Rak żołądka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rak żołądka – nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka błony śluzowej żołądka. U większości taksonów zwierząt nie stwierdza się, by występował często. Jednak jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u ludzi.

Histopatologiczny widok dobrze zróżnicowanego gruczolakoraka żołądka u człowieka.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Rak żołądka człowieka.

Nowotwory złośliwe i guzy o właściwościach podobnych do raka żołądka wykryto u przedstawicieli różnych grup taksonomicznych zwierząt występujących w warunkach naturalnych: ssaków[1] (w tym u ludzi[2]), ptaków, ryb[3][4], bezżuchwowców (śluzic)[5], owadów (motyli, karaczanów, muchówek, błonkówek), skorupiaków (dziesięcionogów)[3]. Stwierdzono ich występowanie także u zwierząt domowych i gospodarskich[6].

W badaniach laboratoryjnych wykorzystuje się tzw. modele zwierzęce raka żołądka, czyli linie genetycze zwierząt, które są bardziej predysponowane do tego, by rozwinął się u nich rak żołądka, lub organizmy u których sztucznie indukowano rozwój raka. Jako modele takie wykorzystywani są gryzonie (myszy, szczury i suwaki mongolskie) i psy[7].

Występowanie raka żołądka u zwierząt innych niż człowiek jest słabo zbadane, tym niemniej wydaje się, że występuje on rzadko (w przeciwieństwie do raka żołądka u człowieka): u tych gatunków ssaków, dla których są dostępne bardziej szczegółowe dane, odnotowywano mniej niż 1 przypadek na 100 000 osobników na rok (choć w populacjach narażonych na działanie karcynogenów może być znacznie częstszy)[1]. Także u zwierząt domowych i gospodarskich nie jest częsty: dotyczy przede wszystkim psów (0,8 przypadków/100 000/rok[1]), u kotów jest rzadki, i znacznie rzadszy niż u ludzi[6]. U zwierząt o znaczeniu gospodarczym istnieje ograniczona liczba opisów przypadków choroby u koni (0,5 przypadków/100 000/rok[1]), bydła domowego, owiec i świń. Nowotwory trawieńca są bardzo rzadkie i stwierdzono pojedyncze przypadki u bydła i owiec[6].

Także w porównaniu do innych rodzajów nowotworów nie jest częsty – np. u domowych mięsożernych ssaków stanowi mniej niż 1% wykrywanych wszystkich nowotworów złośliwych[8].

U ludzi natomiast rak żołądka jest 5 pod względem zapadalności (ok. 1 mln) liczby odnotowywanych corocznie przypadków nowotworem u człowieka. Należy do najczęściej występujących nowotworów złośliwych u ludzi[2].

Histopatologia[edytuj | edytuj kod]

Rak żołądka może występować w różnych postaciach, jako: gruczolakorak, rak jelitowy lub rozlany, może tworzyć przerzuty[8]. Rak żołądka u ssaków domowych i gospodarskich jest klasyfikowany jak u ludzi, według klasyfikacji WHO, choć niektórzy proponują pewne modyfikacje tego systemu. Rzadko klasyfikuje się nowotwór według klasyfikacji Lauréna[9]. Zwykle dominującym podtypem histopatologicznym jest gruczolakorak, jednak u koni jest to rak płaskonabłonkowy[6]. U kotów najczęstszym złośliwym nowotworem nabłonkowym jest gruczolakorak i rak niezróżnicowany[6][10].

Etiologia[edytuj | edytuj kod]

Etiologia występowania raka żołądka u zwierząt jest bardzo mało poznana. Prawdopodobnie występują inne czynniki ryzyka niż te u ludzi. Rola zakażenia Helicobacter pylori i ekspozycji na nitrozoaminy, które są jedną z głównych przyczyn rozwoju raka żołądka u ludzi, nie została dostatecznie zbadana[11]. Przypuszczalnie długotrwała podaż nitrozoamin ma związek przyczynowy z chorobą u psów[10][12], a przewlekłe zapalenie żołądka i zapalenie Helicobacter pylori ma związek z chorobą u kotów[10].

Zanieczyszczenie środowiska karcynogenami, takimi jak rakotwórcze węglowodory, może zwiększać częstość występowania raka żołądka u zwierząt w warunkach naturalnych[3][5]. W populacji bieług, zasiedlających estuarium Rzeki Świętego Wawrzyńca zanieczyszczone przez wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAH), roczny wskaźnik występowania raka żołądka był nawet wyższy niż dla globalnej populacji ludzkiej, i stanowił 11% wszystkich nowotworów (u pozostałych waleni <3%)[1].

Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi raka żołądka mogą być infekcje wirusowe i predyspozycje genetyczne[3].

Rozpoznanie[edytuj | edytuj kod]

W większości przypadków rozpoznanie stawia się na podstawie badań histopatologicznych[3][4]. W przypadku ssaków objawy raka żołądka są niespecyficzne, zbliżone do objawów raka przełyku (przewlekłe wymioty, prowadzące do spadku masy ciała i wyniszczenia organizmu, wodobrzusze, krwawienie lub ciemny, smolisty stolec)[8]. Rozpoznanie w większości przypadków jest stawiane w bardzo zaawansowanym stadium[6][8]. W diagnostyce wykorzystuje się kontrastowe badanie radiologiczne, ultrasonografię i rzadko badanie endoskopowe. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie biopsji i badania histopatologicznego[13].

Leczenie[edytuj | edytuj kod]

Leczenie zwierząt prowadzi się zależnie od rodzaju rozpoznanego raka. Podstawową metodą leczenia jest chirurgiczna resekcja żołądka i odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego. Zwykle wykonuje się całkowite wycięcie żołądka lub wycięcie dystalnej części żołądka analogicznie do operacji Billroth I[14], także gastrojejunostomię (Billroth II)[8]. W przypadku domowych ssaków drapieżnych bywa stosowana chemioterapia (doksorubicyną, cisplatyną, 5-florouracylem), ewentualnie radioterapia[8]. Rokowania w przypadku choroby u zwierząt są niekorzystne, zwłaszcza w przypadku gruczolakoraków, cechujących się dużą częstością występowania przerzutów[8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Martineau D., Lemberger K., Dallaire A., Labelle Ph. Lipscomb T.P., Michel P. & Mikaelian I. 2002. Cancer in wildlife, a case study: Beluga from the St. Lawrence estuary, Quebeck, Canada. Envir. Health Persp. 110: 285-292.
  2. ↑ a b A. Jemal, F. Bray, M.M. Center, J. Ferlay i inni. Global cancer statistics. „CA Cancer J Clin”. 61 (2). s. 69–90. DOI: 10.3322/caac.20107. PMID: 21296855. 
  3. ↑ a b c d e Scharrer B. & Lochhead M.Sz. 1950. Tumors in the invertebrates: a review. Cancer Research 10: 403-419.
  4. ↑ a b Schlumberger H.G. 1957. Tumors characteristics for certain animal species: a review. Cancer Research 17(9): 823-832.
  5. ↑ a b Robert J. 2010. Comparative study of tumorigenesis and tumor immunity in invertebrates and non-mammalian vertebrates. Dev. Comp. Immunol. 34: 915-925.
  6. ↑ a b c d e f Meuten 2008 ↓, s. 452.
  7. ↑ T. Tsukamoto, T. Mizoshita, M. Tatematsu. Animal models of stomach carcinogenesis. „Toxicol Pathol”. 35 (5), s. 636–648, Aug 2007. DOI: 10.1080/01926230701420632. PMID: 17654405. 
  8. ↑ a b c d e f g Sapierzyński R. 2006. Nowotwory układu pokarmowego u psów i kotów. Cz, II. Nowotwory przełyku, żołądka i jelit. Życie weterynaryjne 81(5): 316 – 325.
  9. ↑ Meuten 2008 ↓, s. 451–452.
  10. ↑ a b c Withrow, Vail i Page 2013 ↓, s. 402.
  11. ↑ Meuten 2008 ↓, s. 455–456.
  12. ↑ M. Kurihara. Inducement of canine gastric cancer by N-ethyl-N'-nitro-N-nitrosoguanidine (ENNG). „Gastric Cancer”. 1 (2), s. 95–103, Mar 1998. DOI: 10.1007/s101209800001. PMID: 11957052. 
  13. ↑ Withrow, Vail i Page 2013 ↓, s. 402–403.
  14. ↑ Withrow, Vail i Page 2013 ↓, s. 403.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rak_żołądka&oldid=69374148”