William Primrose – Wikipedia, wolna encyklopedia

William Primrose
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1904
Glasgow

Data i miejsce śmierci

1 maja 1982
Provo

Instrumenty

altówka

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

altowiolista

Instrument
altówka
  • Amati (1600)
  • Guarneri (1697)
  • „MacDonald” Stradivarius (1700)
  • „Gibson” Stradivarius (1734)
Odznaczenia
Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)

William Primrose (ur. 23 sierpnia 1904 w Glasgow, zm. 1 maja 1982 w Provo w stanie Utah[1][2]) – amerykański altowiolista pochodzenia szkockiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczył się gry na skrzypcach w Glasgow u Camillo Rittera, następnie uczęszczał do Guildhall School of Music w Londynie[1][2]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie w 1923 roku w londyńskiej The Queen’s Hall[1]. W latach 1925–1927 przebywał w Belgii, gdzie studiował u Eugène’a Ysaÿe’a, za namową którego porzucił skrzypce i zaczął grać na altówce[1][2]. Od 1930 do 1935 roku był członkiem London String Quartet, z którym odbył liczne tournées koncertowe[1][2]. W 1937 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie do 1942 roku występował wspólnie z NBC Symphony Orchestra pod batutą Arturo Toscaniniego[1][2]. Od 1939 roku prowadził własny kwartet smyczkowy[2]. W 1955 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo[1][2]. W latach 1954–1962 był altowiolistą Festival Quartet[2]. Występował wspólnie z Jaschą Heifetzem, Arturem Rubinsteinem i Grigorijem Piatigorskim[1].

Był wykładowcą Curtis Institute of Music w Filadelfii (1942–1951)[1], University of Southern California w Los Angeles (1962–1965), Indiana University w Bloomington (1965–1972) i Brigham Young University w Provo (1979–1982)[1][2]. W 1972 roku prowadził także zajęcia na Tokijskim Uniwersytecie Sztuki[1][2].

Dokonał prawykonań wielu kompozycji na altówkę pisanych przez współczesnych mu kompozytorów[2]. Z myślą o Primrosie pisali utwory m.in. Benjamin Britten (Lachrymae na altówkę i fortepian, 1950) i Iain Hamilton (Sonata altówkowa, 1951), dedykowali mu swoje koncerty altówkowe Peter Racine Fricker (1952), Edmund Rubbra (1952), Karl Amadeus Hartmann (1953) i Darius Milhaud (1954)[1]. Primrose zamówił u Béli Bartóka koncert altówkowy, który z powodu śmierci kompozytora nie został jednak ukończony. Szkic partytury został przekazany Tiborowi Serlyemu, który uzupełnił brakujące części. Primrose dokonał prawykonania całości utworu wraz z Minneapolis Symphony Orchestra w grudniu 1949 roku[2].

Opublikował prace A Method for Violin and Viola Players (1960) i Technique in Memory (1963), a także autobiografię pt. Walk on the North Side (1978)[2]. Odznaczony został Orderem Imperium Brytyjskiego w stopniu komandora (1953)[2]. Dokonał licznych nagrań płytowych, w tym dzieł J.S. Bacha, G.F. Händla oraz kompozytorów XIX- i XX-wiecznych[1].

Grał na zabytkowych instrumentach: altówkach Amatiego z 1600 roku, Andrei Guarneriego z 1697 roku oraz „MacDonald” (1700) i „Gibson” (1734) Stradivariego[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 192. ISBN 978-83-224-0837-7.
  2. a b c d e f g h i j k l m n Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2870–2871. ISBN 0-02-865530-3.