Ratusz w Siemianowicach Śląskich – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ratusz w Siemianowicach Śląskich
Symbol zabytku nr rej. A/605/2020 z 12 czerwca 1987 roku
Ilustracja
Siemianowicki ratusz od strony placu Wolności
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Siemianowice Śląskie

Adres

ul. Jana Pawła II 10,
41-100 Siemianowice Śląskie

Typ budynku

siedziba Gminy Siemianowice Śląskie

Styl architektoniczny

eklektyzm

Architekt

Johannes Seiffert

Kondygnacje

4+1

Ukończenie budowy

1904

Ważniejsze przebudowy

1923–1925

Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Ratusz”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ratusz”
Ziemia50°18′19,92″N 19°01′42,40″E/50,305533 19,028444
Multimedia w Wikimedia Commons

Ratusz w Siemianowicach Śląskich – zabytkowy ratusz, obecnie jest siedzibą władz Miasta Siemianowice Śląskie, położony przy ul. Jana Pawła II 10 w dzielnicy Centrum.

Budynek powstał w 1904 roku według projektu Johannesa Seifferta. Wzniesiono go w stylu eklektycznym z elementami neorenesansowymi i neobarokowymi jako obiekt czterokondygnacyjny z podpiwniczeniem. Został kilkukrotnie rozbudowany, a w 2010 roku ukończono prace nad renowacją elewacji zewnętrznej. Mieści się w nim część jednostek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie, w tym gabinety: Prezydenta Miasta, Sekretarza Miasta i Skarbnika Miasta. Odbywają się tu także sesje Rady Miasta Siemianowice Śląskie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gmach siemianowickiego ratusza w 1929 roku, od strony placu Wolności
Ratusz w 2008 roku – przed remontem elewacji zewnętrznej

Gmach ratusza gminy Siemianowice został ukończony w 1904 roku[1] (data ta jest również wyryta na wykuszu nad oknem pierwszego piętra[2]). Projekt sporządzony został w latach 1902–1903 przez budowniczego miejskiego[3] – Johannesa Seifferta[1]. W tym czasie gmach był przewidziany na siedzibę władz gminy Siemianowice[4]. Został on zlokalizowany przy ówczesnym Neuer Marktplatz (obecnie plac Wolności), na rogu nowo wytyczonych ulic: Friedrichstrasse (obecnie ulica Z. Krasińskiego) i Hohenzollernstrasse (obecna ulica Jana Pawła II)[5].

Na parterze budynku swoje gabinety mieli pierwotnie naczelnik urzędu oraz sekretarz, znajdowały się tam także biblioteka, registratura, straż miejska, urząd dzielnicowy, urząd stanu cywilnego, urząd meldunkowy, urząd skarbowy oraz inne urzędy i wydziały. Na wyższych piętrach urządzono m.in. mieszkanie burmistrza, natomiast w podziemiach kuchnię i cztery cele więzienne[2].

Po połączeniu gmin Siemianowice i Huta Laura w 1923 roku, w latach 1923–1925 roku gmach siemianowickiego ratusza został powiększony[1]. W tym czasie na piętrze powstała duża sala posiedzeń Rady Miejskiej ozdobiona witrażami, na parterze zaś ulokowano nowe pokoje biurowe. Nową część dobudowano od strony ulicy Zygmunta Krasińskiego[2]. Urzędnicy z laurahuckiego ratusza do gmachu siemianowickiego magistratu zostali przeniesieni w 1925 roku[1].

W czasie II wojny światowej zamurowano środkowe okno w sali powiedzeń Rady Miasta, co uchroniło witraż przez zniszczeniem[2].

Z uwagi na zwiększenie liczby urzędników, w 1950 roku poddasze zaadaptowano na cele biurowe; projekt adaptacji wykonał inżynier Tadeusz Okoń. W tym czasie planowano także budowę trzech pięciokondygnacyjnych budynków dla robotników na zlecenie Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych w Katowicach, z czego dwa miały przylegać do siemianowickiego ratusza[5]. Wschodnie skrzydło ratusza również miało być przebudowane. W ramach przebudowy, zaplanowanej na lata 1957–1959, zamierzano wyburzyć przeszklony balkon oraz wejście od strony obecnej ulicy Jana Pawła II, a w jej miejscu projektowano budowę warsztatu, garażu i ośmiu pokoi biurowych[2]. Ostatecznie nie przystąpiono do realizacji obydwu inwestycji[5].

Gmach siemianowickiego ratusza 12 czerwca 1987 roku został wpisany do rejestru zabytków[6]. W 1995 roku powstał projekt nowego wystroju ratuszowej sali – zastosowano niskie stoliki ze szklanymi blatami w formie łuku odcinkowego oraz niskie, głębokie siedziska[5]. W 2010 roku zostały ukończone prace modernizacyjne elewacji zewnętrznej siemianowickiego ratusza, a w przeciągu poprzednich kilku lat odnowiono także znajdujące się wewnątrz gmachu korytarze[7].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Główne wejście do ratusza

Ratusz zlokalizowany jest przy ulicy Jana Pawła II 10 w Siemianowicach Śląskich[6], w granicach dzielnicy Centrum[8]. Gmach stanowi siedzibę Gminy Siemianowice Śląskie[9]. Działa tu część jednostek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie, a spośród nich swoją siedzibę ma tu m.in. Prezydent Miasta oraz jego zastępcy, Sekretarz Miasta i Skarbnik Miasta[10]. Ratusz jest także siedzibą Rady Miasta Siemianowice Śląskie[11].

Ratusz z 1904 roku powstał w stylu eklektycznym z elementami neorenesansu i neobaroku[4]. Budynek z cegły[3], czterokondygnacyjny, z poddaszem użytkowym oraz podpiwniczeniem[4]. Mansardowy dach jest kryty papą (dawniej łupkiem)[2]. Elewacja ratusza jest rozczłonkowana ceglanymi lizenami ujmującymi węższe partie ścian, w których wbudowano zdwojone okna w ozdobnych obramieniach[2], w cokole zaś elewacja pokryta jest tynkowanym boniowaniem[4]. Okna są prostokątne i w zwieńczeniach zostały zakończone łukiem odcinkowym[4]. Główne wejście ozdobione półokrągłym portalem z witrażem przedstawiającym herb Siemianowic Śląskich znajduje się od strony ulicy Zygmunta Krasińskiego[5][12].

Charakterystycznym elementem ratusza jest znajdujący się w narożniku wykusz[4] w formie cylindrycznej wieży z herbem Siemianowic Śląskich i zegarem, przykryty baniastym hełmem z latarnią i iglicą[3]. Wieża ta przechodzi przez trzy kondygnacje, począwszy od drugiej. Herb na wieży ratuszowej przedstawiony jest w starej wersji, w której rybak trzyma w prawej ręce kufel[5].

W godzinach nocnych ratusz jest oświetlony za pomocą reflektorów oraz lamp[13].

Reprezentacyjne pomieszczenia pierwotnie zdobiła drewniana boazeria[2]. W sali posiedzeń znajdują się witraże, środkowy pochodzi z 1925 roku. Został on wykonany przez krakowską pracownię Żeleńskich, boczne zaś wykonała siemianowicka pracownia witraży Fryderyka Romańczyka[1]. Przedstawiają one: białego orła na lancach, złotego orła śląskiego i herb Siemianowic Śląskich[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Derus 2015 ↓, s. 24.
  2. ↑ a b c d e f g h Zapomniana Architektura Siemianowic Śląskich: Ratusz – Jana Pawła II 10, część I. facebook.com, 2017-07-02. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  3. ↑ a b c d Śląska Organizacja Turystyczna: Ratusz w Siemianowicach Śląskich. slaskie.travel. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  4. ↑ a b c d e f Pędzińska 2019 ↓, s. 35.
  5. ↑ a b c d e f Gmina Siemianowice Śląskie: Zabytki. Ratusz. siemianowice.pl. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  6. ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Województwo śląskie. nid.pl. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  7. ↑ Derus i Wybraniec 2018 ↓, s. 5.
  8. ↑ Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  9. ↑ Samorząd. Gmina Siemianowice Śląskie. Gmina Siemianowice Śląskie. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  10. ↑ Struktura urzędu. Urząd Miasta Siemianowice Śląskie. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  11. ↑ rada miasta. Biuletyn Informacji Publicznej. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).
  12. ↑ Halor 2000 ↓, s. 108.
  13. ↑ Polska Niezwykła: Ratusz. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2021-12-01]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zabytki nieruchome w Siemianowicach Śląskich

Bud. użyteczności publicznej
Kamienice i wille
Kościoły i cmentarze
Zespoły pałacowo-parkowe
Parki
Inne
Gminna ewidencja zabytków

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ratusz_w_Siemianowicach_Śląskich&oldid=69869620”