Stefan Stambołow – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stefan Stambołow
Стефан Стамболов
Data i miejsce urodzenia	31 stycznia 1854 ; Wielkie Tyrnowo
Data i miejsce śmierci	6 lipca 1895 ; Sofia
	Premier Bułgarii
Okres	od 1 września 1887; do 31 maja 1894
Przynależność polityczna	Partia Narodowo-Liberalna
Poprzednik	Konstantin Stoiłow
Następca	Konstantin Stoiłow
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Stambołow, bułg. Стефан Стамболов (ur. 31 stycznia 1854 w Wielkim Tyrnowie, zm. 6 lipca 1895 w Sofii) – polityk bułgarski.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn kupca. Kształcił się w seminarium duchownym w Odessie. Potem był nauczycielem w Tyrnowie. Od młodości uczestniczył w tajnych organizacjach liberalnych dążących do zrzucenia panowania tureckiego w Bułgarii. Działacz Bułgarskiego Rewolucyjnego Komitetu Centralnego (1869–1876).

W l. 1884–1885 przewodniczący Zgromadzenia Narodowego. W 1886 wchodził w skład rządu Petko Karawełowa. Po zrzeczeniu się tronu bułgarskiego w 1886 przez Aleksandra Battenberga był przewodniczącym Rady Regencyjnej. W l. 1886–1887 lider Partii Narodowo-Liberalnej tzw. stambołowistów. W l. 1887–1894 stał na czele rządu. Ustanowił w Bułgarii dyktaturę i reżim policyjny. W polityce zagranicznej popierał Austro-Węgry i Niemcy.

W maju 1894 pod naciskiem narodu odsunięty od władzy. Ustąpił ze stanowiska premiera. Przeszedł do opozycji zwróconej przeciw księciu (późniejszemu królowi) Ferdynandowi Koburskiemu. Zabity przez najemników macedońskich na zlecenie przeciwników politycznych, w tym agentów dworu.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bolszaja Sowietskaja Encyklopedija t. 24/1 Moskwa 1976

Księstwo Bułgarii (1878–1908)	Burmow (1879) metropolita Klemens (1879–1880) Cankow (1880) Karawełow (1880–1881) Ehrnrooth (1881) Sobolew (1882–1883) Cankow (1883–1884) Karawełow (1884–1886) metropolita Klemens (1886) Karawełow (1886) Radosławow (1886–1887) Stoiłow (1887) Stambołow (1887–1894) Stoiłow (1894–1899) Grekow (1899) Iwanczow (1899–1901) Petrow (1901) Karawełow (1901–1902) Danew (1902–1903) Petrow (1903–1906) Petkow (1906–1907) Stanczow (1907) Gudew (1907–1908)
Carstwo Bułgarii (1908–191946)	Malinow (1908–1911) Geszow (1911–1913) Danew (1913) Radosławow (1913–1918) Malinow (1918) Teodorow (1918–1919) Stambolijski (1919–1923) Cankow (1923–1926) Lapczew (1926–1931) Malinow (1931) Muszanow (1931–1934) Georgiew (1934–1935) Złatew (1935) Toszew (1935) Kjoseiwanow (1935–1940) Fiłow (1940–1943) Gabrowski (1943) Bożiłow (1943–1944) Bagrianow (1944) Murawiew (1944) Georgiew (1944–1946)
Ludowa Republika Bułgarii (1946–1990)	Dimitrow (1946–1949) Kołarow (1949–1950) Czerwenkow (1950–1956) Jugow (1956–1962) Żiwkow (1962–1971) Todorow (1971–1981) Filipow (1981–1986) Atanasow (1986–1990) Łukanow (1990)
Republika Bułgarii (od 1990)	Popow (1990–1991) Dimitrow (1991–1992) Berow (1992–1994) Indżowa (1994–1995) Widenow (1995–1997) Sofijanski (1997) Kostow (1997–2001) Sakskoburggotski (2001–2005) Staniszew (2005–2009) Borisow (2009–2013) Rajkow (2013) Oreszarski (2013–2014) Bliznaszki (2014) Borisow (2014–2017) Gerdżikow (2017) Borisow (2017–2021) Janew (2021) Petkow (2021–2022) Donew (2022–2023) Denkow (2023–2024) Gławczew (od 2024)