French
DeutschWiktor Baworowski – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 Wariant herbu Baworowskich | |
| hrabia | |
| Data i miejsce urodzenia | 1825 lub 1826 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 3 grudnia 1894 |
| Ojciec | |
| Matka | Felicja Starzeńska |
Wiktor Baworowski, pseudonim literacki Wiktor z Baworowa (ur. w 1825[1][2][3] lub 1826[4] w Kołtowie, zm. 3 grudnia 1894 we Lwowie) – bibliofil, mecenas nauk, poeta i tłumacz romantycznych dzieł Byrona i Hugo, założyciel Biblioteki Baworowskich we Lwowie, właściciel dóbr Myszkowice, Łuka Wielka, Baworów, Zastawie obok Tarnopola, Łoszniów, Krowinka obok Trembowli.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jego ojcem był Józef Baworowski (ur. ok. 1780, zm. 1841), żołnierz napoleoński, odznaczony krzyżem Virtuti Militari[5], właściciel dóbr ziemskich Myszkowice, Łuka Wielka, Bohatkowce, Krzywe[a] koło Tarnopola, Łoszniów koło Trembowli, a matką Felicja ze Starzeńskich h. Lis (ur. 1793[6], zm. 14 października 1837), właścicielka Kołtowa. Miał braci Włodzimierza, posła do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady Państwa w Wiedniu[7] i Wacława[8] Stanisława[9]. W domu ojcowskim otrzymał wychowanie cudzoziemskie, kształcąc się w języku francuskim, potem w niemieckim i angielskim. Jego nauczycielem był Kazimierz Kunaszewski, który przetłumaczył na język niemiecki Prelekcje Adama Mickiewicza i wydał w 1843 w Lipsku. Po śmierci rodziców jego opiekunem został wuj, hr. Michał Starzeński, który wysłał Wiktora wraz z bratem Włodzimierzem do Lwowa, gdzie pod okiem pedagoga Jurgasa otrzymali prywatne wykształcenie[7]
Działalność zawodowa i społeczna[edytuj | edytuj kod]
W 1847 Wiktor Baworowski poznał Jana Nepomucena Kamińskiego i pod jego kierunkiem rozpoczął studia nad językiem i stylistyką polską. W 1848 został absolwentem Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, na życzenie wuja wstąpił do służby państwowej, otrzymując posadę w Namiestnictwie we Lwowie[7] (w latach 1849–1850 koncepista-praktykant[10][11][b]). Po kilku latach służby porzucił zajmowane stanowisko mimo próśb namiestnika Agenora Romualda Gołuchowskiego i zajął się gospodarką w dobrach, które otrzymał po podziale schedy z braćmi[7].
W 1857 został członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego[7].
Pod koniec życia groziła mu całkowita ślepota, co zapewne spowodowało, że popełnił samobójstwo[12][13] (poderznął sobie gardło[14]). Został pochowany w grobowcu rodzinnym w podziemiach parafialnego kościoła św. Wacława w Baworowie[15].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Oberon (poemat niemieckiego poety Christopha Martina Wielanda, przetłumaczony i wydany we Lwowie w 1853);
- tłumaczenia pt. Pielgrzymki Czajlda Harolda, Don Juan autorstwa George'a Gordona Byrona.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W artykule o Skałacie (zob.: Skałat, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 645.) chodzi się o Krzywem koło Skałata, gdzie istniała gorzelnia hr. Wacława Baworowskiego, właściciel której był młodszym bratem Wiktora i synem Józefa (zob.: Stanisław hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.89)).
- ↑ Jeszcze stwierdzono w spisie alfabetycznym przy końcu niemieckojęzycznego rocznika Provinzial-Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das jahr 1851, że wzmiakowanywy na str. 10 tego rocznika, jednak w rzeczywistości nie wliczony wśród grona koncepistów-praktykantów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Rocznik Szlachty Polskiej. T. 1. Lwów: Nakładem księgarni K. Łukaszewicza, 1881, s. 164.
- ↑ Boniecki, s. 134.
- ↑ Wiktor hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.88).
- ↑ Baworowski Wiktor (1826-1894). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademja Umiejętności, 1994, s. 368-370.
- ↑ WIKTOR BAWOROWSKI [w:cracovia leopolis]
- ↑ Felicja hr. Starzeńska h. Lis (ID: 1.518.78) (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2018-11-27].
- ↑ a b c d e PSB 1935 ↓, s. 369.
- ↑ Boniecki, s. 134.
- ↑ Wacław Stanisław hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.89) (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego). www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-12-07].
- ↑ Provinzial-Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das jahr 1849. Lemberg, 1849, s. 10. (niem.)
- ↑ Provinzial-Handbuch der Königreiche Galizien und Lodomerien für das jahr 1850. Lemberg, 1849, s. 10. (niem.)
- ↑ PSB 1935 ↓, s. 370.
- ↑ Henryk Sienkiewicz: Listy. Maria Bokszczanin (oprac.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996, s. 117, p.7. ISBN 83-06-02042-1.
- ↑ Wiktor hr. Baworowski. „Kurjer Lwowski”. 337, s. 5, 5 grudnia 1894.
- ↑ Iryna Jurko. Tajemnice dziwaka. Hrabia Wiktor Baworowski.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. 1. Cz. 1. Warszawa: Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów), 1899, s. 132–134.
- Baworowski Wiktor (1826–1894). W: Polski Słownik Biograficzny. T. I: Abakanowicz Abdank Bruno – Beynart Wojciech. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności, 1935, s. 368—370.
- Iryna Jurko. Tajemnice dziwaka. Hrabia Wiktor Baworowski. „Zbruč”, 12 marca 2016. Lwów. [dostęp 2018-12-05]. (ukr.).
Literatura dodatkowa[edytuj | edytuj kod]
- Baworowski herbu Prus 2do. W: Kasper Niesiecki: Korona polska przy złotej wolności starożytnymi wszystkich katedr, prowincji i rycerstwa klejnotami.... T. I. Lwów: drukarnia Collegium Lwowskiego Societatis Jesu, 1728, s. 52–53.
- Testament Wiktora Baworowskiego. „Kurjer Lwowski”. Dodatek do nr 357, s. 1–2, 24 grudnia 1894.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor hr. Baworowski z Baworowa h. Prus (II - Wilczekosy) (ID: 1.518.88) (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2018-11-27].
- Tłumaczenia Wiktora Baworowskiego w bibliotece Polona