Pokuta (religia) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pokuta – w wielu religiach kara za grzechy, połączona z żalem i skruchą[1]. Praktyka religijna, której celem jest udoskonalenie. Działanie narzucone przez innych (zwierzchników religijnych) lub wybrane dobrowolnie, mające zadośćuczynić Bogu lub ludziom wyrządzone zło (grzech).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Słowo „pokuta” pochodzi z języka staropolskiego i ma korzenie w starosłowiańskim słowie „pokutъ”(1). Starosłowiańskie „pokutъ” jest złożone z prefiksu „po-” i rdzenia „kutъ”. „Po-” jest prefiksem oznaczającym przekroczenie, przemianę, zmianę, a „kutъ” pochodzi od słowa „kъtъ”, co oznacza „kąt”, „zakątek”[2]. W tym kontekście, słowo „pokutъ” może być interpretowane jako „zmiana kierunku”, „odwrócenie się”, „nawrócenie”[3].

Chrześcijaństwo[edytuj | edytuj kod]

Iwan Kramskoj Chrystus na pustyni

W tradycji chrześcijańskiej opartej na Ewangelii pokuta przybiera następujące podstawowe formy:

Formy pokutne są ściśle związane z nawróceniem, wiarą w miłosierdzie Boga i pokorą, dlatego oderwane od tych kontekstów pozostają bez wartości jako akt religijny.

W wielu wyznaniach chrześcijańskich istnieją w kalendarzu cykliczne okresy pokuty (np. wielki post, suche dni) oraz praktyki pokutne mające na celu ułatwienie rozwoju duchowego i moralnego (np. pielgrzymka).

Niektóre wyznania chrześcijańskie (np. Kościół katolicki i Cerkiew prawosławna) mają również sakramentalną formę pokuty jako znak działania łaski Bożej.

Pokuta w Biblii[edytuj | edytuj kod]

W greckim oryginale Nowego Testamentu, za słowem „pokuta” najczęściej stoi greckie słowo „metanoia” (μετάνοια), które dosłownie oznacza „zmiana myślenia” lub „nawrócenie”[4]. W kontekście biblijnym, metanoia jest często tłumaczona jako „nawrócenie” lub „pokuta”[5]. Odnosi się do duchowego procesu, w którym człowiek uznaje swoje grzechy, żałuje za nie, i decyduje się na zmianę swojego życia, aby żyć w zgodzie z nauczaniami Chrystusa[6]. To jest proces głębokiej wewnętrznej transformacji, która prowadzi do zmiany postaw i zachowań[7].

Jednym z przykładów jest Ewangelia Mateusza 3:2, gdzie Jan Chrzciciel mówi: „Pokutujcie, bo przybliżyło się królestwo niebieskie”[8]. W greckim oryginale, fraza Pokutujcie to „metanoite”[9]. Inny przykład to Dzieje Apostolskie 2:38, gdzie Piotr mówi do tłumu: „Pokutujcie i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na przebaczenie grzechów...”[8]. W greckim oryginale, fraza „Poczujcie żal” to „metanoēsate”[9].

Za słowem pokuta może stać także greckie słowo „metamelomai” (μεταμέλομαι), które dosłownie oznacza „czuć żal” lub „żałować”[4]. Na przykład w Mt 27,3 mamy: „Wtedy Judasz, który Go wydał, widząc, że został potępiony, pełen skruchy zwrócił trzydzieści srebrników arcykapłanom i starszym.”[8] W greckim oryginale za słowem „pełen skruchy” stoi greckie słowo „metamelētheis”, od „metamelomai”[9]. Oba terminy mają podobne, ale nieco różne znaczenia. „Metanoia” jest bardziej skupiona na głębokiej zmianie myślenia i nawróceniu, podczas gdy „metamelomai” skupia się bardziej na poczuciu żalu i skruchy[10].

Pokuta jako zadośćuczynienie[edytuj | edytuj kod]

W Biblii są przykłady osób, które po popełnieniu grzechów podejmują konkretne działania w celu zadośćuczynienia. Te działania mogą być interpretowane jako forma odpokutowania za grzechy, ale są zazwyczaj skierowane na naprawę szkód spowodowanych przez grzech, a nie na karę jako taką[11]. Na przykład w Ewangelii Łukasza (Łk 19:1-10), mamy historię o celniku Zacheuszu, który, po spotkaniu z Jezusem, postanawia zadośćuczynić za swoje grzechy, mówiąc: „Oto połowę mojego majątku, Panie, dam ubogim, a jeśli kogoś skrzywdziłem, zwrócę czterokrotnie.”[8] Zacheusz tutaj nie tylko wyraża żal za swoje grzechy, ale również podejmuje konkretne działania, aby naprawić szkody, które wyrządził[7].

Protestantyzm[edytuj | edytuj kod]

Pokuta to osobiste nawrócenie, proces żałowania za grzechy i odwrócenia się od nich. Ta idea jest zgodna z nauczaniem Marcina Lutra, który w swoim Małym Katechizmie opisuje pokutę jako „prawdziwe poprawienie siebie, prawdziwe żałowanie grzechów, prawdziwe pragnienie uniknięcia grzechu”[12].

Pokuta to zrozumienie i uznawanie swojej winy wobec Boga i uznawanie Jezusa Chrystusa jako jedynego Zbawiciela, który przynosi przebaczenie grzechów. – W doktrynie protestanckiej, ta idea jest wyrażana w Księdze Wyznań Wiary z Westminster, która mówi, że „pokuta do zbawienia niezbędna jest dla każdego grzesznika, a dla nikogo poza nim nie ma odkupienia, a więc o nią powinien błagać każdy grzesznik”[13].

Inne religie[edytuj | edytuj kod]

 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ pokuta – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2023-06-21] (pol.).
  2. ↑ Tadeusz LEWASZKIEWICZ, Słownik języka polskiego (1938–1939) pod redakcją Tadeusza Lehra-Spławińskiego jako słownik porównawczo-etymologiczny języków słowiańskich, Warsaw University Press, 2020, DOI: 10.31338/uw.9788323541677.pp.133-146 [dostęp 2023-06-21].
  3. ↑ G. Holzer, DERKSEN, RICK: Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon., „Kratylos”, 55 (1), 2010, s. 173–177, DOI: 10.29091/kratylos/2010/1/25, ISSN 0023-4567 [dostęp 2023-06-21].
  4. ↑ a b Gerald L. Borchert, Book Review: II. Biblical Studies: New American Standard Exhaustive Concordance of the Bible; Hebrew-Aramaic and Greek Dictionaries, the NIV Complete Concordance, „Review & Expositor”, 78 (4), 1981, s. 593–594, DOI: 10.1177/003463738107800412, ISSN 0034-6373 [dostęp 2023-06-21].
  5. ↑ Walter Bauer, Frederick William Danker, A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, University of Chicago Press, 2000, DOI: 10.7208/chicago/9780226028958.001.0001, ISBN 978-0-226-03933-6 [dostęp 2023-06-21].
  6. ↑ Bruce M. Metzger, Michael D. Coogan (red.), The Oxford Companion to the Bible, 1993, DOI: 10.1093/acref/9780195046458.001.0001 [dostęp 2023-06-21].
  7. ↑ a b Heather D. Baker, Nabonidus, „Encyclopedia of the Bible Online”, DOI: 10.1515/ebr.nabonidus [dostęp 2023-06-21].
  8. ↑ a b c d Waldemar Chrostowski, Ks. Rajmund PIETKIEWICZ, Biblia Polonorum. Historia Biblii w języku polskim, t. V: Biblia Tysiąclecia (1965-2015), Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2015, s. 492., „Collectanea Theologica”, 87 (1), 2017, s. 265–272, DOI: 10.21697/ct.2017.87.1.09, ISSN 0137-6985 [dostęp 2023-06-21].
  9. ↑ a b c R. Schnackenburg, Nestle-Aland, Novum Testamenturn Graece et Latine, ed. Kurt Aland et Barbara Aland, Stuttgart (Deutsche Bibelgesellschaft) 1984, 44* und 779 Seiten, Kunstleder 34,– DM., „Biblische Zeitschrift”, 29 (1), 1985, s. 132, DOI: 10.30965/25890468-02901024, ISSN 0006-2014 [dostęp 2023-06-21].
  10. ↑ Edward F. Duffy, The Zondervan Greek and English Interlinear New Testament (NASB/NIV) – Edited by William D. Mounce and Robert H. Mounce, „Reviews in Religion & Theology”, 16 (1), 2009, s. 19–21, DOI: 10.1111/j.1467-9418.2008.00409_7.x, ISSN 1350-7303 [dostęp 2023-06-21].
  11. ↑ Scott W. Sunquist, Salvation to the Ends of the Earth: A Biblical Theology of Mission, by Adreas J. Köstenberger and Peter O’Brien. New Studies in Biblical Theology 11. Downers Grove: InterVarsity Press, 2001. Pp. 351 pp. $25 paperback., „Horizons in Biblical Theology”, 24 (2), 2002, s. 126–127, DOI: 10.1163/18712207-90000014, ISSN 0195-9085 [dostęp 2023-06-21].
  12. ↑ Ken Sundet Jones, Luther’s Small Catechism and Luther’s Small Catechism Study Edition by Martin Luther, and: Luther’s Small Catechism by Martin Luther. iPad, iPhone, and Android., „Lutheran Quarterly”, 31 (2), 2017, s. 213–215, DOI: 10.1353/lut.2017.0035, ISSN 2470-5616 [dostęp 2023-06-21].
  13. ↑ Westminster Assembly and Confession of Faith, „Encyclopedia of Christianity Online”, DOI: 10.1163/2211-2685_eco_w.12 [dostęp 2023-06-21].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • ABC chrześcijanina. Mały słownik, Sylwester Zalewski (red.), Warszawa 1999. ISBN 83-85762-95-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pokuta_(religia)&oldid=70714360”