Prawda (dziennik) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Prawda

Правда

„Prawda”, winieta
Częstotliwość	dziennik
Państwo	Rosja
Wydawca	KC KPZR (do 1991)
Organ prasowy	KPZR (do 1991), KPRF
Tematyka	społeczno-polityczna
Język	rosyjski
Pierwszy numer	1912
Redaktor naczelny	Boris Komocki
Średni nakład	100 tys. egz.
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

„Prawda” (ros. Правда) – dziennik społeczno-polityczny wydawany od 1912 w Moskwie, do 1991 organ prasowy Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W latach 1908–1912 w Wiedniu wychodziła socjaldemokratyczna gazeta „Prawda” kierowana przez Lwa Trockiego należącego wtedy do frakcji mienszewików (tzw. wiedeńska „Prawda”). W roku 1912 na szóstej konferencji SDPRR(b) odbywającej się w Pradze powołano z inicjatywy Lenina do istnienia gazetę o tej samej nazwie jako organ frakcji bolszewików. Pierwszy numer leninowskiej „Prawdy” wyszedł 22 kwietnia (5 maja) 1912 roku^[1]. Gazeta była przemycana na teren Imperium Rosyjskiego, a jej nakład sięgał 40-60 tysięcy egzemplarzy.

Po rewolucji lutowej Prawda była wydawana w Piotrogrodzie, jako organ KC i komitetu piotrogrodzkiego SDPRR(b). Jej nakład sięgał wtedy 85–90 tys. egzemplarzy. W marcu 1917 roku ze zsyłki wrócili Józef Stalin i Lew Kamieniew, którzy przejęli redakcję Prawdy. Pierwszy porewolucyjny numer ukazał się w niedzielę, 5 marca 1917 roku. Na winiecie pojawiło się wówczas hasło, które towarzyszyło gazecie przez kolejne lata: „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się”^[2].

Po przejęciu władzy przez bolszewików w wyniku tzw. rewolucji październikowej siedziba gazety została przeniesiona do Moskwy, gdzie wychodziła odtąd jako organ KC partii. Przez cały okres władzy komunistycznej w Rosji i ZSRR była najważniejszym dziennikiem kraju (obok rządowego dziennika Izwiestija) i głównym narzędziem propagandy komunistycznej. Jej nakład sięgał 10,6 miliona egzemplarzy (w 1975). W roku 1991 gazeta decyzją Borysa Jelcyna wobec puczu Janajewa przestała być organem KPZR. Obecnie jej nakład wynosi ok. 100 tys. egz.

Człon nazwy „prawda” nosiły też inne dzienniki partyjne w ZSRR, np. Komsomolskaja Prawda, dzienniki lokalne. Część z nich pozostała przy tej nazwie do dziś.

Redaktorzy naczelni Prawdy[edytuj | edytuj kod]

• Lenin, Połatiejew, Jegorow, Jeremiejew, Mołotow, Stalin i inni – kolegium redakcyjne (1912-1918)
• Nikołaj Bucharin (1918–1929)
• Michaił Olminski
• Maksimilian Sawieljew (1928–1930)
• Haralds Krūmiņš (1930)
• Lew Mechlis (1930–1937)
• ? (1937–1940) – okres „czystki”, red. nieznany
• Piotr Pospiełow (1940–1949)
• Michaił Susłow (1949–1950)
• Leonid Iljiczow (1951–1952)
• Dmitrij Szepiłow (1952–1956)
• Pawieł Satiukow (1956–1964)
• Aleksiej Rumiancew (1964–1965)
• Michaił Zimianin (1965–1976)
• Wiktor Afanasjew (1976–1989)
• Iwan Frołow (1989–1991)
• Giennadij Sielezniow (1991–1993)
• Wiktor Linnik (1993–1994)
• Aleksander Iljin (1994–2003)
• Walentin Szurczanow (2005-2009)
• Boris Komocki (od 2009)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Wersja internetowa gazety
• Archiwalne numery