Tonton Macoute – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tonton Macoute
Volontaires de la Sécurité Nationale
Historia
Państwo

 Haiti

Sformowanie

30 lipca 1958

Rozformowanie

7 lutego 1986

Komendanci
Pierwszy

Clement Barbot

Tonton Macoutehaitańska tajna policja, pozostająca pod bezpośrednią kontrolą François Duvaliera a następnie Jean-Claude Duvaliera podczas ich dyktatorskich rządów[1][2].

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Oddziały utworzone zostały w 1959 roku[3]. Za ich koordynację odpowiadał doradca prezydenta François Duvaliera, Clément Barbot[1]. Stopniowo organizacja przybrała charakter tajnej policji[4]. Celem funkcjonariuszy ugrupowania było zastraszanie, terroryzowanie i mordowanie przeciwników politycznych reżimu[1]. Funkcjonariusze Tonton Macoute nie otrzymywali stałej pensji, utrzymywali się z rabunków i wymuszeń[2]. Po śmierci François Duvaliera w 1971 roku, jego syn – i zarazem następca – Jean-Claude Duvalier sformalizował działalność Tonton Macoute. Grupie nadano nazwę Milice de Voluntaires de la Sécurité National[3] czyli Ochotnicza Milicja Bezpieczeństwa Narodowego[2]. W czasach Jean-Claude'a funkcjonariusze organizowali akcje społeczne w tym między innymi sadzenie drzewek, nie rezygnując przy tym z brutalnej walki z opozycją[2]. Reżim upadł w 1986 roku a wielu członków policji padło ofiarą samosądów[5]. Na początku lat 90. byli członkowie Tonton Macoute powołali do życia paramilitarną organizację Front pour l'Avancement et le Progrès Haitien[3].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Tonton Macoute („Workowy Wujek”) wiąże się z haitańskim folklorem i odnosi się do istoty, którą straszy się dzieci, gdy są niegrzeczne. Tonton Macoute jest odpowiednikiem anglosaskiego Boogeymana. Według legend Tonton Macoute miał wkładać dzieci do wora, a następnie je pożerać[6][2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c François Duvalier, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-05] (ang.).
  2. a b c d e Jean-Claude Baby Doc Duvalier. Okrutnik z Karaibów. newsweek.pl. (pol.).
  3. a b c The Tonton Macoutes: The Central Nervous System of Haiti’s Reign of Terror. coha.org. (ang.).
  4. Haiti. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-09-04].
  5. Haitańskie zmory. wyborcza.pl. (pol.).
  6. Sprague, Jeb. Paramilitarism and the Assault on Democracy in Haiti. NYU Press. s. 314. ISBN 978-1-58367-303-4.