Wiesław Wolwowicz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wiesław Wolwowicz
Ilustracja
Wiesław Wolwowicz w stopniu podporucznika w 1944
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

6 kwietnia 1922
Sanok

Data i miejsce śmierci

15 stycznia 2014
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1939–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
ludowe Wojsko Polskie

Jednostki

2 Korpus Polski (PSZ)
6 Lwowska Dywizja Piechoty (Samodzielny Batalion Strzeleckiego „Dzieci Lwowskich”)
16 Lwowski Batalion Strzelców
5 Kresowa Dywizja Piechoty

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania włoska: bitwa nad rzeką Sangro, bitwa o Monte Cassino, bitwa o Ankonę, walki w Apeninach Emiliańskich, bitwa o Bolonię)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP Krzyż Walecznych (od 1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Wojska Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Odznaka Skarbu Narodowego RP Medal „Pro Patria” Medal „Pro Memoria” Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania) Medal Obrony (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wiesław Jan Wolwowicz (ur. 6 kwietnia 1922 w Sanoku, zm. 15 stycznia 2014 w Londynie) – oficer Polskich Sił Zbrojnych, uczestnik walk na froncie zachodnim podczas II wojny światowej, pułkownik Wojska Polskiego. Działacz społeczny i polonijny w Wielkiej Brytanii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Sanoku. Jego ojciec Wiktor (1887–1971) był inżynierem kopalnictwa naftowego, a matka Tekla (1894–1981) nauczycielką[1][2]. Miał brata Ryszarda (1921–2015, harcerz, instruktor ZHP, żołnierz ZWZ-AK, inżynier[3][4][5]) i siostrę Alicję (ur. 1928, harcerka, nauczycielka polonistka)[6][7]. W okresie II Rzeczypospolitej zamieszkiwał w Borysławiu. Do szkoły uczęszczał w Samborze. Był harcerzem. Po wybuchu II wojny światowej ochotniczo zgłosił się do kompanii strzeleckiej w rodzinnym Borysławiu, uczestnicząc w ochronie Polaków przed atakami Ukraińców. Po agresji ZSRR na Polskę usiłował przedostać się na Zachód w lutym 1940, lecz został aresztowany przez NKWD na granicy z Węgrami. Był osadzony w więzieniu we Lwowie, gdzie został skazany na karę pięciu lat pozbawienia wolności. W 1940 został przeniesiony do obozu w Starobielsku (gdzie przebywali jako jeńcy polscy oficerowie, późniejsze ofiary zbrodni katyńskiej), a później do łagru w Iwdielu (obwód swierdłowski na Uralu). Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 odzyskał wolność, po czym 25 września 1941 w Tockoje w formującym się 2 Korpusie Polskim w ramach Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa trafił do szeregów 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty. W jej ramach od 11 października 1941 do 28 lutego 1942 służył w samodzielnym batalionie strzeleckim „Dzieci Lwowskich”. Od marca 1942 do lipca 1942 w Shahrisabz (Uzbekistan) przeszedł przeszkolenie dla podchorążych na kursie prowadzonym w szkole oficerów rezerwy. Później służył w 16 Lwowskim batalionie strzelców, od marca 1943 w 5 Kresowej Dywizji Piechoty i przeszedł szlak wojskowy przez Iran, Irak, Palestynę, Liban, Egipt, po czym trafił do Włoch. Od lutego 1944 w szeregach 16 Lwowskiego batalionu strzelców brał udział w kampanii włoskiej. Uczestniczył w walkach nad rzeką Sangro, bitwie o Monte Cassino (pełnił funkcję dowódcy oddziału szturmowego atakującego „wzgórze Widmo”[8]; został wówczas po raz pierwszy ranny), bitwie o Ankonę oraz w Apeninach Emiliańskich, gdzie w październiku 1944 został po raz drugi ranny – w szczękę i płuco w trakcie zmagań pod Civitellą. Przebywał w szpitalu w Rzymie i Neapolu, a po jego opuszczeniu nadal walczył, w tym podczas zdobycia miejscowości Predappio oraz dalej na szlaku bojowym do Bolonii. W tym czasie w kwietniu 1945 został awansowany do stopnia podporucznika. Podczas bitwy o Bolonię 15 kwietnia 1945 po raz trzeci odniósł rany, w tym ponownie w szczękę.

Byliśmy sojusznikami, byliśmy sojusznikami Brytyjczyków, a po wojnie nie zostaliśmy nawet zaproszeni do wzięcia udziału w paradzie zwycięstwa. Byliśmy jak ludzie, którzy wykonali ciężką robotę, po czym staliśmy się nikomu niepotrzebni[9].

Wiesław Wolwowicz

Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w 1946 w Londynie. Wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia i służył w jego szeregach do 1947, po czym został zdemobilizowany z wojska. W późniejszym czasie był pracownikiem huty szkła, firmy produkującej izolacje, następnie przez dziesięć lat pracował jako asystent szefa działu finansowego w The Daily Telegraph.

Aktywnie funkcjonował w społeczności kombatantów. Był działaczem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów. Pełnił funkcję prezesa Funduszu Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, prezesa Zgromadzenia Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari[10], prezesa Funduszu Pomocy 5 Kresowej Dywizji Piechoty, prezesa Koła Oddziałowego 16 Lwowskiego Batalionu Strzelców, wiceprezesem Związku Żołnierzy 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Udzielał się w życiu społecznym i polonijnym[11][12]. Był członkiem rady Związku Polaków w Wielkiej Brytanii. Mimo sędziwego wieku aktywnie uczestniczył w rocznicowych spotkaniach kombatanckich[13] i uroczystościach patriotycznych, także w Polsce[14].

15 kwietnia 2012, w rocznicę 90. urodzin Wiesława Wolwowicza p.o. kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski wręczył jubilatowi pamiątkową szablę w ramach uroczystości w Ognisku Polskim w Londynie.

Wiele w życiu przeszedłem, dużo widziałem. Rozszarpane ciała, umierających kolegów, ludzkie dramaty. Natomiast ja zawsze miałem jakieś wewnętrzne przeświadczenie, że nic mi się nie stanie; wierzyłem, że moja matka, która była bardzo religijną osobą, wymodli dla mnie życie. Przeżyłem, ale czułem, że mam do spłacenia dług wdzięczności wobec rodzin tych, którzy polegli. Było dla mnie wielką satysfakcją, kiedy później, po wojnie, mogłem pomóc tym ludziom.

Wiesław Wolwowicz
Msza św. pogrzebowa Wiesława Wolwowicza w Sanoku
Żołnierska warta honorowa przy pochówku Wiesława Wolwowicza w Sanoku
Grobowiec rodziny Wolwowiczów w Sanoku (2020)
Miejsce pochówku na Wojskowych Powązkach w Warszawie (2023)

Wiesław Wolwowicz odwiedzał rodzinne miasto Sanok od połowy lat 60. XX wieku. Zmarł w wieku 91 lat w Londynie[15][16]. 4 kwietnia 2014, po mszy pogrzebowej, którą odprawił o. Józef Madura z parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Pocieszenia w Sanoku, część prochów Wiesława Wolwowicza zostało pochowanych w grobowcu rodziców na Cmentarzu Centralnym w Sanoku przy asyście i salwie honorowej 5 batalionu Strzelców Podhalańskich. Trzy dni później, 7 kwietnia 2014 po mszy świętej w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie jego prochy zostały pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[17][18] (kwatera AB29 kol.-1-6)[19].

Jego żoną była Stefania z domu Wojewódka (1927–1989, podczas wojny służyła w szeregach Pomocniczej Służby Kobiet), z którą miał syna Jerzego i córkę Jolantę.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tekla Wolwowicz: Z odległych lat. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 9-24. ISBN 83-03-02288-1.
  2. ↑ Tekla Wolwowicz. Mój start w zawodzie nauczycielskim. Wspomnienia z roku 1914. „Rocznik Sanocki 1995”, s. 167-171, 1995. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096. 
  3. ↑ Ryszard Wolwowicz: Szkic harcerski. zhpsanok.pl, 2015-01-26. [dostęp 2018-01-16].
  4. ↑ Kolega dr inż. Ryszard Wolwowicz nie żyje. sitpnig.pl, 2015-01-26. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-17)].
  5. ↑ Pozostaną w pamięci. Kondolencje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 5 (1205), s. 4, 30 stycznia 2015. 
  6. ↑ Tekla Wolwowicz: Z odległych lat. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 23. ISBN 83-03-02288-1.
  7. ↑ Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 277. ISBN 83-903469-0-7.
  8. ↑ Pamiętajmy o Monte Cassino. radiomaryja.pl, 19 maja 2009. [dostęp 2014-04-01].
  9. ↑ Fighting with the Allies. pbs.org. [dostęp 2014-04-01]. (ang.).
  10. ↑ Organizacje społeczne. zpwb.vot.p. [dostęp 2014-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 stycznia 2011)].
  11. ↑ PETYCJA PRZECIWKO SPRZEDAŻY FAWLEY COURT. fawleycourt.info, 5 lipca 2008. [dostęp 2014-04-01].
  12. ↑ 70-lecie ZNPZ. dziennikpolski.co.uk, 3 sierpnia 2012. [dostęp 2014-04-01].
  13. ↑ Polscy kombatanci wzięli udział w obchodach 68. rocznicy wyzwolenia Ankony. naszswiat.net, 19 lipca 2012. [dostęp 2014-04-01].
  14. ↑ „Dawno, dawno temu...?”. Wyjątkowe spotkanie. spbodzanow.strefa.pl. [dostęp 2014-04-01].
  15. ↑ Zmarł bohater 2. Korpusu Polskiego. dokuman.pl. [dostęp 2014-04-01].
  16. ↑ Nekrolog śp. płk. Wiesława Jana Wolwowicza. udskior.gov.pl. [dostęp 2014-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 kwietnia 2014)].
  17. ↑ Pogrzeb śp. płk. Wiesława Jana Wolwowicza. udskior.gov.pl. [dostęp 2018-11-14].
  18. ↑ Lista pochowanych. Wiesław Jan Wolwowicz. um.warszawa.pl. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
  19. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  20. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Bartosz Błażewicz. Ostatni powrót bohatera. „Tygodnik Sanocki”. Nr 15 (1164), s. 8, 11 kwietnia 2014. 
  21. ↑ a b c d e f g h i j k l m Franciszka Gryko. Pożegnanie płk. Wiesława Jana Wolwowicza. „Kombatant”. Nr 1 (277) styczeń 2014. UDSKiOR. 
  22. ↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. stankiewicze.com. [dostęp 2014-04-01].
  23. ↑ M.P. z 2007 r. nr 12, poz. 115.
  24. ↑ M.P. z 1999 r. nr 12, poz. 166.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiesław_Wolwowicz&oldid=73308697”