Superpuchar Turcji w piłce nożnej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Superpuchar Turcji w piłce nożnej (tur. TFF Süper Kupa) – trofeum przyznawane zwycięskiej drużynie meczu rozgrywanego pomiędzy aktualnym Mistrzem Turcji oraz zdobywcą Pucharu Turcji w danym sezonie (jeżeli ta sama drużyna wywalczyła zarówno mistrzostwo, jak i Puchar kraju - to jej przeciwnikiem zostaje finalista Pucharu, wcześniej do 1993 był to wicemistrz, a do 1977 zdobywca Pucharu Premier-Ministra).

W sezonie 1966 odbył się pierwszy oficjalny mecz o Superpuchar Turcji, który nazywał się wtedy Puchar Prezydenta (tur. Cumhurbaşkanlığı Kupası). Pierwszy pojedynek rozegrano 21 września 1966 roku. W tym meczu Galatasaray SK pokonał 5:1 Beşiktaş JK. W 1981 roku turniej został przemianowany na Puchar Głowy Państwa (tur. Devlet Başkanlığı Kupası). Po wznowieniu demokracji, turniej w 1983 roku został przemianowany z powrotem na Puchar Prezydenta. Od 1999 przez następne siedem lat turniej nie rozgrywano i startował ponownie w 2006 roku z nazwą Superpuchar TFF (tur. TFF Süper Kupa). Inauguracyjny mecz sezonu 2006 miał miejsce w Niemczech, gdzie zamieszkuje duża populacja tureckich emigrantów. Sukces nowego formatu doprowadziło do kontynuacji gry o Superpuchar na neutralnych boiskach Turcji. Od 1966 do 1998 roku wszystkie dotychczasowe mecze odbyły się na stadionie Ankara 19 Mayis w Ankarze, z wyjątkiem 1975 roku, kiedy to mecz rozegrano na Cebeci İnönü Stadium w Ankarze.

W finale zawsze grali mistrz Turcji oraz zdobywca Pucharu Turcji, ale zdarzały się wyjątki od tej reguły. W 1968 roku Fenerbahçe zdobył zarówno mistrzostwo i puchar, osiągając w ten sposób dublet. Federacja postanowiła przyznać Superpuchar klubowi, ale zmienił przepisy. W latach od 1973 do 1977, w przypadku osiągnięcia dubletu przez ten sam zespół, drugim finalistą został zdobywca Pucharu Premier-Ministra (tur. Başbakanlık Kupasi). Podczas 12 edycji rząd elekt został zniesiony, dlatego między 1981 a 1984 nie rozgrywano Puchar Premier-Ministra. Dlatego Federacja podjęła kolejną zmianę, według której w przypadku osiągnięcia dubletu przez ten sam zespół, drugim finalistą został wicemistrz Turcji. Finały sezonów 1983, 1984, 1990 i 1993 odbyły się w ten sposób. W 2006 roku, po reaktywacji, Federacja zmieniła regulamin po raz ostatni, i finaliści Pucharu Turcji zaczęli pretendować na miejsce w finale, w przypadku osiągnięcia dubletu przez ten sam zespół. W 2024 roku w finale przeciwko Galatasaray drużyna Fenerbache wystawiła do gry 19-latków w ramach protestu przeciwko tureckiemu związkowi piłki nożnej, a mecz zakończył się walkowerem na korzyść Galatasaray^[1].

Mecz o Superpuchar Turcji rozgrywany jest przed rozpoczęciem każdego sezonu. W przypadku remisu po upływie regulaminowego czasu gry przeprowadzana jest dogrywka. Jeżeli i ona nie wyłoni zwycięzcy, to od razu zarządzana jest seria rzutów karnych.

Sezon K T Zwycięzca Wynik Finalista Data, miejsce Uwagi Puchar Prezydenta (tur. Cumhurbaşkanlığı Kupası) 1966     1 Galatasaray SK 2:0 Beşiktaş JK 21.09.1966, Ankara 19 Mayis, Ankara, 33.583 1967     1 Beşiktaş JK 1:0 pd. Altay SK 30.06.1967, Ankara 19 Mayis, Ankara 1968     1 Fenerbahçe SK automatycznie otrzymał trofeum tak jak zdobył dublet 1969     2 Galatasaray SK 2:0 Göztepe A.Ş. 29.06.1969, Ankara 19 Mayis, Ankara 1970     1 Göztepe A.Ş. 3:1 Fenerbahçe SK 28.06.1970, Ankara 19 Mayis, Ankara 1971     1 Eskişehirspor 3:2 Galatasaray SK 30.06.1971, Ankara 19 Mayis, Ankara 1972     3 Galatasaray SK 3:0 Ankaragücü 11.06.1972, Ankara 19 Mayis, Ankara 1973     2 Fenerbahçe SK (z) 2:1 Galatasaray SK 09.06.1973, Ankara 19 Mayis, Ankara 1974     2 Beşiktaş JK (z) 3:0 Fenerbahçe SK 08.06.1974, Ankara 19 Mayis, Ankara, 23.435 1975     3 Fenerbahçe SK 2:0 Beşiktaş JK 11.06.1975, Cebeci İnönü Stadium, Ankara 1976     1 Trabzonspor 2:1 Galatasaray SK 09.06.1976, Ankara 19 Mayis, Ankara 1977     2 Trabzonspor 1:1 pd. (k. 3:1) Beşiktaş JK (z) 12.06.1977, Ankara 19 Mayis, Ankara 1978     3 Trabzonspor 1:0 Fenerbahçe SK 13.06.1978, Ankara 19 Mayis, Ankara, 13.550 1979     4 Trabzonspor 2:1 pd. Fenerbahçe SK 17.06.1979, Ankara 19 Mayis, Ankara, 23.354 1980     5 Trabzonspor 3:0 Altay SK 08.06.1980, Ankara 19 Mayis, Ankara, 11.098 Puchar Głowy Państwa (tur. Devlet Başkanlığı Kupası) 1981     1 Ankaragücü 1:0 Trabzonspor 03.06.1981, Ankara 19 Mayis, Ankara, 15.976 1982     4 Galatasaray SK 2:0 Beşiktaş JK 16.06.1982, Ankara 19 Mayis, Ankara, 20.000 Puchar Prezydenta (tur. Cumhurbaşkanlığı Kupası) 1983     6 Trabzonspor (w) 2:0 Fenerbahçe SK 22.06.1983, Ankara 19 Mayis, Ankara, 17.895 1984     4 Fenerbahçe SK (w) 1:0 Trabzonspor 02.06.1984, Ankara 19 Mayis, Ankara, 12.021 1985     5 Fenerbahçe SK 1:1 pd. (k. 4:2) Galatasaray SK 12.06.1985, Ankara 19 Mayis, Ankara, 18.757 1986     3 Beşiktaş JK 2:1 pd. Bursaspor 15.06.1986, Ankara 19 Mayis, Ankara, 13.783 1987     5 Galatasaray SK 3:2 pd. Gençlerbirliği SK 14.06.1987, Ankara 19 Mayis, Ankara, 22.773 1988     6 Galatasaray SK 2:0 Sakaryaspor 05.06.1988, Ankara 19 Mayis, Ankara, 19.845 1989     4 Beşiktaş JK 1:0 Fenerbahçe SK 29.08.1989, Ankara 19 Mayis, Ankara, 15.055 1990     6 Fenerbahçe SK (w) 3:2 Beşiktaş JK 30.05.1990, Ankara 19 Mayis, Ankara 1991     7 Galatasaray SK 1:0 Beşiktaş JK 26.05.1991, Ankara 19 Mayis, Ankara, 14.650 1992     5 Beşiktaş JK 2:1 Trabzonspor 24.05.1992, Ankara 19 Mayis, Ankara, 20.000 1993     8 Galatasaray SK 2:0 Beşiktaş JK (w) 14.08.1993, Ankara 19 Mayis, Ankara, 18.836 1994     6 Beşiktaş JK 3:1 Galatasaray SK 22.05.1994, Ankara 19 Mayis, Ankara 1995     7 Trabzonspor 2:0 Beşiktaş JK 27.05.1995, Ankara 19 Mayis, Ankara 1996     9 Galatasaray SK 3:0 Fenerbahçe SK 12.03.1997, Ankara 19 Mayis, Ankara 1997     10 Galatasaray SK 2:1 pd. Kocaelispor 31.05.1997, Ankara 19 Mayis, Ankara, 20.000 1998     7 Beşiktaş JK 2:1 pd. Galatasaray SK 15.05.1998, Ankara 19 Mayis, Ankara, 11.962 1999–2005     nie rozgrywano Superpuchar Tureckiego Związku Piłki Nożnej (tur. TFF Süper Kupa) 2006     8 Beşiktaş JK 1:0 Galatasaray SK 30.07.2006, Commerzbank-Arena, Frankfurt nad Menem, 25.500 2007     7 Fenerbahçe SK 2:1 Beşiktaş JK 05.08.2007, RheinEnergieStadion, Kolonia, 38.000 2008     11 Galatasaray SK 2:1 Kayserispor 17.08.2008, MSV-Arena, Duisburg, 20.000 2009     8 Fenerbahçe SK 2:0 Beşiktaş JK 02.08.2009, Atatürk Olimpiyat Stadyumu, Stambuł 2010     8 Trabzonspor 3:0 Bursaspor 07.08.2010, Atatürk Olimpiyat Stadyumu, Stambuł 2011     31.07.2011 mecz Fenerbahçe SK-Beşiktaş JK został odwołany z przyczyn korupcji w tureckim futbolu 2012     12 Galatasaray SK 3:2 Fenerbahçe SK 12.08.2012, Kâzım Karabekir Stadyumu, Erzurum, 25.000 2013     13 Galatasaray SK 1:0 Fenerbahçe SK 11.08.2013, Stadion im. Kadira Hasa, Kayseri, 32.000 2014     9 Fenerbahçe SK 0:0 pd. (k. 3:2) Galatasaray SK 25.08.2014, Stadion 19 Maja, Manisa, 16.597 2015     14 Galatasaray SK 1:0 Bursaspor 08.08.2015, Osmanlı Stadyumu, Ankara, 15.000 2016     15 Galatasaray SK 1:1 pd. (k. 3:0) Beşiktaş JK 13.08.2016, Konya Büyükşehir Stadyumu, Konya, 33.700 2017     1 Konyaspor 2:1 Beşiktaş JK 06.08.2017, Samsun Stadium, Samsun, 25.000 2018     1 Akhisar Belediyespor 1:1 pd. (k. 5:4) Galatasaray SK 05.08.2018, Konya Büyükşehir Stadyumu, Konya, 27.000 2019     16 Galatasaray SK 1:0 Akhisar Belediyespor 07.08.2019, Eryaman Stadyumu, Ankara, 16.000 2020     9 Trabzonspor 2:1 İstanbul Başakşehir 27.01.2021, Atatürk Olimpiyat Stadyumu, Stambuł, 0 2021     9 Beşiktaş JK 1:1 pd. (k. 4:2) Antalyaspor 05.01.2022, Ahmed bin Ali Stadium, Ar-Rajjan, 0 2022     10 Trabzonspor 4:0 Sivasspor 30.07.2022, Atatürk Olimpiyat Stadyumu, Stambuł, 46.732 2023     17 Galatasaray SK 3:0 (w.o.)[a] Fenerbahçe SK 07.04.2024, Şanlıurfa 11 Nisan Stadium, Şanlıurfa 2024     10 Beşiktaş JK 5:0 Galatasaray SK 03.08.2024, Stadion Olimpijski im. Atatürka, Stambuł, 70.847

Uwagi:

• wytłuszczono i kursywą oznaczone zespoły, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju (dublet),
• wytłuszczono zespoły, które zdobyły mistrzostwo kraju,
• kursywą oznaczone zespoły, które zdobyły Puchar kraju,
• (w) oznaczone zespoły, które zakwalifikowały się jako wicemistrz kraju,
• (z) oznaczone zespoły, które zakwalifikowały się jako zdobywca Pucharu Premier-Ministra.

W dotychczasowej historii finałów o Superpuchar Turcji na podium oficjalnie stawało w sumie 18 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Galatasaray SK, który zdobył trofeum 17 razy.

Stan na 03.08.2024.

Lp.	Klub	Zdobywca	Finalista	Zwycięskie sezony	Przegrane finały
1.	Galatasaray SK	17	10	1966, 1969, 1972, 1982, 1987, 1988, 1991, 1993, 1996, 1997, 2008, 2012, 2013, 2015, 2016, 2019, 2023	1971, 1973, 1976, 1985, 1994, 1998, 2006, 2014, 2018, 2024
2.	Beşiktaş JK	10	12	1967, 1974, 1986, 1989, 1992, 1994, 1998, 2006, 2021, 2024	1966, 1975, 1977, 1982, 1990, 1991, 1993, 1995, 2007, 2009, 2016, 2017
3.	Trabzonspor	10	3	1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1983, 1995, 2010, 2020, 2022	1981, 1984, 1992
4.	Fenerbahçe SK	9	10	1968, 1973, 1975, 1984, 1985, 1990, 2007, 2009, 2014	1970, 1974, 1978, 1979, 1983, 1989, 1996, 2012, 2013, 2023
5.	Göztepe A.Ş.	1	1	1970	1969
	Ankaragücü	1	1	1981	1972
	Akhisar Belediyespor	1	1	2018	2019
8.	Eskişehirspor	1	0	1971
	Konyaspor	1	0	2017
10.	Bursaspor	0	3		1986, 2010, 2015
11.	Altay SK	0	2		1967, 1980
12.	Gençlerbirliği SK	0	1		1987
	Sakaryaspor	0	1		1988
	Kocaelispor	0	1		1997
	Kayserispor	0	1		2008
	İstanbul Başakşehir	0	1		2020
	Antalyaspor	0	1		2021
	Sivasspor	0	1		2022

Stan na 03.08.2024.

• Süper Lig
• Puchar Turcji

• Oficjalna strona Tureckiego Związku Piłki Nożnej (tur. • ang.)
• Superpuchar, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2023-01-29] .
• TFF Süper Kupa, [w:] baza Transfermarkt (trofeum) [dostęp 2023-01-29] .
• Lista meczów na stronie RSSSF (ang.)