Rohaczów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Rohaczów
biał. Рагачоў, ros. Рогачёв
Herb	Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	homelski
Populacja (2010); • liczba ludności	; 33 600
Nr kierunkowy	2339
Kod pocztowy	247250
	Położenie na mapie obwodu homelskiego Rohaczów
	Położenie na mapie Białorusi Rohaczów
	53°06′N 30°03′E/53,100000 30,050000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Rohaczów (dawniej: Rohaczew; białorus. Рагачоў, Rahaczou, ros. Рогачёв) – miasto na Białorusi w obwodzie homelskim, nad Dnieprem. Stolica administracyjna rejonu rohaczewskiego. 33,6 tys. mieszkańców (2010). Przemysł spożywczy, materiałów budowlanych, paszowy; uzdrowisko balneologiczne; przystań rzeczna.

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym rohaczewskim w powiecie rzeczyckim województwa mińskiego^[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Położony w widłach rzek Dniepr i Druć obronny gród wzmiankowano po raz pierwszy w 1142 roku w Kronice Ipatijewskiej. Pod koniec XII wieku gród został opanowany przez Księstwo Turowskie. Od końca XIII wieku do rozbiorów znajdował się w Wielkim Księstwie Litewskim, do którego przyłączył gród książę Dowmunt. Na początku XVI wieku stał się własnością Zygmunta I Starego, który w 1522 roku oddał go w prezencie ślubnym królowej Bonie Sforzy, która włączyła Rohaczów do swojej domeny i przez 30 lat gospodarowania znacznie rozwinęła pod względem ekonomicznym, przerwanym tylko najazdem w 1535 roku w czasie wojny z Moskwą. W tym czasie miasto stało się ważnym punktem na trasie drogi wodnej łączącej Smoleńsk z Kijowem. W 1576 roku odnotowano istnienie zamku obronnego.

Podczas wojny z Moskwą 1654–1667 zdobyty w 1654 roku przez wojska kozackie Iwana Zołotareńki, które spaliły miasto i zamek.

W wyniku pierwszego rozbioru Polski (1772) oderwany od Rzeczypospolitej i wcielony do Imperium Rosyjskiego.

W 1794 roku zakon bernardynów objął murowany kościół parafialny p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP. Klasztor został zlikwidowany przez Rosjan po upadku Powstania listopadowego w 1832 roku^[3].

16 (28) lipca 1863 roku w Rohaczowie został rozstrzelany Tomasz Piotr Hryniewicz (1817–1863), dowódca oddziału powiatowego powstańców polskich.^{[potrzebny przypis]}

Pod koniec XIX wieku większość mieszkańców stanowiła ludność żydowska. Był też ośrodkiem chasydyzmu (urodził się tu Joseph Rosen). W 1902 roku doprowadzono do miasta linię kolejową z Mohylewa, w związku z czym zaczął rozwijać się jako ośrodek przemysłowy. W lutym 1918 roku miejsce walk I Korpusu Polskiego generała Dowbor-Muśnickiego z bolszewikami o węzeł kolejowy.

Po traktacie ryskim w 1921 r. Rohaczów pozostał po sowieckiej stronie granicy. Przed II wojną światową liczył ok. 17 tys. mieszkańców.

Od lipca 1941 do lutego 1944 roku pod okupacją niemiecką, która zakończyła się po Operacji Bagration.

Podczas okupacji hitlerowskiej, w lipcu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 4700 osób. W listopadzie 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali nad Drucią^[4].

W 1971 roku odkryto w jednej z wsi pod Rohaczowem skarb monet.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Góra królowej Bony z pozostałościami wałów zamkowych
Ruiny kościoła św. Antoniego Padewskiego, zbudowanego w latach 1910–12 z cegły w stylu neogotyckim (ul. Wołodarskiego)
Cerkiew św. Aleksandra Newskiego z końca XIX w.
Gmach ziemstwa z 1916 r. (ul. Lenina 62)
Kaplice na starym cmentarzu chrześcijańskim

Kościół katolicki[edytuj | edytuj kod]

Siedziba parafii św. Antoniego Padewskiego.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

herb Rohaczowa z 1781
widok miasta przed 1914
twierdza w Rohaczowie z 1777 przed 1914
Plan miasta z k. XVIII w.
Kościół św. Antoniego
"Ziemstwo" z 1914 r.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 103.
↑ Maria Kałamajska-Saeed, Rosyjskie pomiary klasztorów skasowanych w roku 1832, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą "Polonika", Warszawa 2021, ISBN: 9788366172401
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1724 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Rohaczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 686 .
Opis zabytków na stronie globus.tut - jęz. białoruski
Portal lokalny Rogachev-info - jęz. rosyjski

[1] Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).

[2] Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 103.

[3] Maria Kałamajska-Saeed, Rosyjskie pomiary klasztorów skasowanych w roku 1832, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą "Polonika", Warszawa 2021, ISBN: 9788366172401

[4] Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1724 .

[1]

[2]

[3]

[4]