Neum – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy miasta w Bośni i Hercegowinie. Zobacz też: Neuma i Neumy.

Neum

Herb Flaga
Państwo	Bośnia i Hercegowina
Część składowa	Federacja Bośni i Hercegowiny
Kanton	hercegowińsko-neretwiański
Gmina	Neum
Populacja (2013) • liczba ludności	3013[1]
Kod pocztowy	88390
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny Neum
42°55′N 17°37′E/42,916667 17,616667
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Neum – miasto w Hercegowinie, w Federacji Bośni i Hercegowiny, w kantonie hercegowińsko-neretwiańskim, siedziba gminy Neum. W 2013 roku liczyło 3013 mieszkańców, z czego większość stanowili Chorwaci^[1].

Jest to jedyna miejscowość w kraju z dostępem do Morza Adriatyckiego.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Miasto to oddziela północną część kontynentalnej Chorwacji od południowej. Położone jest na kilkunastokilometrowym odcinku wybrzeża dalmatyńskiego pomiędzy chorwackimi miejscowościami.

Neum oddalone jest 60 km od chorwackiego Dubrownika i 80 km od lotniska dubrownickiego. Od Mostaru dzieli to miasto odległość około 70 km. Do najbliższego dworca kolejowego, zlokalizowanego w chorwackim mieście Ploče, jest około 30 km.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Początki Neum sięgają 1699 roku, gdy ustanowiono pokój karłowicki, na mocy którego Republika Dubrownicka oddała skrawek wybrzeża adriatyckiego Turcji, żeby nie graniczyć z Republiką Wenecką, a tym samym zapewnić sobie bezpieczeństwo przed ewentualnymi atakami ze strony Wenecjan. Fakt posiadania przez Bośnię i Hercegowinę skrawka wybrzeża adriatyckiego, a tym samym podzielenia Chorwacji na dwie części był często przedmiotem sporu między oboma krajami. W latach powojennych Chorwaci bardzo często zachęcali Bośniaków do sprzedaży swojego wybrzeża bądź zamiany terytorialnej tylko po to, by Chorwacja nie była podzielona na dwie części^[2].

Bośniacy zawsze odrzucali propozycje swojego sąsiada. Ostatnia propozycja złożona przez Chorwatów miała miejsce w listopadzie 1996 roku (kilka miesięcy po zakończeniu działań wojennych w krajach byłej Jugosławii).

Neum a most Pelješac[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 2002 roku powstał projekt rządu chorwackiego, który zakładał budowę mostu łączącego chorwackie miasto Klek z chorwackim półwyspem Pelješac w celu bezpośredniego połączenia obu części Chorwacji. Rząd chorwacki tłumaczył powstanie projektu tym iż zarówno Chorwaci, jak i turyści zagraniczni mają problemy z przejechaniem z jednej części Chorwacji do drugiej. Rząd bośniacki odrzucił te oskarżenia, ale bliżej przyjrzał się problemowi przekraczania granic w tym rejonie. Do budowy mostu nie doszło, bowiem Bośniacy zablokowali tę ideę, argumentując, iż inwestycja ta odetnie Bośni i Hercegowinie drogę do otwartego morza.

Powodem protestu Bośniaków były wstępne założenia projektu mostu określające jego wysokość na około 35 metrów, co uniemożliwiłoby dopłynięcie do portu w Neum dużym statkom (choć port i tak nie ma możliwości obsługi takich statków). W takiej sytuacji rząd chorwacki zdecydował o zmianie konstrukcji podwieszonego mostu Pelješac tak aby zapewnić prześwit wysokości 55 metrów. Zmieniony projekt został zaakceptowany przez obydwie strony w grudniu 2006, uzgodniono też początek budowy na lato roku 2007. Zakładany czas budowy to około 4 lata, a całkowity koszt 200-220 milionów euro. Jego budowa rozpoczęła się w 2009. Na początku 2012 z powodu kryzysu ekonomicznego podjęto decyzję o zawieszeniu budowy mostu i budowie autostrady przez terytorium Bośni i Hercegowiny. Jednak w grudniu 2013 studium wykonalności wskazało rekomendację dla kontynuacji budowy mostu. W czerwcu 2015 r. premier Zoran Milanović ogłosił, że budowa mostu prawdopodobnie zostanie wznowiona^[3][4]. W lutym 2018 Szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker oświadczył, że UE jest gotowa wesprzeć finansowo budowę mostu^[5]. Przetarg na budowę mostu wygrała chińska firma China Road and Bridge Corporation (CRBC)^[6], która w styczniu 2019 rozpoczęła prace przy budowie^[7]. W lipcu 2021 oficjalnie ogłoszono ukończenie budowy, a otwarcie mostu nastąpiło 26 lipca 2022^[8][9].

Herb miasta[edytuj | edytuj kod]

Jego pochodzenie związane jest z rodziną Nikolić, która w przełomie XIII – XV wieku władała na terenach Hercegowiny. Według historyków, właśnie z tego okresu pochodzą pierwsze wzmianki o Neum. Władze miasta, chcąc uczcić pamięć Nikoliciów, postanowiły, że w herbie Neum znajdzie się motyw jastrzębia, który obecny był również w herbie tej rodziny.

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Neum ma rozwiniętą bazę turystyczną. Posiada ponad 5000 miejsc noclegowych dla turystów, z czego 1810 oferują hotele, motele i kwatery prywatne. Występują tutaj piaszczyste plaże, ceny zakwaterowania, jak i wyżywienia są niższe o około 10–30% niż w pobliskiej Chorwacji, dlatego Neum jest doskonałą bazą wypadową dla turystów chcących zwiedzić pobliski Dubrownik, Mostar, Medjugorje czy Czarnogórę.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Turystom Neum kojarzy się głównie z hotelami, pensjonatami oraz ciepłym Adriatykiem. Do atrakcji tego miasta należą również pomniki i nekropolie z okresu starożytności, będące pozostałością po kulturze Ilirów. Są to:

• Donje Hrasno – nekropolia z II wieku
• Glumina – nekropolia z III wieku
• Hutovo – nekropolia z III wieku

Przypisy[edytuj | edytuj kod]