Najib Tun Razak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Najib Razak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1953
Kuala Lipis

Premier Malezji
Okres

od 3 kwietnia 2009
do 10 maja 2018

Przynależność polityczna

Barisan Nasional (UMNO)

Poprzednik

Abdullah Ahmad Badawi

Następca

Mahathir Mohamad

Wicepremier Malezji
Okres

od 7 stycznia 2004
do 3 kwietnia 2009

Poprzednik

Abdullah Ahmad Badawi

Następca

Muhyiddin Yassin

Minister finansów
Okres

od 17 września 2008
do 3 kwietnia 2009

Poprzednik

Abdullah Ahmad Badawi

Minister obrony
Okres

od 1999
do 17 września 2008

Poprzednik

Mahathir Mohamad

Następca

Abdullah Ahmad Badawi

podpis

Najib Razak[1] (ur. 23 lipca 1953 w Kuala Lipis, stan Pahang) – malezyjski polityk, Premier Malezji od 3 kwietnia 2009 do 10 maja 2018. W 2018 roku Najib został aresztowany w związku z zarzutami korupcyjnymi związanymi z 1Malaysia Development Berhad (1MDB)[2][3]. Po aresztowaniu, przeszedł proces sądowy[4], podczas którego były przedstawiane dowody i argumenty dotyczące jego rzekomego zaangażowania w korupcyjne działania i pranie brudnych pieniędzy[5]. W wyniku procesu sądowego w 2020 roku, Najib został uznany za winnego zarzutów korupcyjnych i nielegalnych działań finansowych związanych z 1MDB.[6] W wyniku wyroku sądu, Najib został skazany na 12 lat pozbawienia wolności oraz nałożenie na niego znacznej grzywny finansowej[7][8].

Edukacja i życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Najib Razak jest najstarszym spośród sześciu synów Tun Abdul Razaka, drugiego premiera Malezji. Kształcił się w St. John Institution w Kuala Lumpur, a następnie w Malvern College w hrabstwie Worcestershire w Wielkiej Brytanii oraz na Uniwersytecie w Nottingham, na którym w 1974 ukończył studia ekonomiczne.

Najib Tun Razak ma czterech synów i cztery córki. Jego pierwszą żoną była Tengku Puteri Zainah Tengku Eskandar. Obecnie jest żonaty z Rosmah Mansor.

Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

W trakcie swej kariery politycznej Najib wielokrotnie wchodził w skład gabinetu. Po raz pierwszy, w 1978 w wieku zaledwie 25 lat, objął funkcję wicepremiera ds. energii, telekomunikacji i poczty w rządzie premiera Husseina Onna. W 1980 został mianowany wiceministrem edukacji, a w 1981 wiceministrem finansów. W latach 1982–1986 zajmował stanowisko ministra edukacji w gabinecie premiera Mahathira bin Mohamada, a następnie w latach 1986–1987 ministra kultury, młodzieży i sportu. Od 1990 do 1995 pełnił funkcję ministra obrony. W latach 1995–1999 jako minister edukacji, Najib przeprowadził szereg reform w szkolnictwie.

Od 1999 do 17 września 2008 Najib ponownie pełnił funkcję ministra obrony. 7 stycznia 2004 został mianowany przez premiera Abdullaha Ahmada Badawiego wicepremierem w jego rządzie. Jako minister obrony, w 2003 stworzył program Malaysian National Service (Malezyjska Służba Narodowa), program trzymiesięcznej służby wojskowej dla 17-latków, propagujący ideę braterstwa bez względu na rasę i pochodzenie etniczne[9]. 17 września 2008 został mianowany ministrem finansów w gabinecie Abdullaha Ahmada Badawiego.

Z powodu spadku popularności premiera Badawiego i słabego wyniku wyborczego, w 2008 w szeregach partii zaczęły pojawiać się głosy, nawołujące go do rezygnacji ze stanowiska lidera UNMO i premiera Malezji. Naturalnym jego następcą wydawał się być Najib Tun Razak. W kwietniu 2008 premier Badawi wskazał Najiba jako swego potencjalnego następcę[10][11]. 10 lipca 2008 premier Badawi ogłosił prawdopodobne ustąpienie ze stanowiska szefa partii i rządu w czerwcu 2010 i przekazanie władzy Najibowi. We wrześniu 2008 ogłosił jednak, że z władzy zrezygnuje być może już wcześniej niż w 2010. 8 października 2008 Badawi, ostatecznie zadeklarował, że z urzędu premiera zrezygnuje w marcu 2009.

Premier[edytuj | edytuj kod]

2 kwietnia 2009 premier Abdullah Ahmad Badawi złożył dymisję na ręce króla Mizana Zainala Abidina, wysuwając jednocześnie kandydaturę Najiba na swojego następcę. Król zaakceptował jego kandydaturę i 3 kwietnia 2009 Najib został zaprzysiężony na stanowisku premiera Malezji. 10 maja 2018 utracił stanowisko po przegranych wyborach[12].

Afera korupcyjna[edytuj | edytuj kod]

W 2018 roku doszło do przeszukań w sześciu domach należących do Najiba i jego żony Rosmy w związku ze skandalem finansowym dotyczącym powołanego w 2009 roku państwowego funduszu rozwoju 1MDB i zarzutami wyprowadzania pieniędzy; w ich efekcie malezyjska policja zabezpieczyła gotówkę w różnych walutach i luksusowe przedmioty o wartości co najmniej 223 mln dolarów amerykańskich[13]. 12 lutego 2019 roku rozpoczął się pierwszy z planowanych trzech procesów z udziałem Najiba dotyczących tej afery[14][15]. 28 lipca 2020 malezyjski sąd skazał byłego premiera na 12 lat więzienia i grzywnę w wysokości 210 milionów ringgit (blisko 50 milionów dolarów amerykańskich)[16][17][18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Richard C. Paddock, Najib Razak, Malaysia’s Former Prime Minister, Found Guilty in Graft Trial, „The New York Times”, 28 lipca 2020, ISSN 0362-4331 (ang.).
  2. Malaysia’s ex-PM Najib Razak arrested over 1MDB scandal [online], www.aljazeera.com, 3 lipca 2018 (ang.).
  3. Malaysia’s Ex-Leader, Najib Razak, Is Charged in Corruption Inquiry [online], New York Times, 3 lipca 2018 (ang.).
  4. Najib 1MDB trial: Malaysia ex-PM faces court in global financial scandal [online], BBC News, 3 kwietnia 2019 (ang.).
  5. At start of 1MDB trial, prosecution paints a tale of excess and abuse, „Reuters”, 28 sierpnia 2019 (ang.).
  6. Malaysia's Najib convicted on all charges in first 1MDB graft case [online], The Jakarta Post, 28 lipca 2020 (ang.).
  7. KENNETH TEE, Najib fined RM210m and given 12-year jail term for power abuse charge, 10-year jail term each for all six other charges to be served concurrently [online], Malay Mail, 28 lipca 2020 (ang.).
  8. Rebecca Ratcliffe, 1MDB scandal: Najib Razak handed 12-year jail sentence, „The Guardian”, 28 lipca 2020, ISSN 0261-3077 (ang.).
  9. ''Malaysia’s 3-month national service a flop?'' [online], atimes.com [zarchiwizowane z adresu 2008-11-23]., Asia Times, 4 maja 2004.
  10. Malaysian PM hints at hand-over, BBC News, 12 kwietnia 2008.
  11. Malaysia’s government blueprint for political succession grows clearer. iht.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-12)]., International Herald Tribune, 7 kwietnia 2008.
  12. Maria Kruczkowska: 92-letni premier Malezji nie traci czasu. wyborcza.pl, 15 maja 2018. [dostęp 2018-09-23].
  13. Diademy, naszyjniki, miliony dolarów, sześć domów. Były premier skazany [online], TVN24, 28 lipca 2020 [dostęp 2020-08-03].
  14. „Wilk z Wall Street”, imprezy z celebrytami i obrazy Picassa. Rusza proces byłego premiera [online], TVN24 Biznes, 12 lutego 2019 [dostęp 2020-08-03].
  15. Maria Kruczkowska, W Malezji początek procesu stulecia. Przed sądem staje były premier Nadżib Razak oskarżony o bezprecedensową defraudację [online], wyborcza.pl, 12 lutego 2019 [dostęp 2020-08-03].
  16. Malezja: Były premier skazany na 12 lat więzienia za korupcję – rynki zagraniczne [online], wnp.pl [dostęp 2020-07-30] (pol.).
  17. Malaysia’s Najib sentenced to over a decade in jail in 1MDB trial, „Reuters”, 28 lipca 2020 (ang.).
  18. Najib Razak: Malaysian ex-PM gets 12-year jail term in 1MDB corruption trial, „BBC News”, 28 lipca 2020 (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]