Mimoza – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mimoza
Ilustracja
Morfologia (Mimosa pudica)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

brezylkowe

Rodzaj

mimoza

Nazwa systematyczna
Mimosa L.
Sp. Pl. 1: 516. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Mimosa spegazzini
Mimosa diplotricha

Mimoza, czułek (Mimosa) – rodzaj tropikalnych roślin, rozpowszechniony w Ameryce Południowej oraz na wyspach Oceanu Spokojnego.

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się niezwykłą czułością na dotyk (tigmotropizm). W momencie dotyku roślina reaguje zamykaniem (składaniem) liści (ruchy sejsmonastyczne). Listki odcinków drugiego rzędu składają się do góry i stykają ze sobą górnymi powierzchniami, całe odcinki zbliżają się do siebie, a ogonek wiotczeje i zwisa, tak samo roślina reaguje na brak światła słonecznego (czyli w nocy). Mechanizm tego ruchu polega na zmianach turgoru w komórkach poduszeczek funkcjonujących jako tzw. staw przegubowy. Poduszeczki są zlokalizowane u nasady liścia oraz u podstaw wszystkich odcinków liścia i składają się ze zdrewniałej, sztywnej osi osadzonej u podstawy tkanki miękiszowej. Ruch tej osi silnie podrażnia utwory czuciowe, znajdujące się po dolnej stronie poduszeczek. Sygnał przenoszony jest prawdopodobnie przez aminokwasy[3]. W efekcie następuje regulacja ilości wody w wakuolach komórek liścia – po dotknięciu woda jest wydalana z komórek przez co tracą one turgor i liście wiotczeją.

Taka reakcja na bodziec występuje u wielu gatunków z rodzaju Mimosa, ale najkrótszy czas reakcji na bodziec wykazują liście mimozy wstydliwej – nawet 0,08 sek. Po ustąpieniu bodźca powrót do położenia wyjściowego zajmuje 15–20 min. Reak­cja rośliny w niższych temperaturach jest wolniejsza, w wyższych – szybsza[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów tradycyjnie zaliczany (np. jeszcze w systemie Revala z lat 1993–1999[5]) do podrodziny mimozowych Mimosaceae w rodzinie bobowatych Fabaceae s.l.[2], a w obrębie mimozowych do plemienia Mimoseae[6]. W 2017 mimozowe umieszczone zostały w podrodzinie brezylkowych Caesalpinioideae[7][2].

Wykaz gatunków[8]

Obecność w kulturze i symbolice[edytuj | edytuj kod]

W powszechnej tradycji mimoza symbolizuje wrażliwość i wstydliwość[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b c Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
  4. ↑ Marek Ples, Wstydliwa roślina, „Biologia w Szkole”, 6 (2015), Poznań: Forum Media Polska Sp. z o.o., str. 52-56.
  5. ↑ System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Mimosa według Reveala
  6. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  7. ↑ Legume Phylogeny Working Group. A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny. „Taxon”. 66, 1, s. 44–77, 2017. 
  8. ↑ Mimosa L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-05-02].
  9. ↑ Leksykon symboli. Warszawa: ROK Corporation, 1991. ISBN 83-85344-23-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Zygmunt Hejnowicz: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Organy wegetatywne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13825-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mimoza&oldid=72986115”