Stanisław Kubiński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Kubiński
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1889
Sambor

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1968
Tarnów

Zawód, zajęcie

inżynier

Alma Mater

Politechnika Lwowska

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Obrony Lwowa
Plac Stanisława Kubińskiego w Mościcach w Tarnowie
Grobowiec rodzinny na cmentarzu komunalnym w Tarnowie-Mościcach

Stanisław Kubiński (ur. 30 marca 1889 w Samborze, zm. 26 listopada 1968 w Tarnowie) − polski inżynier, nauczyciel i wykładowca akademicki, budowniczy Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościcach, działacz samorządowy i społeczny, podczas II wojny światowej więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Członek Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Kubiński był synem prawnika praktykującego w Samborze. W 1907 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze (w jego klasie był m.in. Andrzej Paluch)[2]. Podjął studia na Wydziale Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie[3]. Dyplom uzyskał w 1912 roku[3]. Przez krótki czas pracował w zakładach Škoda w Pilźnie. W listopadzie 1918 roku wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego, biorąc udział w obronie Lwowa i wojnie polsko-bolszewickiej. Został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Obrony Lwowa z Mieczami.

W 1922 roku objął stanowisko dyrektora technicznego lwowskiej Fabryki Broni i Maszyn „Arma[3]”. W tym czasie był również wykładowcą na Politechnice Lwowskiej i nauczycielem w miejscowej szkole przemysłowej. W czerwcu 1927 roku został oddelegowany do pracy przy budowie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w podtarnowskich Mościcach[3]. Był, między innymi, prokurentem powstającego zakładu, kierownikiem Wydziału Mechanicznego[4][3]. W latach 1932−1939 był naczelnikiem gminy Mościce. W późniejszych latach przewodniczył miejscowej organizacji Obozu Zjednoczenia Narodowego. Ponadto pełnił funkcję prezesa rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej pracowników umysłowych fabryki, działał również w Komisji Regulacji i Rozbudowy Mościc. We wrześniu 1939 roku został ewakuowany na wschód, z częścią środków przeznaczonych na wrześniowe wypłaty dla pracowników. Do Mościc powrócił w grudniu tegoż roku.

W związku z niezgłoszeniem się do pracy w funkcjonującej pod zarządem okupanta fabryce, 30 marca 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. Przetrzymywany był w więzieniach w Tarnowie i Nowym Wiśniczu. 20 czerwca 1940 roku został wysłany z drugim transportem więźniów do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie otrzymał numer obozowy 1005[5][6]. W październiku 1944 roku ewakuowano go do Sachsenhausen (KL), później do filii obozu koncentracyjnego Buchenwald. Uwolniony w kwietniu 1945 roku, powrócił do Tarnowa. Od listopada tegoż roku ponownie został przyjęty do pracy w Zakładach Azotowych.

W latach 1951−1958 był kierownikiem Samodzielnego Oddziału Wykonawstwa Inwestycyjnego Zakładów Azotowych[7][8], następnie, do przejścia na emeryturę w 1964, pracował w Biurze Konstrukcyjnym Inwestycji. Jednocześnie uczył w wieczorowej Szkole Inżynierskiej i mościckim Technikum Chemicznym. Zmarł 26 listopada 1968 roku i został pochowany na cmentarzu komunalnym w Mościcach. Oprócz odznaczeń wojskowych, był trzykrotnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi: pierwszy raz za udział w budowie fabryki w dwudziestoleciu międzywojennym, oraz dwukrotnie, w 1956 i 1958 roku, w okresie Polski Ludowej. W 2009 roku jego imieniem nazwano jeden z placów w Mościcach[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Czasopismo Techniczne. R. 54, 10 sierpnia 1936, Nr 15 s. 266
  2. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1907. Sambor: 1907, s. XLV, XLVII.
  3. a b c d e Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska : rys historyczny : informacje., Lwów: Tow. Bratniej Pomocy Stud. Polit. Lwowskiej, 1932, s. 108.
  4. Księga pamiątkowa Zakładów Azotowych z okolicznościowymi wpisami z lat 1930-2008. [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-06)].
  5. Pierwsi Polacy w KL Auschwitz, W: Zeszyty Oświęcimskie 1983 nr 18, s. 5-144; w j. niemieckim: Die ersten Polen im KL Auschwitz. In: Hefte von Auschwitz, 1990, H. 18, S. 5-145
  6. Piotr Pawlina (red.), Rzeczpospolita Mościcka. 80 lat tarnowskich Zakładów Azotowych (1927-2007), Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach S.A., Tarnów 2007, strony 85-86. [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-07)].
  7. Witryna WWW firmy (dostęp 4 lutego 2011)
  8. Andrzej Niedojadło (red. nacz.): Encyklopedia Tarnowa. Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, 2010, ss. 223-224. ISBN 978-83-87366-96-4
  9. Informacja z oficjalnego portalu Urzędu Miasta (dostęp 4 lutego 2011). [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 października 2012)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]