Nautilus (puchar) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zdjęcie przedstawia duży, dekoracyjny puchar. Czasza jest wykonana z dużej muszli, trzon i podstawa srebrne, pozłacane. Trzon to rzeźbiona postać mężczyzny z halabardą. Podstawa wypukła, pokryta rytymi ornamentami.
Nautilus z XVII wieku, Muzeum Narodowe w Warszawie

Nautilus – dekoracyjny puchar z czaszą z wypolerowanej muszli głowonoga Nautilus pompilius. Dekoracje i zastosowane ornamenty zwykle nawiązywały do morskiego pochodzenia muszli[1]. Koncha ujęta była w srebrną, cynową lub złotą oprawę zdobioną emalią. Trzon pucharu stanowiło zwykle wyobrażenie jednego z mitologicznych bóstw lub mitycznego stwora morskiego[2]. Trzony mogły być dodatkowo zdobione ażurowymi lub kulistymi nodusami wysadzanymi kamieniami szlachetnymi lub perłami[3]. Pojemność czary nautilusa mogła osiągać 4 litry, a jego wysokość 55 cm[4].

Moda na nautilusy panowała w Europie w XVI i XVII wieku, produkowano je jeszcze do wieku XIX. Główne ośrodki produkcji nautilusów to Augsburg, Norymberga i Brema, od XVII wieku Gdańsk. Muszle dostarczane były z połowów w Oceanie Indyjskim i Oceanie Spokojnym przez kupców Kompanii Wschodnioindyjskiej[4].

Przykłady nautilusów[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Nautilus opata Aleksandra Kęsowskiego [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2021-01-03].
  2. Jendryczko i inni, Sztuka świata. T. 18, Słownik terminów : L-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 90, ISBN 978-83-213-4727-1, OCLC 857956061 [dostęp 2021-01-03].
  3. a b c d KONCHY CIĘTE I POLICHROMOWANE. Muszle w kolekcji Jacka Glanca [online], muszle.concha.pl [dostęp 2021-01-03].
  4. a b Puchar Nautilus [online], Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie [dostęp 2021-01-03] (pol.).
  5. Marcin Latka, Puchar opata Kęsowskiego [online], artinpl, 4 lipca 2019 [dostęp 2019-07-04].