordan, Bill Rowe
  • Nagrody Gildii Reżyserów
    • nominacja Najlepsza reżyseria – Stanley Kubrick
  • Złote Globy
    • nominacja Najlepsza reżyseria – Stanley Kubrick
    • nominacja Najlepszy film dramatyczny
    • nominacja Najlepszy aktor pierwszoplanowy w dramacie – Malcolm McDowell
  • Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Nowojorskich
    • Najlepsza reżyseria – Stanley Kubrick
    • Najlepszy film
  • Nagrody Gildii Scenarzystów
    • Nominacja za najlepszy dramatyczny scenariusz adaptowany – Stanley Kubrick
Listy Amerykańskiego Instytutu Filmowego

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. https://kultura.onet.pl/wiadomosci/burgess-a-sprawa-polska/wzxjffc
  2. A Clockwork Orange. Movie Locations. [dostęp 2023-01-27]. (ang.).
  3. 1972 Hugo Awards. World Science Fiction Society. [dostęp 2016-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-07)].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]