Sidor Kowpak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sidor Kowpak
Сидор Артемьевич Ковпак
Сидір Артемович Ковпак
Died
ilustracja
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

7 czerwca 1887
Kotelwa, gubernia połtawska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 1967
Kijów, Ukraińska SRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1944

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona
partyzantka radziecka

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna domowa w Rosji,
II wojna światowa

Późniejsza praca

deputowany do Rady Najwyższej Ukraińskiej SRR,
zastępca przewodniczącego Prezydium Rady Najwyższej ZSRR

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa I klasy (ZSRR) Order Bohdana Chmielnickiego I klasy Krzyż św. Jerzego III stopnia (Imperium Rosyjskie) Krzyż św. Jerzego IV stopnia (Imperium Rosyjskie) Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” I klasy (ZSRR) Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” II klasy (ZSRR) Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy” Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939

Sidor Artiemiewicz Kowpak, ros. Сидор Артемьевич Ковпак, ukr. Сидір Артемович Ковпак (ur. 26 maja?/7 czerwca 1887 w Kotelwie, zm. 11 grudnia 1967 w Kijowie) – radziecki dowódca oddziałów partyzanckich w czasie II wojny światowej pochodzenia ukraińskiego, generał major Armii Czerwonej, dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1942, 1944).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1914 roku został zmobilizowany do Armii Imperium Rosyjskiego. W jej szeregach walczył podczas I wojny światowej, za co otrzymał cztery odznaczenia. W 1917 roku przyłączył się do bolszewików. Walczył w składzie 25 Dywizji Czapajewa.

W czasie II wojny światowej był jednym z organizatorów radzieckiego ruchu partyzanckiego na Ukrainie – początkowo jako dowódca zgrupowania putywlskiego, potem jako dowódca wszystkich oddziałów obwodu sumskiego.

Latem 1943 roku przeprowadził tzw. rajd Kowpaka – śmiały zagon partyzancki z terenów północno-wschodniej Ukrainy w Karpaty, którego celem było zorganizowanie sowieckiej partyzantki na obszarze zachodniej Ukrainy oraz dywersja na liniach komunikacyjnych i zaopatrzeniowych niemieckich armii walczących w tym czasie na łuku kurskim. Liczący ok. 2000 ludzi oddział Kowpaka przebył w sumie ponad 2000 km, niszcząc 19 niemieckich transportów kolejowych i 51 składów, wysadzając 52 mosty oraz prowadząc sabotaż w elektrowniach i punktach wydobycia ropy w Borysławsko-Drohobyckim Zagłębiu Naftowym[1].

W grudniu 1943 roku Kowpak z powodu choroby został ewakuowany na tyły do Kijowa. W lutym 1944 roku na bazie jego oddziałów sformowano 1 Ukraińską Dywizję Partyzancką, której nadano jego imię. Ta dowodzona przez Petra Werszyhorę jednostka przeprowadziła dwa kolejne wielkie rajdy na tereny dzisiejszej zachodniej Ukrainy, Białorusi oraz wschodniej Polski. Oddziały Kowpaka walczyły zarówno przeciwko Niemcom, jak i Ukraińskiej Armii Powstańczej.

Jeszcze w trakcie wojny, w 1944 roku, czynnie zaangażował się w działalność Komunistycznej Partii Ukrainy i został wybrany deputowanym do Rady Najwyższej Ukraińskiej SRR, a od 1947 roku był zastępcą przewodniczącego Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.

Wspomnienia[edytuj | edytuj kod]

  • От Путивля до Карпат, 1949
  • Из дневника партизанских походов, 1964

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Oraz medale i ordery Polski, Węgier i Czechosłowacji[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]