Ryszard Kowalski (cichociemny) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ryszard Kowalski

Ryszard Jurkowski
Ryszard Małyk

Benga, Rycho

podporucznik
Data i miejsce urodzenia	26 listopada 1919 Sosnowiec
Data i miejsce śmierci	18 listopada 1943 Równe
Przebieg służby
Lata służby	1939–1943
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Jednostki	1 Brygada Strzelców (PSZ) Okręg Wołyń AK
Stanowiska	komendant obwodu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Ryszard Kowalski vel Ruszard Jurkowski vel Ryszard Małyk, pseud.: „Benga”, „Rycho” (ur. 26 listopada 1919 w Sosnowcu, zm. 18 listopada^[1] 1943 w Równem) – podporucznik saperów Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, cichociemny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Aleksandra i Marii z domu Jurkowskiej. W 1938 roku zdał maturę na Wydziale Mechanicznym Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach^[2] . Od 30 września tego roku odbywał jednoroczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie^[2] . W czerwcu 1939 został mianowany na stopień kaprala podchorążego^[2] .

We wrześniu 1939 został przydzielony do Dowództwa Saperów Sztabu Naczelnego Wodza. 19 września przekroczył granicę polsko-rumuńską. Był internowany w Rumunii. W marcu 1940 dotarł do Francji, gdzie służył w Centrum Wyszkolenia Saperów. W czerwcu 1940 roku dostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 1 samodzielnej kompanii saperów 1 Brygady Strzelców.

Po przeszkoleniu ze specjalnością w dywersji został zaprzysiężony 24 sierpnia 1942 roku i przeniesiony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza. Został zrzucony w Polsce w nocy z 1 na 2 października 1942 roku w ramach operacji lotniczej o kryptonimie „Gimlet” dowodzonej przez kpt. naw. Stanisława Króla. Z dniem 1 października 1942 został mianowany podporucznikiem^[2] .

Na placówce odbioru „Zamek” oddział żołnierzy Batalionów Chłopskich pod dowództwem sierżanta Jana Ptaszka ps. „Rzutny” przyjął zrzut broni oraz cichociemnych. Poza Kowalskim byli to: por. Władysław Klimowicz ps. „Tama”, ppor. Ewaryst Jakubowski ps. „Brat”, ppor. Marian Gołębiewski ps. „Ster”, ppor. Stanisław Jagielski ps. „Gacek” i ppor. Jan Poznański ps. „Pływak”.

Kowalski dostał przydział do Okręgu Wołyń AK jako instruktor, a od początku 1943 roku komendant Obwodu Zdołbunów wchodzącego w skład Inspektoratu Rejonowego Równe Okręgu Wołyń.

W pierwszej połowie sierpnia 1943 roku został aresztowany przez Gestapo w Zdołbunowie. Rozstrzelano go w dużej grupie więźniów w więzieniu w Równem.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

• Krzyż Walecznych – czterokrotnie.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Ryszard Kowalski.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 83–84. ISBN 83-902499-5-2.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 344. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 99.
• Cichociemni elita dywersji. Ryszard Kowalski. Ryszard M. Zając & Fundacja dla Demokracji. [dostęp 2020-09-08].