French
DeutschStanisław Jan Kanty Stadnicki – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Stanisław Jan Kanty Stadnicki (przed 1901) | |
 Stadnicki Hrabia | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | Ludgarda Mniszek |
| Żona | Otylia Maria Borkowska |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| poseł do Sejmu Krajowego Galicji | |
| Okres | |
Stanisław Jan Kanty Stadnicki herbu Drużyna (ur. 28 lutego 1848 we Lwowie, zm. 16 stycznia 1915 w Wiedniu[1]) – hrabia, ziemianin, poseł na Sejm Krajowy Galicyjski, dożywotni członek austriackiej Izby Panów.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był najstarszym synem Edwarda Marii Stadnickiego. Absolwent Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. W latach 1865-1869 studiował prawo na UJ.
Ziemianin, właściciel dóbr Krysowice[2][3][4][5][6][7][8]. W tamtejszym pałacu na początku września 1880 Stanisław Stadnicki podejmował przez kilka dni podróżującego po Galicji cesarza Austrii Franciszka Józefa I[9].
Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, do 1887 pełnił funkcje przewodniczącego okręgu przemyskiego, następnie członek Komitetu GTG (23 czerwca 1889 - 12 czerwca 1890) oraz jego wiceprezes (12 czerwca 1890 - 30 czerwca 1900) i prezes (30 czerwca 1900 -18 czerwca 1903)[10]. W 1878 wszedł w skład Rady Powiatowej i Wydziału Powiatowego w Mościskach z grupy większych posiadłości. W 1882 był prezesem Komitetu Wystawy Rolniczo-Przemysłowej w Przemyślu. Został też prezesem Wydziału Okręgowego Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego w Mościskach (pełnił ją aż do śmierci) oraz przystąpił do Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego. W 1882 obrano go posłem na Sejm Krajowy w kurii gmin wiejskich z okręgu Mościska. W kolejnej kadencji sejmowej (1889–95) działał w komisji gospodarstwa krajowego, w komisji tej działał również w kolejnych kadencjach sejmu. W styczniu 1898 został odznaczony Orderem Korony Żelaznej II klasy[11]. Od 1901 należał do Rady Nadzorczej Galicyjsko-Bukowińskiego Akcyjnego Towarzystwa Przemysłu Cukrowniczego w Przeworsku. Szerokim echem odbiło się nieprzejednane stanowisko Stadnickiego w kwestii reformy prawa wyborczego w Galicji, zaprezentowane podczas dyskusji sejmowej w listopadzie 1905, obawiając się wzrostu wpływu radykałów ukraińskich w Galicji Wschodniej wypowiadał się przeciw zasadom powszechności i bezpośredniości wyborów. 1 grudnia 1905 otrzymał nominację cesarską na dożywotniego członka Izby Panów w wiedeńskiej Radzie Państwa[12]. W wyborach sejmowych 1908 był tak skutecznie zwalczany przez działaczy ukraińskich i polskich ludowców, że nie zdobył mandatu z kurii gmin wiejskich w swoim okręgu. Dzięki zakulisowym zabiegom namiestnika Andrzeja Potockiego został natomiast obrany z kurii wielkiej własności w okręgu stryjskim. Od 1909 aż do wybuchu wojny w 1914 pełnił funkcję prezesa Wydziału Rady Powiatowej w Mościskach. W 1908 został mianowany tajnym radcą[13], w 1910 został rzeczywistym tajnym radcą. Ponownie obrany w 1913 posłem z kurii wielkiej własności, tym razem w obwodzie przemyskim, pracował w komisji przygotowującej ostateczny kształt reformy wyborczej, bronił w niej interesów polskiej mniejszości Galicji Wschodniej. Przed 1914 był prezesem zarządu Galicyjskiego Towarzystwa Łowieckiego[14]. Po wybuchu I wojny światowej przystąpił do Naczelnego Komitetu Narodowego.
Zmarł po krótkiej chorobie w Wiedniu. Pogrzeb odbył się 19 stycznia 1915 w Wiedniu, po czym został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Centralnyn[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 96.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 98.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 96.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 87.
- ↑ Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 70.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 82.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 82.
- ↑ Aleksander Nowolecki: Pamiątka podróży cesarza Franciszka Józefa I po Galicyi i dwudziesto-dniowego pobytu jego w tym kraju. Kraków: Wydawnictwo Czytelni Ludowej H. Nowoleckiego, 1881, s. 110, 125, 126, 127-134.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901,s. 737; 1902, s. 822; 1903,s. 822.
- ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898.
- ↑ Nowi członkowie Izby Panów. „Nowości Illustrowane”. Nr 37, s. 13, 9 września 1905.
- ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Kurjer Lwowski”. Nr 561, s. 2, 1 grudnia 1908.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1035.
- ↑ Czas 1915 nr 39
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Elżbieta Orman-Michta: "Stanisław Jan Kanty Stadnicki" w Polski Słownik Biograficzny tom XLI wyd. 2002 wersja elektroniczna