Samorząd terytorialny w Portugalii – Wikipedia, wolna encyklopedia

Samorząd terytorialny w Portugalii – system samorządowy Republiki Portugalskiej posiada trójszczeblową strukturę, która dzieli się na parafie (freguesias), gminy (municipal) oraz regiony administracyjne (Região Administrativa).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Tradycje samorządu terytorialnego Portugalii są stosunkowo krótkie. Od początków monarchii portugalskiej aż do lat siedemdziesiątych XX w. Portugalia była państwem silnie scentralizowanym. Decentralizację władzy rozpoczęło dopiero zwycięstwo rewolucji goździków z 1974 roku i przyjęcie Konstytucji Republiki Portugalskiej z dnia 2 kwietnia 1976 roku, która zmierzając do demokratyzacji państwa, ustanowiła również nowe zasady ustroju terytorialnego, który panuje po dziś dzień.

Struktura władz lokalnych[edytuj | edytuj kod]

Nazwa regionu Parafia Gmina Region administracyjny
Organy przedstawicielskie Zgromadzenie Parafii i Komitet Parafii Zgromadzenie Gminne i Izba Gmin Zgromadzenie Regionalne i Komitet Regionalny
Sposób wyboru Wybory bezpośrednie Wybory bezpośrednie Wybory bezpośrednie
Kadencja 4 lata 4 lata 4 lata
Funkcja Uchwałodawcza Organ stanowiący Kolegialnego organu wykonawczego regionu
Zadania Prowadzenie usług stanu cywilnego i ochrona posiadanego dziedzictwa Wszystkie działania, które mają na celu interes gminy np. szkolnictwo, oczyszczanie ścieków Kierowanie służbami publicznymi oraz koordynacja i pomoc gminom w ich działalności

Struktura władz regionów autonomicznych[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z Konstytucją organami regionów autonomicznych są regionalne zgromadzenie ustawodawcze i rząd regionalny, który ponosi polityczną odpowiedzialność przed zgromadzeniem. Status osób wchodzących w skład organów władzy regionów autonomicznych określają statuy polityczno-administracyjne każdego z regionów. Regionami autonomicznymi w Portugalii są Azory i Madera.

Regionalne zgromadzenie ustawodawcze[edytuj | edytuj kod]

  • Wybierane jest w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym.
  • Zasady funkcjonowania regionalnego zgromadzenia ustawodawczego określa przyjmowane przez to zgromadzenie regulamin.

Rząd regionalny[edytuj | edytuj kod]

  • Powoływany jest przez przedstawiciela republiki, który najpierw, z uwzględnieniem wyników wyborów powołuje przewodniczącego, a następnie na jego wniosek pozostałych członków rządu regionalnego.
  • Zasady funkcjonowania rządu regionalnego określa sam rząd.

Wybory[edytuj | edytuj kod]

  • Skład organów wybieralnych, w tym wybieralnych organów władz lokalnych i władz regionów autonomicznych, jest wyłaniany w drodze odbywających się okresowo, bezpośrednich wyborów, przeprowadzanych w głosowaniu tajnym.
  • Kandydatów w wyborach mogą zgłaszać partie polityczne występujące oddzielnie lub tworzące koalicje oraz grupy obywateli posiadających prawo wybierania.
  • Udział w wyborach mogą brać osoby objęte spisami wyborców, które prowadzone są z urzędu, obowiązkowo, w sposób stały i jednolity dla wszystkich wyborów bezpośrednich i powszechnych.
  • Kampania wyborcza prowadzona jest z uwzględnieniem czterech zasad:
    • wolności propagandy,
    • równości szans i równości traktowania poszczególnych kandydatów,
    • bezstronność podmiotów publicznych wobec kandydatów,
    • jawności i kontroli wydatków wyborczych.
  • Przeliczanie głosów na mandaty odbywa się zgodnie z zasadą proporcjonalności.
  • Wyniki wyborów do organów regionów autonomicznych i organów władzy lokalnej publikuje się w dzienniku urzędowym „Diario da Republica”.
  • Ocena prawidłowości i ważności aktów wydanych w procedurze wyborczej należy do sądów.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Małgorzata Czuryk, Mirosław Karpiuk, Jarosław Kostrubiec: Samorząd terytorialny w państwach Unii Europejskiej. Warszawa. Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, 2015. ISBN 978-83-7523-383-4.
  • Bogdan Dolnicki: Samorząd terytorialny w Polsce i Portugalii. Analiza prawnoporównawcza. Warszawa. Wydawnictwo Wolters Kluwer SA. 2015. ISBN 978-83-2649-502-1.