Sarkofag – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sarkofag Marii Burgundzkiej, 1502 (2008)
Rodzinny sarkofag z marmuru (późne Cesarstwo Rzymskie), Salona w Chorwacji

Sarkofag (gr. σαρκoφάγος / sarkophagos; z gr. σάρξ / sarx – 1. „mięso”, 2. „ciało” + gr. φαγειν / phagein – „zjeść, pożreć”) – zdobiona trumna w kształcie skrzyni ceramicznej lub kamiennej, dekorowana techniką malarską lub rzeźbiarską, znana od czasów starożytnych[1].

Nazwa, zlatynizowana i rozpropagowana przez Pliniusza Starszego, wywodzi się ze sposobu pochówku zmarłych stosowanego do dziś w niektórych rejonach Grecji i Azji Mniejszej, polegającego na tymczasowym składaniu ich w kamiennej trumnie (sarkofagu) na około siedem lat. Po tym czasie, kiedy zwłoki są już zazwyczaj całkowicie oczyszczone z tkanek miękkich, zwyczaj nakazuje wydobyć z sarkofagu pozostałe kości, które uroczyście chowane są ponownie, np. wmurowywane w ścianę w urnie. Sam sarkofag zaś posłużyć może następnemu zmarłemu. Zwyczaj ten pozwala zaoszczędzić w skalistych okolicach cennych gruntów, bowiem nie ma potrzeby „marnować” ich na cmentarze, skoro kamienne sarkofagi można ustawiać na nieużytecznych z punktu widzenia rolniczego skałach. Herodot błędnie wierzył, że właściwość „pożerania mięsa” zależy m.in. od rodzaju kamienia, z którego wykonany jest sarkofag.

Nazwę tę stosuje się obecnie w odniesieniu także do takich kamiennych trumien, które nigdy nawet w zamierzeniu nie miałyby służyć do ponownego pochówku innej osoby, a zatem również do „ostatecznych” trumien kamiennych. Sarkofagi znano i używano w wielu kulturach, wykonując je z różnych materiałów:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 143-144. ISBN 83-85001-89-1.