Wacław Jagas – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wacław Jagas

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	5 grudnia 1922 Suwałki
Data i miejsce śmierci	18 grudnia 2018[1][2] Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1943–1988
Siły zbrojne	Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	1 Dywizja Piechoty, 3 Dywizja Piechoty, 1 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej, 21 Dywizja Piechoty, 8 Korpus Armijny
Stanowiska	dowódca 21 DP, szef sztabu 8 KA, szef Zarządu w SG WP, z-ca d-cy WOW, prezes ZG Ligi Obrony Kraju, z-ca Głównego Inspektora OT ds. szkolenia poza wojskiem, prezes Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Lenino, bitwa pod Budziszynem, operacja praska, walki z UPA pod Baligrodem
Odznaczenia

Wacław Roman Jagas (ur. 5 grudnia 1922 w Suwałkach, zm. 18 grudnia 2018 w Warszawie) – polski dowódca wojskowy, generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Alfreda i Róży. 1940 wraz z rodziną wywieziony na Syberię, pracował przy wyrębie tajgi. W 1943 zmobilizowany do 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W sierpniu 1943 ukończył Szkołę Podchorążych tej dywizji w Sielcach nad Oką i jako dowódca plutonu fizylierów uczestniczył w bitwie pod Lenino. Walczył na prawym skrzydle wprowadzonych do akcji sił dywizyjnych. Następnie pod Smoleńskiem przygotowywał podoficerów dla nowo tworzącej się 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta. Po ukończeniu wyższej szkoły strzeleckiej w Sołniecznogorsku uczestniczył w pracach organizacyjnych przy formowaniu pod Berdyczowem 1 Brygady Piechoty Zmotoryzowanej 1 Korpusu Pancernego pełniąc funkcję dowódcy 1 kompanii strzeleckiej. W trakcie ofensywy 2 Armii Wojska Polskiego na odcinku Nysy Łużyckiej dowodził kompanią desantowej na czołgach – brał udział w forsowaniu Nysy, uczestniczył w walkach pod Budziszynem i nad Sprewą aż do Drezna. Szlak bojowy ukończył nad Łabą, a następnie uczestniczył w wyzwalaniu północno-zachodniej części Czechosłowacji.

Po zorganizowaniu batalionu ochrony granicy z Czechosłowacją, stacjonującego pod Głubczycami w 1946 jako dowódca grupy manewrowej WOP (samodzielnego batalionu konno-zmotoryzowanego) brał udział w walkach z UPA w rejonie Baligrodu.

Po ukończeniu Akademii Sztabu Generalnego WP im. gen. Karola Świerczewskiego w 1951 pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji dowódczych, sztabowych i w szkolnictwie wojskowym Wojska Polskiego. Był kolejno: dowódcą 21 Dywizji Piechoty w Lidzbarku Warmińskim (1953–1955), szefem sztabu 8 Korpusu Armijnego w Olsztynie, szefem Zarządu Organizacyjnego Sztabu Generalnego WP (1957–1965), zastępcą dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego do spraw liniowych (1965–1969), attaché wojskowym, morskim i lotniczym Ambasady PRL w Moskwie (1969–1973), zastępcą komendanta Akademii Sztabu Generalnego WP do spraw liniowych (1973–1978) oraz prezesem masowej organizacji paramilitarnej – Ligi Obrony Kraju (1978–1982). Na stopień generała brygady awansowany w lipcu 1960, a na stopień generał dywizji w październiku 1974. W latach 1982–1986 był zastępcą Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej do spraw szkolenia poza wojskiem. Był wówczas zastępcą gen. broni Tadeusza Tuczapskiego. Od 1986 roku przebywał w dyspozycji MON. 30 marca 1988 przeniesiony w stan spoczynku w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego (65 roku życia)^[3].

Służył w Wojsku Polskim przez 45 lat, z czego aż 28 lat w stopniu generalskim.

Działacz społeczny. Długoletni prezes Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego. W latach 1984–1985 – przewodniczący Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa. Od maja 1985 do 1990 był członkiem Prezydium Zarządu Głównego ZBoWiD^[4]. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[5].

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera FII-11-12)^[6].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Oboje jego rodzice zmarli na Syberii. Ojciec Alfred został pochowany w 1941 w tajdze w miejscowości Tajszet, obwód Irkuck, matka Róża z domu Korewa pochowana w 1945 w Kraju Ałtajskim. Miał brata Henryka, lekarza weterynarii, oficera rezerwy, uczestnika wojny obronnej 1939, który całą okupację przebywał w niewoli niemieckiej w Oflagu w Lubece, siostrę Marię, która przez całą wojnę przebywała w obozie koncentracyjnym Ravensbrück oraz siostrę Krystynę, również wywiezioną na Syberię. Mieszkał w Warszawie. Żonaty z Aliną z domu Dominiewską, Małżeństwo miało córkę i syna^[7].

Odznaczenia i wyróżnienia^[8][edytuj | edytuj kod]

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1978)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1987)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1963)
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż Bitwy pod Lenino
• Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” (dwukrotnie - 1943, 1945)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1968)
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złoty Medal „Za zasługi dla Ligi Obrony Kraju”
• Złoty Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
• Odznaka Grunwaldzka
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1962)^[9]
• Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 (Czechosłowacja, 1946)
• Order Czerwonego Sztandaru (Związek Radziecki)
• Order Przyjaźni Narodów (Związek Radziecki, 1973)
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Związek Radziecki, 1984)^[10]
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki)
• Odznaka „25-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki, 1970)
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki, 1975)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (Związek Radziecki, 1985)
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
• Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (1985)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Henryk P. Kosk, Generalicja polska: popularny słownik biograficzny, tom I, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1998, ISBN 83-87103-55-1.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, tom II: I–M, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, s. 32–34, ISBN 978-83-7611-801-7 (z fotografią)
• J. Kuropieska, Od października do marca, Dom Wydawniczy BGW, Warszawa 1992
• P. Martell, G.P. Hayes, World military leaders, Bowker, New York 1974
• A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu: monografia historyczna, Stowarzyszenie Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Grunwaldu, Warszawa 2005
• T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991
• Pamięć wiecznie żywa. 40 lat działalności Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Warszawa 1988
• J. Stroynowski, ed., Who is who in the Socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia, K.G. Saur Pub., 1989
• Wojsko Ludowe, 1985, nr 6
• Za Wolność i Lud, nr 18 (1115) z 4 maja 1985, s. 9
• Dane o odznaczeniach na podstawie kroniki w kwartalniku „Wojskowy Przegląd Historyczny” (1960–1989)