Samuel Samuś – Wikipedia, wolna encyklopedia WikiZero

Samuel Iwanowycz Samuś (ur. ?, zm. ok. 1713 roku) – dowódca wojskowy końca XVII i początku XVIII wieku, pułkownik bohusławski w latach 1688–1713, hetman nakaźny Ukrainy Prawobrzeżnej w latach 1692–1704, jeden z przywódców antypolskiego powstania Semena Paleja. Pochodził z okolic Perejasławia.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

17 października 1702 roku rozbił polskie wojsko pod Berdyczowem, a pod koniec października wraz z pułkownikiem bracławskim Andrzejem Abazynem zdobył Niemirów.

Chcąc zjednoczenia Ukrainy Prawobrzeżnej z Lewobrzeżną uznał zwierzchność Iwana Mazepy (hetmana lewobrzeża).

Kontratak przeważających sił polskich oraz brak pomocy ze strony Moskwy i Mazepy zmusił Samusia do schronienia się Bohusławiu. W styczniu 1704 roku zrzekł się godności hetmana. Pomimo tego nadal pozostawał faktycznym dowódcą swoich wojsk i kontynuował walkę z Polakami na prawobrzeżu.

W 1711 roku podporządkował się, jak większość kozaków, hetmanowi Filipowi Orlikowi. Po wystąpieniu Orlika przeciwko Rosji został, wraz z synem wzięty do niewoli w czasie walk i został najprawdopodobniej zesłany. Dalsze jego losy są nieznane.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Lista hetmanów kozackich

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Енциклопедія українознавства

Hetmani Kozaków zaporoskich i Ukrainy

Hetmani kozaków zaporoskich Rzeczpospolita Obojga Narodów	Semen Skałozub (1599) Samuel Koszka (1574-1575, 1600-1602) Iwan Kuszkowicz (1602-1603) Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny Jakub Nerodowicz Borodawka Oliwier Holub (1622-1623) Michał Doroszenko (1623-1625, 1625-1628) Marek Żmajło (1625) Iwan Sulima (1628-1629, 1630-1635) Hryćko Czarny (1624, 1628, 1629-1630) Lew Iwanowicz (1629) Taras Fedorowicz (1630) Timofiej Orendarenko (1630-1631, 1632-1633) Semen Perewiaska (1632) Iwan Petrażycki-Kulaha (1631-1632) Andrij Didenko (1632-1633) Dorofij Doroszenko (1633) Wasyl Tomilenko (1636-1637) Sawa Konowicz (1637) Paweł Pawluk (1636-1637) Jakub Ostrzanin (1638) Dymitr Hunia (1638) Kacper Piwtora-Korzucha (1639-1642) Maksym Hulak (1642-1646)
Hetmani Ukrainy	Bohdan Chmielnicki (1648-1657) Iwan Wyhowski (1657-1659) Iwan Bezpały (1658-1659, nakaźny) Jerzy Chmielnicki (1657, 1659-1660)
Hetmani Ukrainy prawobrzeżnej Rzeczpospolita Polska Obojga Narodów	Jerzy Chmielnicki (1660-1663) Paweł Tetera (1663-1665) Stepan Opara (1665) Piotr Doroszenko (1665-1676) Grzegorz Doroszenko (1668, nakaźny) Michał Chanenko (1669-1674) Andrzej Doroszenko (1672, 1674, nakaźny) Ostap Hohol (1675-1679, nakaźny) Stefan Kunicki (1683-1684) Andrzej Mohyła (1684-1689) Grzegorz Gryszko (1689-1692) Samuel Samuś (1692-1704)
Hetmani Ukrainy prawobrzeżnej Pod zwierzchnictwem Imperium Osmańskiego	Piotr Doroszenko (1669-1676) Jerzy Chmielnicki (1678-1681) Jerzy Duca (1681-1684) Teodor Sulimenko (1684-1685) Jakub Samczenko (1685) Stefan Łożyński (1685-1695) Iwan Bogaty (1696-1698) Piotr Iwanenko (1698-1702, 1702-1704) Samuel Samuś (1702-1704) Filip Orlik (1710-1742)
Hetmani Ukrainy lewobrzeżnej Imperium Rosyjskie	Jakym Somko (1660-1663, nakaźny) Iwan Brzuchowiecki (1663-1668) Danyło Jermolenko (1665, nakaźny) Piotr Doroszenko (1668-1669) Damian Mnohohriszny (1669-1672) Iwan Samojłowicz (1672-1687) Iwan Mazepa (1687-1709) Wasyl Dunin-Borkowski (1702, nakaźny) Iwan Skoropadski (1708-1722) Pawło Połubotok (1722-1724, nakaźny) Danyło Apostoł (1727-1734) Kiriłł Razumowski (1750-1764)