Premierzy Japonii – Wikipedia, wolna encyklopedia

Premiera Japonii mianuje cesarz po desygnowaniu go przez parlament Japonii (Kokkai) spośród swoich członków. Następnie, po otrzymaniu wotum zaufania w Izbie Reprezentantów, obejmuje on swój urząd. Premier, jako szef gabinetu, wyznacza i dymisjonuje ministrów stanu. Obecny urząd premiera działa na mocy konstytucji z 1946 roku (weszła w życie 3 maja 1947 roku).

Z 62 premierów 15 ukończyło Uniwersytet Tokijski^[1].

Oficjalna rezydencja premiera[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna rezydencja premiera (Naikaku-sōridaijin Kantei)^[2] (powszechnie używany skrót: Kantei) znajduje się w kwartale rządowym Nagata-chō^[a], w pobliżu gmachu parlamentu (Kokkai-gijidō), w dzielnicy Chiyoda.

Dawna rezydencja oddana w 1929 r.
Widok ogólny rezydencji premiera
Główne wejście, fasada wschodnia rezydencji
Salon recepcyjny do rozmów „w wąskim gronie”
Pierwsze spotkanie gabinetu premiera Yoshihide Sugi

Cesarstwo Japonii (1868-1947)[edytuj | edytuj kod]

Okres Meiji (1868-1912)[edytuj | edytuj kod]

#	Premier		Kadencja		Partia polityczna
#	Portret	Nazwisko i imię	Od	Do	Partia polityczna
1		Itō Hirobumi 伊藤博文 (1841–1909)	22 grudnia 1885	30 kwietnia 1888	bezpartyjny
2		Kuroda Kiyotaka 黒田清隆 (1840–1900)	30 kwietnia 1888	25 października 1889	bezpartyjny
–		Sanjō Sanetomi 三條實美 (1837–1891)	25 października 1889	24 grudnia 1889	bezpartyjny
3		Yamagata Aritomo 山縣有朋 (1838–1922)	24 grudnia 1889	6 maja 1891	bezpartyjny
4		Matsukata Masayoshi 松方正義 (1835–1924)	6 maja 1891	8 sierpnia 1892	bezpartyjny
(1)		Itō Hirobumi 伊藤博文 (1841–1909)	8 sierpnia 1892	31 sierpnia 1896	bezpartyjny
–		Kuroda Kiyotaka 黑田清隆 (1840–1900)	31 sierpnia 1896	18 września 1896	bezpartyjny
(4)		Matsukata Masayoshi 松方正義 (1835–1924)	18 września 1896	12 stycznia 1898	bezpartyjny
(1)		Itō Hirobumi 伊藤博文 (1841–1909)	12 stycznia 1898	30 czerwca 1898	bezpartyjny
5		Ōkuma Shigenobu 大隈重信 (1838–1922)	30 czerwca 1898	8 listopada 1898	Kenseitō
(3)		Yamagata Aritomo 山縣有朋 (1838–1922)	8 listopada 1898	19 października 1900	bezpartyjny
(1)		Itō Hirobumi 伊藤博文 (1841–1909)^[3]	19 października 1900	10 maja 1901	Rikken Seiyūkai
–		Saionji Kinmochi 西園寺公望 (1849–1940)	10 maja 1901	2 czerwca 1901	Rikken Seiyūkai
6		Katsura Tarō 桂太郎 (1848–1913)	2 czerwca 1901	7 stycznia 1906	bezpartyjny
7		Saionji Kinmochi 西園寺公望 (1849–1940)	7 stycznia 1906	14 lipca 1908	Rikken Seiyūkai
(6)		Katsura Tarō 桂太郎 (1848–1913)	14 lipca 1908	30 sierpnia 1911	bezpartyjny
(7)		Saionji Kinmochi 西園寺公望 (1849–1940)	30 sierpnia 1911	21 grudnia 1912	Rikken Seiyūkai

Okres Taishō (1912-1926)[edytuj | edytuj kod]

#	Premier		Kadencja		Partia polityczna
#	Portret	Nazwisko i imię	Od	Do	Partia polityczna
(6)		Katsura Tarō 桂太郎 (1848–1913)	21 grudnia 1912	20 lutego 1913	bezpartyjny
8		Yamamoto Gonnohyōe 山本權兵衛 (1852–1933)	20 lutego 1913	16 kwietnia 1914	wojskowy
(5)		Ōkuma Shigenobu 大隈重信 (1838–1922)	16 kwietnia 1914	9 października 1916	Rikken Dōshikai
9		Terauchi Masatake 寺内正毅 (1852–1919)	9 października 1916	29 września 1918	wojskowy
10		Hara Takashi 原敬 (1856–1921)^[4]	29 września 1918	4 listopada 1921	Rikken Seiyūkai
–		Uchida Kōsai 内田康哉 (1865–1936)	4 listopada 1921	13 listopada 1921	bezpartyjny
11		Takahashi Korekiyo 高橋是清 (1854–1936)	13 listopada 1921	12 czerwca 1922	Rikken Seiyūkai
12		Katō Tomosaburō 加藤友三郎 (1861–1923)^[5]	12 czerwca 1922	24 sierpnia 1923	wojskowy
–		Uchida Kōsai 内田康哉 (1865–1936)	24 sierpnia 1923	2 września 1923	bezpartyjny
(8)		Yamamoto Gonnohyōe 山本權兵衛 (1852–1933)	2 września 1923	7 stycznia 1924	wojskowy
13		Kiyoura Keigo 清浦奎吾 (1850–1942)	7 stycznia 1924	11 czerwca 1924	bezpartyjny
14		Katō Takaaki 加藤高明 (1860–1926)^[5]	11 czerwca 1924	28 stycznia 1926	Kenseikai
15		Wakatsuki Reijirō 若槻禮次郎 (1866–1949)^[6]	28 stycznia 1926	20 kwietnia 1927	Kenseikai

Okres Shōwa (1926-1947)[edytuj | edytuj kod]

#	Premier		Kadencja		Partia polityczna
#	Portret	Nazwisko i imię	Od	Do	Partia polityczna
16		Tanaka Giichi 田中義一 (1864–1929)	20 kwietnia 1927	2 lipca 1929	Rikken Seiyūkai
17		Hamaguchi Osachi 濱口雄幸 (1870–1931)^[7]	2 lipca 1929	14 kwietnia 1931	Rikken Minseitō
(15)		Wakatsuki Reijirō 若槻禮次郞 (1866–1949)	14 kwietnia 1931	13 grudnia 1931	Rikken Minseitō
18		Inukai Tsuyoshi 犬養毅 (1855–1932)^[4]	13 grudnia 1931	15 maja 1932	Rikken Seiyūkai
–		Takahashi Korekiyo 高橋是清 (1854–1936)	15 maja 1932	26 maja 1932	Rikken Seiyūkai
19		Saitō Makoto 齋藤實 (1858–1936)	26 maja 1932	8 lipca 1934	wojskowy
20		Okada Keisuke 岡田啓介 (1868–1952)^[8]	8 lipca 1934	9 marca 1936	wojskowy
21		Hirota Kōki 廣田弘毅 (1878–1948)	9 marca 1936	2 lutego 1937	bezpartyjny
22		Hayashi Senjūrō 林銑十郞 (1876–1943)	2 lutego 1937	4 czerwca 1937	wojskowy
23		Konoe Fumimaro 近衞文麿 (1891–1945)	4 czerwca 1937	5 stycznia 1939	bezpartyjny
24		Hiranuma Kiichirō 平沼騏一郞 (1867–1952)	5 stycznia 1939	30 sierpnia 1939	bezpartyjny
25		Abe Nobuyuki 阿部信行 (1875–1953)	30 sierpnia 1939	16 stycznia 1940	wojskowy
26		Yonai Mitsumasa 米内光政 (1880–1948)	16 stycznia 1940	22 lipca 1940	wojskowy
(23)		Konoe Fumimaro 近衞文麿 (1891–1945)	22 lipca 1940	18 października 1941	Taisei Yokusankai
27		Tōjō Hideki 東條英機 (1884–1948)	18 października 1941	22 lipca 1944	Taisei Yokusankai
28		Koiso Kuniaki 小磯國昭 (1880–1950)	22 lipca 1944	7 kwietnia 1945	Taisei Yokusankai
29		Suzuki Kantarō 鈴木貫太郞 (1868–1948)	7 kwietnia 1945	17 sierpnia 1945	bezpartyjny
30		Książę Higashikuni Naruhiko 東久邇稔彦 (1887–1990)^[9]	17 sierpnia 1945	9 października 1945	bezpartyjny
31		Shidehara Kijūrō 幣原喜重郞 (1872–1951)	9 października 1945	22 maja 1946	Nihon Shimpotō
32		Yoshida Shigeru 吉田茂 (1878–1967)	22 maja 1946	24 maja 1947	Jiyūtō

Państwo Japońskie (1947-)[edytuj | edytuj kod]

Okres Shōwa (1947-1989)[edytuj | edytuj kod]

#	Premier		Kadencja		Partia polityczna
#	Portret	Nazwisko i imię	Od	Do	Partia polityczna
33		Katayama Tetsu 片山哲 (1887–1978)	24 maja 1947	10 marca 1948	Nihon Shakaitō
34		Ashida Hitoshi 芦田均 (1887–1959)	10 marca 1948	15 października 1948	Minshutō
(32)		Yoshida Shigeru 吉田茂 (1878–1967)	15 października 1948	10 grudnia 1954	Minshu Jiyūtō (do 1950);Jiyūtō (od 1950)
35		Hatoyama Ichirō 鳩山一郎 (1883–1959)	10 grudnia 1954	23 grudnia 1956	Nihon Minshutō (do 1955), Jimintō (od 1955)
(35)		Hatoyama Ichirō 鳩山一郎 (1883–1959)	10 grudnia 1954	23 grudnia 1956	Nihon Minshutō (do 1955), Jimintō (od 1955)
36		Ishibashi Tanzan 石橋湛山 (1884–1973)	23 grudnia 1956	25 lutego 1957	Jimintō
37		Kishi Nobusuke 岸信介 (1896–1987)	25 lutego 1957	19 lipca 1960	Jimintō
38		Ikeda Hayato 池田勇人 (1899–1965)	19 lipca 1960	9 listopada 1964	Jimintō
39		Satō Eisaku 佐藤榮作 (1901–1975)	9 listopada 1964	7 lipca 1972	Jimintō
40		Tanaka Kakuei 田中角榮 (1918–1993)	7 lipca 1972	9 grudnia 1974	Jimintō
41		Miki Takeo 三木武夫 (1907–1988)	9 grudnia 1974	24 grudnia 1976	Jimintō
42		Fukuda Takeo 福田赳夫 (1905–1995)	24 grudnia 1976	7 grudnia 1978	Jimintō
43		Ōhira Masayoshi 大平正芳 (1910–1980)^[5]	7 grudnia 1978	12 czerwca 1980	Jimintō
–		Itō Masayoshi 伊東正義 (1913–1994)	12 czerwca 1980	17 lipca 1980	Jimintō
44		Suzuki Zenkō 鈴木善幸 (1911–2004)	17 lipca 1980	27 listopada 1982	Jimintō
45		Nakasone Yasuhiro 中曽根　康弘 (1918–2019)	27 listopada 1982	6 listopada 1987	Jimintō
46		Takeshita Noboru 竹下登 (1924–2000)	6 listopada 1987	3 czerwca 1989	Jimintō

Okres Heisei i Reiwa (1989-)[edytuj | edytuj kod]

#	Premier		Kadencja		Partia polityczna
#	Portret	Nazwisko i imię	Od	Do	Partia polityczna
47		Uno Sōsuke 宇野宗佑 (1922–1998)	3 czerwca 1989	10 sierpnia 1989	Jimintō
48		Kaifu Toshiki 海部俊樹 (1931–2022)	10 sierpnia 1989	5 listopada 1991	Jimintō
49		Miyazawa Kiichi 宮澤喜一 (1919–2007)	5 listopada 1991	9 sierpnia 1993	Jimintō
50		Hosokawa Morihiro 細川護熙 (1938–)	9 sierpnia 1993	28 kwietnia 1994	Nihon Shintō
51		Hata Tsutomu 羽田孜 (1935–2017)	28 kwietnia 1994	30 czerwca 1994	Shinseitō
52		Murayama Tomiichi 村山富市 (1924–)	30 czerwca 1994	11 stycznia 1996	Nihon Shakaitō
53		Hashimoto Ryūtarō 橋本龍太郎 (1937–2006)	11 stycznia 1996	30 lipca 1998	Jimintō
54		Obuchi Keizō 小渕恵三 (1937–2000)	30 lipca 1998	5 kwietnia 2000	Jimintō
55		Mori Yoshirō 森喜朗 (1937–)	5 kwietnia 2000	26 kwietnia 2001	Jimintō
56		Koizumi Jun’ichirō 小泉純一郎 (1942–)	26 kwietnia 2001	26 września 2006	Jimintō
57		Abe Shinzō 安倍晋三 (1954–2022)	26 września 2006	26 września 2007	Jimintō
58		Fukuda Yasuo 福田康夫 (1936–)	26 września 2007	24 września 2008	Jimintō
59		Asō Tarō 麻生太郎 (1940–)	24 września 2008	16 września 2009	Jimintō
60		Hatoyama Yukio 鳩山由紀夫 (1947–)	16 września 2009	8 czerwca 2010	Minshutō
61		Kan Naoto 菅直人 (1946–)	8 czerwca 2010	2 września 2011	Minshutō
62		Noda Yoshihiko 野田佳彦 (1957–)	2 września 2011	26 grudnia 2012	Minshutō
(57)		Abe Shinzō 安倍晋三 (1954–2022)	26 grudnia 2012	16 września 2020	Jimintō
63		Suga Yoshihide 菅義偉 (1948–)	16 września 2020	4 października 2021	Jimintō
64		Kishida Fumio 岸田文雄 (1957–)	4 października 2021	nadal	Jimintō

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nagata-chō → dzielnica rządowa, centrum polityczne Japonii. Także jako synonim rządu, władz, ośrodka decyzyjnego kraju.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ UTokyo by the Numbers. The University of Tokyo. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 728, 1172. ISBN 4-7674-2015-6.
↑ Podał się do dymisji.
↑ ^a ^b Zamordowany.
↑ ^a ^b ^c Zmarł w trakcie kadencji.
↑ Do 30 stycznia 1926 tymczasowo.
↑ Niezdolny do władzy po nieudanej próbie zamachu 14 listopada 1930 roku. Minister spraw zagranicznych Kijūrō Shidehara pełnił obowiązki premiera do powrotu Hamaguchiego 10 marca 1931.
↑ Uważany za zabitego podczas Incydentu 26 lutego. Obowiązki premiera pełnił minister spraw wewnętrznych Fumio Goto. Okada został odnaleziony 28 lutego 1936.
↑ Jedyny przedstawiciel rodziny cesarskiej sprawujący funkcję premiera.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

http://www.worldstatesmen.org/Japan.htm

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przewodnik po rezydencji (zdjęcia) (jap.)

[3] Nagata-chō → dzielnica rządowa, centrum polityczne Japonii. Także jako synonim rządu, władz, ośrodka decyzyjnego kraju.

[todai-1] UTokyo by the Numbers. The University of Tokyo. [dostęp 2020-08-29]. (ang.).

[Ken-2] Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 728, 1172. ISBN 4-7674-2015-6.

[4] Podał się do dymisji.

[zamordowany-5] Zamordowany.

[zmarł_w_trakcie_kadencji-6] Zmarł w trakcie kadencji.

[7] Do 30 stycznia 1926 tymczasowo.

[8] Niezdolny do władzy po nieudanej próbie zamachu 14 listopada 1930 roku. Minister spraw zagranicznych Kijūrō Shidehara pełnił obowiązki premiera do powrotu Hamaguchiego 10 marca 1931.

[9] Uważany za zabitego podczas Incydentu 26 lutego. Obowiązki premiera pełnił minister spraw wewnętrznych Fumio Goto. Okada został odnaleziony 28 lutego 1936.

[10] Jedyny przedstawiciel rodziny cesarskiej sprawujący funkcję premiera.

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]