French
DeutschMikołaj Orechwa – Wikipedia, wolna encyklopedia
 pułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 listopada 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 lipca 1990 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. |
| Odznaczenia | |
  | |
Mikołaj Orechwa[1], znany także jako: Mikołaj Kłyszko, Mikołaj Malinowski (ur. 11 listopada?/24 listopada 1902 w Borunach k. Oszmiany, zm. 16 lipca 1990 w Mińsku) – pułkownik MBP pochodzenia białoruskiego, kierownik Wydziału Personalnego i dyrektor Departamentu Kadr i Szkolenia MBP w latach 1944–1955.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Szymona i Anastazji[2]. Od 1919 żołnierz Armii Czerwonej, wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej i w bitwie pod Warszawą. W tym też roku wstąpił do Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików).
Do 1923 był sekretarzem komitetu gubernialnego w Nowogrodzie, w latach 1923–1924 sekretarz KC Komsomołu Białorusi. Jako delegat Białorusi uczestniczył w II Zjeździe Komsomołu i Kongresie Komunistycznego Międzynarodowego Związku Młodzieży. W 1924 skierowany do pracy komunistycznej w II RP, gdzie przebywał trzykrotnie w latach 1924–1930, 1934–1935 i 1936–1937, ukrywając się pod fałszywymi nazwiskami Malinowski vel Kłyszko. W 1926 został aresztowany w Wilnie i skazany na 5 lat więzienia. Od 1926 członek KC Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi. W 1935 został delegatem Zachodniej Białorusi na VII Kongres Kominternu. W latach 1936–1939 przebywał w Pradze, gdzie został uwięziony. W grudniu 1939 dzięki porozumieniu niemiecko-sowieckiemu wyjechał do ZSRR.
W 1944 oddelegowany do pracy w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. 1 sierpnia 1944 roku w RBP w Lublinie objął stanowisko kierownika Wydziału Personalnego; następnie w stopniach majora, podpułkownika i pułkownika był na stanowisku – od 25 marca 1946 Dyrektora Biura Personalnego MBP, od 1 sierpnia 1949 Dyrektora Departamentu Kadr MBP i od 1 stycznia 1955 do 10 stycznia 1956 – Dyrektora Departamentu Kadr i Szkolenia Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Członek PPR i PZPR.
W styczniu 1956 powrócił do ZSRR. W latach 1956–1984 w Mińsku pracował jako starszy pracownik naukowy w Instytucie Historii Partii przy KC KPZR.
W latach 60. rozmawiała z nim O. Szatunowska[3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (10 października 1945)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (21 lipca 1946)[5]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Niekiedy nazwisko oddaje się w spolonizowanej formie Mikołaj Orechwo. Zob. np. Jerzy Poksiński, Aleksander Kochański, Krzysztof Persak, Kierownictwo PPR i PZPR wobec wojska 1944–1956, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2003, s. 142; (red. Michał Gnatowski), Ruch robotniczy na Białostocczyźnie. Studia i materiały. Praca zbiorowa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987, s. 49. Rzadziej można je spotkać w wersji czysto białoruskiej Mikałaj Arechwa. Zob. Andrzej Garlicki, Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1999, s. 163.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2023-06-29].
- ↑ О.Шатуновская, Катынь, katyn.chat.ru [dostęp: 6 lutego 2012] (ros.)
- ↑ M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 12, poz. 28 „za wzorową służbę”.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- (red. nauk. Krzysztof Szwagrzyk), Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. T. 1. 1944–1956, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2005, s. 65–66.
- Katalog pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy organów bezpieczeństwa państwa [online], bip.ipn.gov.pl [dostęp 2011-10-15].