French
DeutschMleczarka z Bordeaux – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Autor | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Data powstania | |
| Medium | olej na płótnie |
| Wymiary | 74 × 68 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Mleczarka z Bordeaux[1][2] (hiszp. La lechera de Burdeos) – obraz hiszpańskiego malarza Francisca Goi[3].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Dzieło pochodzi z późnego okresu twórczości Goi. Powstało na rok przed śmiercią artysty i jest jedną z jego ostatnich znanych prac olejnych. Obraz został namalowany w 1827 roku, kiedy Goya przebywał na emigracji we francuskim Bordeaux. W tym czasie miał już 81 lat, był schorowany, niedowidział i niemal kompletnie ogłuchł. Jego popularność we Francji nie mogła się równać z estymą, którą darzono go w ojczyźnie. W Bordeaux mieszkał razem ze swoją kochanką Leokadią Weiss i jej córką Rosario, zdradzającą zamiłowanie do malarstwa[4].
Analiza[edytuj | edytuj kod]
Postać na obrazie wzorowana jest na XIX-wiecznych mleczarkach z Bordeaux – młodych wiejskich dziewczynach, które przychodziły do miasta, aby sprzedawać mleko[5]. Przedstawia młodą i piękną kobietę o delikatnych rysach twarzy, które podkreśla świetlisty czepek i szal[6]. Obok niej stoi dzban z mlekiem, na którym widać napis Goya[7]. Krytycy uważają, że portret przedstawia jedną z najbliższych Goi kobiet – Leokadię Weiss lub jej córkę Rosario. Przypuszcza się, że Rosario mogła być córką Goi, ale nie jest to pewne. Faktem jest, że Goya opiekował się nią jak ojciec i wspierał ją w karierze malarskiej[4].
Zastosowana błękitnozielona gama kolorów, pogodny nastrój, dolna perspektywa oraz nakładanie farby drobnymi dotknięciami pędzla (charakterystyczne dla impresjonizmu) nie są zabiegami typowymi dla późnego malarstwa Goi[3]. Przez niektórych krytyków sztuki (również kustoszy Prado) dzieło nie jest uznawane za pracę Goi[4]. Sugerowano również, że autorką obrazu mogła być sama Rosario. Walory artystyczne tego dzieła znacznie przewyższają namalowane przez nią prace, które zachowały się w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda w Madrycie, dlatego jej autorstwo jest mało prawdopodobne[8].
To dzieło utrzymane w świetlistych barwach jest zapowiedzią impresjonizmu, przypomina kobiece portrety Renoira[1][9][10] lub tancerki Degasa[11].
Historia obrazu[edytuj | edytuj kod]
Pomimo że Leokadia wiernie opiekowała się Goyą przez wiele lat, artysta nie zabezpieczył jej finansowo w swoim testamencie (spuściznę przekazał synowi). Pośród niewielu rzeczy, które po śmierci artysty pozwolono jej zabrać z ich wspólnego domu, znalazł się tylko jeden obraz – Mleczarka z Bordeaux. Świadomy wartości tego dzieła Goya miał przykazać Leokadii, aby nie sprzedawała go za mniej niż uncję złota[9]. Znajdując się w złej sytuacji finansowej Leokadia sprzedała dzieło Juanowi Bautiście Muguiro, krewnemu Goi. Potomkowie Muguira przekazali obraz Muzeum Prado w 1945 roku[4][12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Alessandro Bettagno, Christopher Brown, Francisco Calvo Serraller, Francis Haskell, Alfonso Pérez Sánchez: Muzeum Prado. Arcydzieła malarstwa. Warszawa: Arkady, 2011, s. 188–189. ISBN 978-83-213-4421-8.
- ↑ Patricia Wright: Świadectwa sztuki: Goya. Wrocław: Wydawnictwo dolnośląskie, 1993, s. 59. ISBN 83-7023-300-7.
- ↑ a b Fabienne Gambrelle. Francisco Goya. „Wielcy malarze, ich życie, inspiracje i dzieło”. 77, s. 27, 1998-2005. Warszawa: Eaglemoss Polska. ISSN 1505-9464.
- ↑ a b c d Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: W.A.B., 2006, s. 36, 384. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
- ↑ Alfonso Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009. ISBN 978-83-60334-71-3.
- ↑ Stefano Peccatori, Stefano Zuffi: Klasycy sztuki: Goya. Warszawa: Arkady, 2006, s. 130–131. ISBN 83-60529-14-0.
- ↑ Ferrán Aribau, Francesc Ruidera, Lluís Altafuya, Roberto Castillo, Xavier Costaneda: Goya: su tiempo, su vida, su obra. Madryt: LIBSA, 2006, s. 391. ISBN 84-662-1405-4.
- ↑ Juan José Junquera: The black paintings of Goya. Londyn: Scala Books, 2003. ISBN 18-5759-273-5.
- ↑ a b Francisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-497-1.
- ↑ Peter Swanston (red.), Francisco Goya, Warszawa: De Agostini Polska, 2005 (Galeria sztuki; 25), s. 29, ISBN 83-7398-185-3.
- ↑ András Székely: Malarstwo hiszpańskie. Warszawa: WAiF, 1974, s. 42.
- ↑ Museo Nacional del Prado: La lechera de Burdeos. [dostęp 2012-10-01]. (hiszp. • ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michael Howard: Goya. London: Eagle Editions Ltd., 2003, s. 14, seria: History & Techniques of the Great Masters. ISBN 1-86160-478-5.