William Henry Harrison – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zobacz też: inne osoby nazywające się William Harrison.

William Henry Harrison

William Henry Harrison w 1841 roku
Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1773 Hrabstwo Charles City
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1841 Waszyngton
9. prezydent Stanów Zjednoczonych
Okres	od 4 marca 1841 do 4 kwietnia 1841
Przynależność polityczna	Partia Wigów
Pierwsza dama	Anna Tuthill Symmes
Wiceprezydent	John Tyler
Poprzednik	Martin Van Buren
Następca	John Tyler
gubernator Indiany
Okres	od 1801 do 1812
Poprzednik	brak
Następca	John Gibson
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

William Henry Harrison

Old Tippecanoe

Major General
Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1773 Hrabstwo Charles City
Data śmierci	4 kwietnia 1841
Przebieg służby
Lata służby	1791–1798, 1811, 1812–1814
Siły zbrojne	US Army
Główne wojny i bitwy	wojna z Indianami Północnego Zachodu: bitwa pod zaporą z pni, powstanie Tecumseha: bitwa pod Tippecanoe wojna brytyjsko-amerykańska: bitwa pod Moraviantown
Późniejsza praca	Prezydent Stanów Zjednoczonych

William Henry Harrison (ur. 9 lutego 1773 w hrabstwie Charles City, zm. 4 kwietnia 1841 w Waszyngtonie) – dziewiąty prezydent USA.

Młodość i edukacja[edytuj | edytuj kod]

William Henry Harrison urodził się w 9 lutego 1773 w hrabstwie Charles City w kolonii Wirginii, jako najmłodsze z siedmiorga dzieci, zamożnego plantatora Benjamina Harrisona i jego żony Elizabeth^[1]. Po śmierci ojca w 1791, William trafił pod opiekę kupca Roberta Morrisa^[1].

Ponieważ pochodził z bogatej rodziny, do 1787 roku naukę pobierał w domu^[1]. Następnie wstąpił do Sidney College, a w 1791 rozpoczął studia medyczne na University of Pennsylvania^[1]. Po niespełna 4 miesiącach porzucił naukę i zaciągnął się do wojska^[1].

Kariera wojskowa[edytuj | edytuj kod]

Już po niecałym roku służby uzyskał awans na podporucznika i uczestniczył głównie w potyczkach z Indianami m.in. w bitwie pod Miami Rapids 20 sierpnia 1794 roku^[1]. 15 maja 1797 uzyskał stopień kapitana i komendanta Fort Washington, jednak 1 czerwca 1798 odszedł ze służby^[2].

W tym samym roku został powołany na sekretarza Terytoriów Północno-Zachodnich, przez prezydenta Johna Adamsa^[2]. Po roku sprawowania urzędu ustąpił, ponieważ został przedstawicielem Terytoriów w Izbie Reprezentantów^[2]. Doprowadził wówczas do uchwalenia ustawy o podziale Terytoriów Północno-Zachodnich na Ohio i Terytorium Indiańskie^[2]. W 1801 roku Harrison został powołany na stanowisko gubernatora Indiany i naczelnika ds. indiańskich^[2]. Zajmował się głównie negocjacjami lub walką z Indianami, których wypierał coraz bardziej na zachód, realizując politykę ekspansjonizmu^[2].

W 1805 roku, Szaunisi, pod wodzą braci Tecumseha i Tenskwatawy zorganizowali swoje plemiona, by powstrzymać Amerykanów^[3]. Z tego powodu, Harrison nie mógł zawrzeć żadnego układu handlowego z Indianami w latach 1806–1809 i uciekał się do bardziej drastycznych metod^[3]. 30 września 1809 roku podpisano pokojowy traktat z Fort Wayne, którego jednak Tecumseh nie uznał^[3]. Po nieudanych rokowaniach, 22 sierpnia 1811 prezydent Madison wydał zezwolenie Harrisonowi na użycie siły^[3]. Podczas gdy gubernator usiłował jeszcze bezskutecznych negocjacji, 7 listopada oddziały indiańskie zaatakowały obóz amerykański nad rzeką Tippecanoe^[4]. Dzień później wojska Harrisona odniosły zwycięstwo, jednak Indianie postanowili zawrzeć sojusz z Anglią^[4]. Harrison został awansowany na generała brygady i dowódcę wojsk całego Terytorium Północno-Zachodniego^[4]. Podczas wojny amerykańsko-brytyjskiej Harrison zajął Detroit 29 września 1813, a następnie pokonał Anglików pod Thames 5 października (w bitwie tej zginął m.in. przywódca Indian – Tecumseh)^[4]. 31 maja 1814 Harrison podał się do dymisji^[4].

Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

Po dwóch latach spędzonych na swojej farmie, Harrison został wybrany członkiem Izby Reprezentantów (1816-1818)^[5]. Kiedy prezydentem został James Monroe Harrison zabiegał o stanowisko sekretarza wojny, a następnie – ministra pełnomocnego w Rosji^[5]. W obu wypadkach nie uzyskał nominacji^[5]. Od 1819 do 1821 roku pełnił funkcję senatora Senatu Ohio^[5]. Wybory w 1821 roku przegrał podobnie jak wybory do Izby Reprezentantów w 1822^[5]. Dwa lata później uzyskał mandat do Senatu USA i zasiadał w nim do 1828^[5]. Mając ambicje na wyższe stanowiska, liczył na nominację na placówkę dyplomatyczną w Meksyku, jednak został mianowany posłem w Kolumbii, którym był w latach 1828–1829^[5].

Kiedy w wyborach prezydenckich w 1828 zdecydowane zwycięstwo odniósł kandydat Partii Demokratycznej Andrew Jackson, Harrison wraz z Henrym Clayem i Danielem Websterem zaczęli organizować partię przeciwników polityki Jacksona i Van Burena, która została nazwana Partią Wigów^[5]. Harrison został kandydatem wigów na prezydenta w 1836 r., jednak przegrał wyraźnie z van Burenem^[6]. Od 4 do 7 grudnia 1839 trwała konwencja wyborcza wigów, która wyłoniła swoich kandydatów w zbliżających się wyborach^[7] William Henry Harrison został kandydatem na prezydenta, natomiast John Tyler – na wiceprezydenta^[7]. W czasie kampanii wyborczej zwolennicy Harrisona, oskarżali Van Burena o rozrzutność i nadmierny luksus, natomiast jego przeciwnicy przedstawiali Harrisona jako agresora i „bohatera 40 klęsk”^[7].

Prezydentura i śmierć[edytuj | edytuj kod]

W głosowaniu powszechnym Harrison uzyskał 52% głosów^[6], a w głosowaniu Kolegium Elektorskiego – 234 głosy (niemal 80%), wobec 60 głosów dla urzędującego prezydenta Van Burena (nieco ponad 20%)^[8]. Wiceprezydentem został John Tyler, natomiast Daniel Webster – sekretarzem stanu^[8]. W swoim przemówieniu inauguracyjnym Harrison zapowiedział kontynuację dotychczasowej polityki wobec Indian i przywrócenie przyjaznych stosunków z innymi państwami^[8]. Dwugodzinne przemówienie wygłaszał w deszczowy dzień bez kapelusza oraz płaszcza, by udowodnić, że jest pełen energii^[6].

Trzy tygodnie po zaprzysiężeniu prezydent zachorował na zapalenie płuc^[6]. Po początkowej poprawie, 3 kwietnia nastąpił nawrót zapalenia płuc^[8]. Harrison zmarł dzień później w Waszyngtonie i został pochowany w North Bend^[9].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

William Henry Harrison poznał swoją przyszłą żonę, Annę Tuthil Symmes, w 1795 roku w Ohio^[1]. Ślub pary odbył się 25 listopada 1795 i doczekali się oni dziesięciorga dzieci^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).brak strony w książce

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
• William Henry Harrison. Biały Dom. [dostęp 2015-03-26]. (ang.).