Tadeusz Zawadzki (historyk) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tadeusz Zawadzki
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1919
Wilno

Data i miejsce śmierci

4 stycznia 2008
Tournus

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1951

Tadeusz Zawadzki (ur. 7 kwietnia 1919 w Wilnie[1], zm. 4 stycznia 2008[1] w Tournus we Francji) – polski historyk starożytności, znany szeroko w świecie badacz dziejów antycznych, twórca poznańskiej szkoły badań nad starożytnością, uczeń Ludwika Piotrowicza

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pobyt w Wilnie[edytuj | edytuj kod]

Pochodził ze znanej wileńskiej rodziny księgarzy i wydawców[1]. Nakładem jego pradziada, Józefa Zawadzkiego, światło dzienne ujrzały m.in. Ballady i romanse Adama Mickiewicza oraz Joachima Lelewela Dzieje starożytne[1].

Tadeusz Zawadzki rozpoczął studia uniwersyteckie w Wilnie, ale w roku 1938 przeniósł się do Krakowa[1]. Ściągnęły go tam zainteresowanie dziejami starożytnymi i sława profesora Ludwika Piotrowicza, który wówczas kierował Katedrą Historii Starożytnej na Uniwersytecie Jagiellońskim[1].

Wybuch wojny zastał go w Wilnie, gdzie spędzał wakacje[1]. Pozostał tam aż do roku 1945, biorąc, jako żołnierz wileńskiej AK, aktywny udział w ruchu oporu[1].

Pobyt w Krakowie i Poznaniu[edytuj | edytuj kod]

Studia podjął natychmiast po zakończeniu działań wojennych – w Krakowie[1]. W 1946 zdobył dyplom magistra[1]. W roku 1950 obronił u prof. Ludwika Piotrowicza rozprawę doktorską nt. Z zagadnień struktury agrarno-społecznej krajów małoazjatyckich w epoce hellenizmu[1], opublikowaną w 1952 r. w Poznaniu[potrzebny przypis]. W roku 1954 znalazł zatrudnienie w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN[1]. Został równocześnie zatrudniony na Uniwersytecie Poznańskim, z którym był związany do 1968[1]. Prowadził wykłady zlecone na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu[1].

Jego uczniami byli m.in. Julia Zabłocka i Włodzimierz Pająkowski[1].

Przebywał także na pobytach stypendialnych w Paryżu, gdzie pracował u boku m.in. Louisa Roberta i Hansa Georga Flauma z College de France w Paryżu[1]. W 1967 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego[1].

Pobyt w Szwajcarii i Francji[edytuj | edytuj kod]

W 1967 otrzymał zaproszenie w charakterze visiting professor ze strony Uniwersytetu Miséricorde w Szwajcarii[1]. We Fryburgu wykładał przez cały rok akademicki 1967-1968[1].

W chwili wyjazdu na Zachód był już postacią znaną. Miał w swym dorobku szereg publikacji, które przyniosły mu rzeczywiste uznanie, w tym słynny artykuł Emporium Piretensium. Contribution a la géographie historique des provinces de Thrace et de Mésie inférieure, opublikowany w Bulletin de Correspondance Hellénique w 1964.

W 1968 Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego nie wyraziło zgody na przedłużenie urlopu naukowego Zawadzkiego na kolejny rok, mimo wcześniejszego pozytywnego stosunku do tej sprawy. Napięta sytuacja polityczna i społeczna w Polsce oraz szykowane wielkie reformy na polskich uczelniach sprawiły, że wybrał on emigrację i nie wrócił już do Polski.

W 1969 wygrał konkurs na stanowisko kierownika Katedry Historii Starożytnej Uniwersytetu we Fryburgu, na czele której – jako profesor zwyczajny – stał aż do przejścia na emeryturę w roku 1989[1].

W Szwajcarii podjął, zapoczątkowane jeszcze w Polsce, badania nad Scriptores Historiae Augustae, późnoantycznym zbiorem cesarskich biografii[1].

Na emeryturze mieszkał we Francji w miasteczku Tournus[1]. Po transformacji ustrojowej podjął ponownie współpracę z macierzystym środowiskiem polskich - zwłaszcza poznańskich - historyków starożytności. Co jakiś czas odwiedzał też Polskę.

Został pochowany w Wilnie na cmentarzu na Antokolu[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Leszek Mrozewicz, Profesor Tadeusz Zawadzki (7 IV 1919 – 4 I 2008), „Meander”, 61 (3-4), 2006, s. 190-194 [dostęp 2023-01-21] (pol.).