Mudar Badran – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mudar Badran
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 stycznia 1934
Dżarasz, Transjordania

Data śmierci

22 kwietnia 2023

Premier Jordanii
Okres

od 13 czerwca 1976
do 19 grudnia 1979

Poprzednik

Zajd ar-Rifa’i

Następca

Abd al-Hamid Szaraf

Premier Jordanii
Okres

od 28 sierpnia 1980
do 10 stycznia 1984

Poprzednik

Kasim ar-Rimawi

Następca

Ahmad Ubajdat

Premier Jordanii
Okres

od 7 grudnia 1989
do 19 czerwca 1991

Poprzednik

Zajd ibn Szakir

Następca

Tahir al-Masri

Mudar Mohammad Ayesh Badran, arab. مضر بدران (ur. 18 stycznia 1934 w Dżaraszu, zm. 22 kwietnia 2023[1]) – jordański wojskowy i polityk, trzykrotny premier Jordanii w latach 1976–1979, 1980–1984 oraz 1989–1991.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia na Uniwersytecie Damasceńskim. W 1957 zaciągnął się do armii jordańskiej. Pracował w wywiadzie wojskowym i po jedenastu latach służby stanął na czele jordańskich służb specjalnych[2][3]. Był również specjalnym doradcą króla Husajna ds. terytoriów utraconych przez Jordanię w wojnie sześciodniowej (Zachodni Brzeg)[2]. W 1970 odszedł ze służby, ale pozostał doradcą monarchy ds. bezpieczeństwa[2]. Od 1972 przez rok zasiadał w Sądzie Królewskim, następnie był od 1973 do 1974 ministrem edukacji, by w 1974 wrócić na poprzednie stanowisko[2].

W 1976 został po raz pierwszy premierem Jordanii. Jego nominacja miała związek ze zmianą w polityce zagranicznej państwa. Sześć lat po Czarnym Wrześniu i usunięciu z Jordanii zbrojnych formacji palestyńskich król Husajn, obserwując przebieg wojny domowej w Libanie i interwencji syryjskiej w tym kraju, postanowił na nowo nawiązać pozytywne kontakty z Organizacją Wyzwolenia Palestyny. Mudar Badran już wcześniej radził królowi, by uznał OWP za przedstawiciela Palestyńczyków zamieszkujących Zachodni Brzeg i Strefę Gazy[4]. Ogólny kierunek polityki Badrana jako premiera stanowił kontynuację działań jego poprzedników Abd al-Hamida Szarafa i Kasima ar-Rinnawiego[5]. Badran był równocześnie premierem, ministrem obrony oraz ministrem spraw zagranicznych. Na urzędzie pozostał do grudnia 1979[2]. Już w lipcu 1980 król Husajn po raz drugi powierzył mu tekę premiera; tym razem Badran pełnił obowiązki przez cztery lata[2].

Po raz trzeci został mianowany premierem Jordanii po wyborach parlamentarnych w 1989, pierwszych od dwudziestu lat przeprowadzonych bez nacisków administracyjnych. Kontynuował demokratyzacyjne reformy kraju. Ograniczył wpływ służb bezpieczeństwa na funkcjonowanie państwa, amnestionował kilkudziesięciu więźniów politycznych, starał się zwalczać korupcję. W styczniu 1991, podczas rekonstrukcji gabinetu, po raz pierwszy w historii Jordanii zaprosił do udziału w rządzie przedstawicieli jordańskiej gałęzi Braci Muzułmańskich, którzy pozostali w gabinecie do lipca 1991[6]. W okresie sprawowania przez niego urzędu przyjęta została Jordańska Karta Narodowa, dokument, na podstawie którego w kraju miał zostać restytuowany system wielopartyjny[6]. 19 czerwca 1991 rząd Badrana podał się do dymisji, a nowy gabinet utworzył dotychczasowy minister spraw zagranicznych Tahir al-Masri[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Former PM Mudar Badran passes away. en.royanews.tv. [dostęp 2023-04-22]. (ang.).
  2. a b c d e f red. Lentz H.: Heads of States and Governments Since 1945. London: Routledge, 2014, s. 471. ISBN 978-1-134-26490-2.
  3. Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 312. ISBN 978-83-7436-276-4.
  4. Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 195. ISBN 978-83-7436-276-4.
  5. Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 206. ISBN 978-83-7436-276-4.
  6. a b c Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 218-220. ISBN 978-83-7436-276-4.