Siarczek rtęci(II) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Siarczek rtęci(II)
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	siarczek rtęci(II)
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Hydrargyrum sulfuratum rubrum, Cinnabaris
inne	siarczek rtęciowy (dawn.)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	HgS
Masa molowa	232,66 g/mol
Wygląd	czerwony lub czarny
Minerały	cynober, metacynober
	Identyfikacja
Numer CAS	1344-48-5
PubChem	62402
SMILES
	S=[Hg]
InChI
	InChI=1S/Hg.S
	InChIKey
	QXKXDIKCIPXUPL-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	8,10 g/cm³ (20 °C); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	praktycznie nierozpuszczalny
	w innych rozpuszczalnikach
	roztwarza się w wodzie królewskiej i siarczkach litowców
Temperatura topnienia	583,5 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według kryteriów GHS; (na podstawie podanej karty charakterystyki).
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Substancja nie jest klasyfikowana jako; niebezpieczna według europejskich kryteriówwedług MSDS.
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 3 0
Temperatura zapłonu	niepalny
Numer RTECS	OX0720000
	Podobne związki
Inne aniony	HgO, HgSe, HgTe
Inne kationy	ZnS, CdS
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siarczek rtęci(II), HgS – nieorganiczny związek chemiczny z grupy siarczków, sól kwasu siarkowodorowego i rtęci na II stopniu utlenienia.

Występuje w przyrodzie jako odmiana czerwona (cynober), rzadziej jako czarna (metacynober). W wyniku wprowadzenia siarkowodoru do roztworu soli rtęci(II) otrzymuje się odmianę czarną, którą przez działanie roztworami wielosiarczków można przeprowadzić w odmianę czerwoną. W wyniku bezpośredniej syntezy z pierwiastków otrzymuje się odmianę czerwoną.

Właściwości fizyczne[edytuj | edytuj kod]

temperatura sublimacji (cynobru) i topnienia (metacynobru) wynosi 583,5 °C;
nierozpuszczalny w wodzie, kwasie azotowym, etanolu, roztwarza się w wodzie królewskiej i siarczkach litowców.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Stosowany jako katalizator. Duże jego ilości używa się w technice pomiarowej i regulacyjnej.

W lecznictwie jako surowiec farmaceutyczny pod nazwą Hydrargyrum sulfuratum rubrum lub Cinnabaris (czerwony siarczek rtęciowy; cynober)^[4]^[5] stosowany jest w dermatologii w niektórych chorobach skóry (m.in. figówka brody, nużenica) w postaci preparatów sporządzanych w zakresie receptury aptecznej (maści, pasty, papki) w stężeniach zwykle 0,5–1% (dla past do 2%)^[6]^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Mercury(II) sulfide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 4600 [dostęp 2010-05-13] (niem. • ang.).
↑ Siarczek rtęci(II) (nr 243566) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). Dawniej klasyfikowany jako trujący (R23/24/25, R33, R36, R50/53, S26, S28, S36/37/39, S45, S60, S61 – według katalogu Aldrich Advancing Science 2007-2008 Polska).
↑ Siarczek rtęci(II) (nr 243566) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.
↑ Hydrargyrum sulfuratum rubrum – Czerwony siarczek rtęciowy. W: Farmakopea Polska II. 1937, s. 491.
↑ Wykaz dopuszczonych do obrotu surowców farmaceutycznych. Stan na 01.02.2015.. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2015. s. 8. [dostęp 2015-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].
↑ Poradnik Terapeutyczny. Piotr Kubikowski (red.). Wyd. 3. Warszawa: PZWL, 1975, s. 418–419.
↑ Pharma-Cosmetic: Czerwony siarczek rtęciowy. [dostęp 2015-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-30)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Olaf Medenbach, Ulrike Medenbach: Atlas minerałów. RM, s. 30.
Siarczek rtęci(II) w katalogu produktów City Chemical LLC. (ang.).^{[martwy link]}
Siarczek rtęci(II) w katalogu Pharma-Cosmetic. [dostęp 2015-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[GESTIS-1] Mercury(II) sulfide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 4600 [dostęp 2010-05-13] (niem. • ang.).

[Aldrich-2] Siarczek rtęci(II) (nr 243566) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck). Dawniej klasyfikowany jako trujący (R23/24/25, R33, R36, R50/53, S26, S28, S36/37/39, S45, S60, S61 – według katalogu Aldrich Advancing Science 2007-2008 Polska).

[3] Siarczek rtęci(II) (nr 243566) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.

[4] Hydrargyrum sulfuratum rubrum – Czerwony siarczek rtęciowy. W: Farmakopea Polska II. 1937, s. 491.

[5] Wykaz dopuszczonych do obrotu surowców farmaceutycznych. Stan na 01.02.2015.. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2015. s. 8. [dostęp 2015-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-08)].

[6] Poradnik Terapeutyczny. Piotr Kubikowski (red.). Wyd. 3. Warszawa: PZWL, 1975, s. 418–419.

[7] Pharma-Cosmetic: Czerwony siarczek rtęciowy. [dostęp 2015-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-30)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]