Trevor Howard – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trevor Howard
Ilustracja
Trevor Howard (1973)
Imię i nazwisko

Trevor Wallace Howard-Smith

Data i miejsce urodzenia

29 września 1913
Cliftonville

Data i miejsce śmierci

7 stycznia 1988
Londyn

Zawód

aktor

Współmałżonek

Helen Cherry

Lata aktywności

1944-1988

Trevor Howard, właśc. Trevor Wallace Howard-Smith (ur. 29 września 1913 w Cliftonville, zm. 7 stycznia 1988 w Londynie) – brytyjski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Jeden z najwybitniejszych i najpopularniejszych aktorów brytyjskich.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jedyny syn Arthura Johna Howard-Smitha – agenta ubezpieczeniowego Lloyds'a na Cejlonie i kanadyjki Mabel Grey Wallace – pielęgniarki. Do 5 roku życia przebywał w Kolombo na Cejlonie, który opuścił wraz z matką w wieku 8 lat, udając się do Clifton College w Bristolu. Potem studiował w Royal Academy of Dramatic Art, którą ukończył w 1935 roku. Zadebiutował jako aktor w 1934 w sztuce Revolt in a Reformatory jeszcze jako student. Rok później został zauważony przez jednego z łowców talentów wytwórni filmowej Paramount, jednak odrzucił jej intratną propozycję, pragnąc poświęcić się karierze aktora teatralnego. W 1936 otrzymał propozycję z londyńskiego Royal Shakespeare Theatre, w którym do 1938 grał rolę jednego ze studentów w sztuce Terence’a Rattigana pt. French without Tears.

II wojna światowa

[edytuj | edytuj kod]

Z wybuchem wojny zgłosił się na ochotnika do RAF-u i British Army, jednak został odrzucony przez obydwie królewskie formacje. Pomimo to, w 1940 roku został powołany do Royal Corps of Signals – brytyjskiej służby wsparcia łącznościowo-informacyjnego. Jako podporucznik służył w jednostce wczesnego wykrywania RAF aż do 1943, kiedy stał się inwalidą wojennym. Pomimo że w środowisku aktorskim i pośród jego fanów krążyły legendy o jego odwadze i bohaterskiej przeszłości kombatanta, podczas której miał jakoby brać udział w tajnych operacjach w okupowanej Norwegii i alianckiej inwazji na Sycylię, w The National Archives można odnaleźć dokumenty mówiące o jego „psychopatycznych skłonnościach” jako o powodzie zwolnienia ze służby[1].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Karierę aktorską rozpoczął w filmach wojennych – The Way Ahead (1944), Droga do gwiazd (1945) oraz w Spotkanie (1945) – zwłaszcza ten ostatni film, wyreżyserowany przez Davida Leana, triumfator festiwalu w Cannes w 1946, przyniósł mu światowy rozgłos. Po nich przyszły równie udane role w Tajemniczy nieznajomy i Green for Danger (obydwa z 1946) oraz They Made Me a Fugitive (1947). W 1947 Laurence Olivier zaprosił go do teatru Old Viс do udziału w Poskromieniu złośnicy w roli Petruchia. Pomimo doskonałych recenzji za tę rolę w samym The Times[2] i ugruntowanej renomy świetnego aktora teatralnego, zwrócił się ponownie ku filmowi, przyjmując propozycję Davida Leana zagrania jednej z głównych ról w dramacie z 1949 roku pt. Namiętni przyjaciele, który również okazał się sporym sukcesem. Swoją pozycję doskonałego aktora filmowego ugruntował przez następne lata obrazami: Trzeci człowiek z 1949, Klucz z 1958 (nagroda BAFTA) i Synowie i kochankowie z 1960 (za którą otrzymał nominację do Oscara). W większości z tych filmów Howard grał brytyjskich oficerów lub mundurowych i właśnie takim został na całe lata zapamiętany. Innym, godnym uwagi w dorobku aktora filmem z tego okresu był The Heart of the Matter z 1953 i Manuela z 1957, za które aktor otrzymał nominacje do nagrody BAFTA. Z początkiem lat 60. XX wieku zaczął być określany mianem najlepszego aktora brytyjskiego, a pozycję tę ugruntowują dzisiaj role w tak znanych filmach jak: Bunt na Bounty (1962), Ojciec Wirgiliusz (1964), Morituri (1965), Express Von Ryana (1965), Szarża lekkiej brygady (1968), Bitwa o Anglię (1969), Córka Ryana (1970), Superman (1978), Gandhi (1982). Jego ostatnim filmem był Brzask z 1988 roku.

W repertuarze telewizyjnym Howard zadebiutował w 1963 roku. Do jego bardziej znaczących filmów w dorobku telewizyjnym należą Hedda Gabler (1963), The Invincible Mr Disraeli (1963) – który przyniósł mu nagrodę Emmy, Catholics (1973), Staying On (1980) i Zulus Czaka, Piotr Wielki i Wigilia (wszystkie z 1986). Pomimo udanej kariery filmowej nie porzucił teatru, chociaż na deskach scenicznych od 1947 roku pojawiał się jedynie okazjonalnie. Do najbardziej renomowanych jego występów należała rola Łopachina w Wiśniwoym sadzie Czechowa w adaptacji z 1954 i kapitana w The Father Strindberga z 1964. Jego ostatnią teatralną rolą był występ w brytyjskiej adaptacji Walca toreadorów Jeana Anouilha z 1974 roku.

Repertuar Szekspira

[edytuj | edytuj kod]

W literaturze przedmiotu Howard często określany jest jako aktor szekspirowski[3]. Do jego najlepszych ról w tym repertuarze zalicza się kreacje Petruczia w Poskromieniu złośnicy z 1947 i tytułową rolę w Królu Learze w spektaklu TV BBC z 1986.

Życie osobiste

[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu służby wojskowej, Howard powrócił do teatru, gdzie w sztuce The Recruiting Officer (1943) poznał aktorkę Helen Cherry, którą poślubił rok później. Udany, chociaż bezdzietny związek trwał aż do śmierci Howarda w 1988 roku.

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
  • The Way Ahead (1944)
  • Spotkanie (1945)
  • Droga do gwiazd (1945)
  • Tajemniczy nieznajomy (1946)
  • Green for Danger (1946)
  • They Made Me a Fugitive (1947)
  • Nieodrodna córka (1947)
  • Namiętni przyjaciele (1949)
  • Trzeci człowiek (1949)
  • Odette (1950)
  • Golden Salamander (1950)
  • The Clouded Yellow (1950)
  • Lady Godiva Rides Again (1951)
  • Wykolejeniec (1952)
  • The Gift Horse (1952)
  • The Heart of the Matter (1953)
  • La mano dello straniero (1954)
  • Les amants du Tage (1955)
  • The Cockleshell Heroes (1955)
  • Run for the Sun (1956)
  • W 80 dni dookoła świata (1956)
  • Interpol (1957)
  • Manuela (1957)
  • A Day in Trinidad, Land of Laughter (1957)
  • Klucz (1958)
  • Korzenie Niebios (1958)
  • Moment of Danger (1960)
  • Synowie i kochankowie (1960)
  • The Lion (1962)
  • Bunt na Bounty (1962)
  • Man in the Middle (1963)
  • Ojciec Wirgiliusz (1964)
  • Operacja Kusza (1965)
  • Ekspres Von Ryana (1965)
  • Morituri (1965)
  • Likwidator (1965)
  • Mak również jest kwiatem (1966)
  • Agent o dwóch twarzach (1966)
  • Pretty Polly (1967)
  • The Long Duel (1967)
  • Szarża lekkiej brygady (1968)
  • Bitwa o Anglię (1969)
  • Córka Ryana (1970)
  • Lola (1970)
  • Porwany (1971)
  • Nocny gość (1971)
  • To Catch a Spy (1971)
  • Maria, królowa Szkotów (1972)
  • Agresja (1972)
  • Papież Joanna (1972)
  • Ludwig (1972)
  • Catholics (1973)
  • A Doll's House (1973)
  • Who? (1973)
  • Dom przy ulicy Harrow 11 (1974)
  • Persecution (1974)
  • Cause for Concern (1974)
  • Szaleństwo (1974)
  • Hrabia Monte Christo (1975)
  • Honor pułku (1975)
  • Hennessy (1975)
  • Asy przestworzy (1976)
  • Albino (1976)
  • Korzenie mafii (1976)
  • The Bawdy Adventures of Tom Jones (1976)
  • Eliza Fraser (1976)
  • Ostatni film o Legii Cudzoziemskiej (1977)
  • Babel Yemen (1977) (voice)
  • Slavers (1978)
  • Stevie (1978)
  • Superman (1978)
  • Meteor (1979)
  • Huragan (1979)
  • The Shillingbury Blowers (1980)
  • Wilki morskie (1980)
  • The Shillingbury Blowers (1980)
  • Sir Henry at Rawlinson End (1980)
  • Opowieść skrzydlatego wiatru (1981)
  • Lata świetlne (1981)
  • Muppety na tropie (1981)
  • Misjonarz (1982)
  • Gandhi (1982)
  • Flashpoint Africa (1984)
  • Miecz bohaterów (1984)
  • Jerzy Waszyngton (1984)
  • Ten piorun uderza zawsze dwa razy (1985)
  • Dust (1985)
  • Z biegiem czasu (1986)
  • Obce ciało (1986)
  • Zulus Czaka (1986)
  • Piotr Wielki (1986)
  • Christmas Eve (1986)
  • Biała intryga (1988)
  • Brzask (1988)
  • Bezbożny (1988)

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rachel Williams: A CV that proved a recipe for disaster – US channel axes British celebrity chef. [w:] The Guardian [on-line]. 2008-03-03. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).
  2. No Sir! Stars who refused honors. [w:] CNN.INTERNATIONAL.COM [on-line]. 2003-12-21. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).
  3. Jan Słodowski, Andrzej Roman: Gwiazdy światowego kina. Leksykon. Warszawa: Editions Spotkania, 1992, s. 104. ISBN 83-85195-83-1.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]