Mehmet Pasza Deralla – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mehmet Pasza Deralla
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1847
Gradec (Vrapçisht)

Data i miejsce śmierci

1918
Podgorica

Minister wojny
Okres

od 4 grudnia 1912
do 22 stycznia 1914

Następca

Esad Pasza Toptani

Faksymile

Mehmet Pasza Deralla też jako: Mehmet Pasza Kallkandeleni (ur. 1847 we wsi Gradec k. Tetowa, zm. 1918 w Podgoricy[1]) – albański polityk i wojskowy, minister wojny w latach 1912-1914.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn działacza narodowego Hasana Deralli[2]. Uczył się w Tetowie i w Skopju[3]. Ukończył Akademię Wojskową i Akademię Sztabu Generalnego w Stambule[2]. Po ukończeniu szkoły rozpoczął służbę w Syrii, następnie w Iraku i w Salonikach. W czasie służby w Salonikach nawiązał współpracę z albańskimi działaczami narodowymi[4]. W 1878 otrzymał awans na generała, w tym samym roku objął dowództwo nad żandarmerią w wilajecie kosowskim[5]. Przyłączył się do Ligi Prizreńskiej, zajmując się organizacją sił zbrojnych Ligi jako doradca ministra obrony Ligi Sulejmana Vokshiego[6]. Po upadku Ligi zdołał się ukryć i nie został aresztowany. W 1899 związał się z Ligą w Peji, kierowaną przez Haxhi Zekę. Po jej upadku został schwytany przez oddziały osmańskie i internowany w Bagdadzie[6].

W 1908 z internowania uwolniła go amnestia ogłoszona przez władze młodoosmańskie[1]. Od nich też otrzymał propozycję powrotu do służby i do stopnia generalskiego. Odmówił i zaangażował się w działalność albańskiego ruchu narodowego, współpracując z Bedrim Pejanim i Bajramem Curri[3]. W latach 1910-1912 należał do grona organizatorów powstań antyosmańskich[3]. 4 grudnia 1912 otrzymał stanowisko pierwszego w dziejach Albanii ministra wojny w rządzie Ismaila Qemala[4]. Funkcję tę pełnił do 1914. W 1916 został ujęty przez oddziały serbskie i trafił do więzienia w Belgradzie, a następnie w Podgoricy. W więzieniu w Podgoricy został otruty[1].

W 2011 w Gradecu, rodzinnej wsi Deralli odsłonięto jego popiersie, jego imię nosi także miejscowa szkoła.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 105. ISBN 978-1-78076-431-3.
  2. a b Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 447. (alb.).
  3. a b c Mehmet Pashë Dëralla, një jetë kushtuar Atdheut. = 2017-05-14 [online], albeu.com, 30 listopada 2012 [dostęp 2017-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-07] (alb.).
  4. a b Gjergj Titani, Proleter Hasani: Personalitete ushtarake shqiptare ne vite 1912 Dhjetor – 1997. Vellimi i pare. Tirana: Toena, 1997. (alb.).
  5. Kujtim Halili: Fjalor biografik ushtarak. Tirana: 2006, s. 44. ISBN 99943-849-2-9.
  6. a b Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 112.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 112.