Stanisław Pasynkiewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Pasynkiewicz
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

28 marca 1930
Włodzimierz Wołyński

Data śmierci

15 listopada 2021[1]

prof. zw. dr hab. inż. nauk chemicznych
Specjalność: chemia metaloorganiczna, kataliza homogeniczna
Alma Mater

Politechnika Warszawska

Doktorat

1960 – nauki techniczne
Politechnika Warszawska

Profesura

1970 profesor nadzwyczajny, 1975 profesor zwyczajny

Polska Akademia Nauk
Status

członek korespondent

Rektor Politechniki Warszawskiej, nauczyciel akademicki
Instytut

Chemii Przemysłowej

Uczelnia

Politechnika Warszawska

Rektor
Uczelnia

Politechnika Warszawska

Okres spraw.

1973–1981

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” Kawaler Orderu Palm Akademickich (Francja)

Stanisław Pasynkiewicz (ur. 28 marca 1930 w Włodzimierzu Wołyńskim, zm. 15 listopada 2021) – polski chemik, profesor nauk chemicznych, działacz komunistyczny, wykładowca akademicki Politechniki Warszawskiej, w latach 1973–1981 rektor uczelni, członek korespondent Polskiej Akademii Nauk.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i działalność naukowa[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1930 we Włodzimierzu Wołyńskim. Jego rodzicami byli Wojciech Pasynkiewicz i Olga Liszyn. W 1950 ukończył Liceum im. Tadeusza Kościuszki w Toruniu, następnie rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, w 1956 uzyskał tytuł magistra inż., jego praca dyplomowa nosiła tytuł: „Utlenianie akroleiny do kwasu akrylowego na katalizatorze wanadowym”. W 1955 został asystentem w Katedrze Technologii Organicznej Politechniki Warszawskiej. W 1960 uzyskał doktorat z chemii, rozprawa doktorska nosiła tytuł: „Reakcje glinu metalicznego z chlorkami alkilów w celu otrzymania związków glino-organicznych służących do polimeryzacji etylem metodą bezciśnieniową”. Habilitował się w Politechnice Śląskiej w Gliwicach w 1965. W 1970 uzyskał nominację na profesora nadzwyczajnego, a pięć lat później na profesora zwyczajnego. W roku 1970 został dyrektorem Instytutu Chemii i Technologii Organicznej, funkcję tę sprawował do 1973, a przez następne lata był kierownikiem Zakładu Katalizy Homogennej i Chemii Metaloorganicznej. W latach 1969–1971 sprawował funkcję dziekana Wydziału Chemicznego PW.

W latach 1973–1981 sprawował funkcję rektora Politechniki Warszawskiej[2]. Zrezygnował z tej funkcji w styczniu 1981 na skutek protestów uczelnianej „Solidarności”[3]. W tym okresie nastąpił szybki rozwój kadry naukowo-dydaktycznej, powołano trzy instytuty – Instytut Inżynierii Chemicznej, Instytut Inżynierii Materiałowej i Instytut Transportu, a także zrealizowano kilka istotnych inwestycji m.in. wybudowano gmachy wydziałów Inżynierii Lądowej i Inżynierii Sanitarnej. S. Pasynkiewicz nawiązał współpracę z wieloma ośrodkami naukowymi w Polsce – Polską Akademią Nauk, Polskim Towarzystwem Chemicznym i za granicą – Central Institut für Organische Chemie w Berlinie, Instytutem Elementoorganicznych Związków Akademii Nauk w Rosji i uczelniami: University of Amherst i Georgia Technology University w Stanach Zjednoczonych.

Zakres badań prowadzonych przez S. Pasynkiewicza dotyczył przede wszystkim związków metaloorganicznych, katalizatorów homogennych, mechanizmów reakcji. W latach 1959–1995 S. Pasynkiewicz opatentował przeszło 40 wynalazków. Pod jego kierunkiem powstały 34 prace doktorskie, habilitowało się 10 osób, natomiast 4 uczniów uzyskało stopień profesora tytularnego[4][5][6].

Pracował jednocześnie w Instytucie Chemii Przemysłowej im. prof. Ignacego Mościckiego[5].

W 1976 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk[5]. Był również członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego, a od 2001 honorowym przewodniczącym Federacji Europejskich Towarzystw Chemicznych[5].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Należał do Związku Młodzieży Polskiej, a od 1950 do 1951 był kierownikiem wydziału w zarządzie wojewódzkim tej organizacji w Bydgoszczy[7]. W 1948 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, a następnie do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[7]. W latach 1949–1950 wchodził w skład Komitetu Miejskiego PZPR w Toruniu[7]. Od 1951 do 1953 oraz od 1961 do 1965 pełnił funkcję I sekretarza oddziałowej organizacji partyjnej przy Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, a od 1956 do 1959 wchodził w skład Egzekutywy tej OOP[7]. W latach 1951–1954 był II sekretarzem, a następnie instruktorem Komitetu Uczelnianego PZPR na PW[7]. Od 1965 do 1967 pełnił ponownie funkcję sekretarza KU[7][8]. W latach 1975–1981 był kolejno zastępcą członka i członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR, a od 1979 do 1981 członkiem Egzekutywy tego Komitetu[7].

Stanowiska[edytuj | edytuj kod]

  • 1955 asystent w Katedrze Technologii Organicznej Politechniki Warszawskiej;
  • 1969/1970–1970/1971 dziekan Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej.
  • 1970 dyrektor Instytutu Chemii i Technologii Organicznej;
  • Kierownik Zakładu Katalizy Homogennej i Chemii Metaloorganicznej;
  • 1973/1974–1980/1981 rektor Politechniki Warszawskiej[4];

Członkostwa[edytuj | edytuj kod]

  • Od 1976 członek korespondent PAN (Polskiej Akademii Nauk);
  • 1972–1980 sekretarz naukowy Komitetu Nauk Chemicznych PAN;
  • Przewodniczący Sekcji Chemii Metaloorganicznej;
  • Od 1971 członek Międzynarodowego Komitetu Doradczego Konferencji Chemii Metaloorganicznej;
  • Członek rad wydawniczych czasopism: od 1990 „Main Group Metal Chemistry, od 1993 „Journal of Organometallic Chemistry”[4];

Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Wielokrotnie wyróżniany nagrodami sekretarza naukowego PAN i ministra edukacji narodowej[4].

Ważne publikacje[edytuj | edytuj kod]

Autor:

  • „Preparatyka związków metaloorganicznych” – Warszawa 1993;

Współautor:

  • „Principles and advances in molecular catalysis” – Wrocław 1993;
  • „Organometallics and molecular catalysis” – Wrocław – Poznań 1996;
  • „Metal clusters in chemistry” – Wiley – VCH 1999;

Autor przeszło 220 artykułów[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zmarł prof. Stanisław Pasynkiewicz, Rektor PW w latach 1973–1981. biuletyn.pw.edu.pl. [dostęp 2021-11-18]. (pol.).
  2. ↑ Byli Rektorzy PW. Stanisław Pasynkiewicz (1930). pw.edu.pl. [dostęp 2014-01-24].
  3. ↑ Dorota Gałaszewska-Chilczuk: Niezależne Zrzeszenie Studentów Politechniki Warszawskiej 1980 – 1989. klubnzspw.org. [dostęp 2014-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-19)].
  4. ↑ a b c d e J. Piłatowicz, „Poczet Rektorów, tradycja i współczesność Politechniki Warszawskiej 1826–2001”,wyd.I, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 2001, s. 121–123
  5. ↑ a b c d Pasynkiewicz, Stanisław. [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Wydział III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi. Członkowie krajowi korespondenci [on-line]. pan.pl. [dostęp 2019-08-03].
  6. ↑ Nagrody i wyróżnienia na wystawach międzynarodowych. 2009. Instytut Chemii Przemysłowej. [dostęp 2014-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-06)].
  7. ↑ a b c d e f g Katalog kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], bip.ipn.gov.pl [dostęp 2018-03-23].
  8. ↑ Piotr Ośko, Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948–1968. Zarys problemu na przykładzie Politechniki Warszawskiej, w: Pamięć i Sprawiedliwość 27, 2016, s. 76.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Rektorzy Politechniki Warszawskiej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Pasynkiewicz&oldid=68308061”