Wybory parlamentarne w Serbii w 2016 roku – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wybory parlamentarne w Serbii w 2016 roku odbyły się 24 kwietnia 2016. Powtórzone głosowanie w 15 obwodach wyborczych przeprowadzono 4 maja 2016. Były to wybory przedterminowe, w ich wyniku wyłonionych zostało 250 deputowanych do Zgromadzenia Narodowego Republiki Serbii (Skupsztiny).

Wybory zakończyły się bezwzględnym zwycięstwem koalicji skupionej wokół Serbskiej Partii Postępowej i premiera Aleksandra Vučicia. Lista ta uzyskała ponad 48% głosów i 131 mandatów. Próg wyborczy przekroczyło 6 kolejnych komitetów wyborczych.

Tło wyborów[edytuj | edytuj kod]

Wybory w 2014 wygrał blok skupiony wokół Serbskiej Partii Postępowej, który uzyskał ponad 48% głosów i 158 mandatów[1]. Lider postępowców, Aleksandar Vučić, stanął na czele nowego rządu, w którym znaleźli się również socjaliści dotychczasowego socjalistycznego premiera Ivicy Dačicia[2].

Poparcie dla SNS utrzymywało się na poziomie wynoszącym około 50%, sam premier w kolejnych badaniach pozostawał najpopularniejszym politykiem w kraju. Sondaż przeprowadzony przez Faktor Plus z początku stycznia 2016 przewidywał wygraną postępowców z wynikiem ponad 51%, podczas gdy żadne z pozostałych ugrupowań nie przekraczało 10% poparcia[3]. 17 stycznia 2016 Aleksandar Vučić wezwał do rozpisania przedterminowych wyborów parlamentarnych. Decyzję tę uzasadnił tym, że Serbia potrzebuje stabilnego rządu na okres czterech lat, by po tym czasie spełniała warunki przyjęcia do Unii Europejskiej[4]. 4 marca 2016 prezydent Tomislav Nikolić (założyciel i były lider SNS) rozpisał wybory na dzień 24 kwietnia 2016[5].

Ordynacja wyborcza[edytuj | edytuj kod]

Ordynacja wyborcza nie została zmieniona w stosunku do poprzedniego głosowania. Zgodnie z nią wybór 250 posłów następuje w jednym okręgu wyborczym z zamkniętych list krajowych. Bierne i czynne prawo wyborcze przysługuje osobom, które najpóźniej w dniu wyborów ukończyły 18 lat. Mandaty rozdzielane są metodą D’Hondta pomiędzy komitety, które przekroczą próg wyborczy wynoszący 5%. Wymóg przekroczenia progu wyborczego nie dotyczy komitetów mniejszości narodowych[6].

Listy wyborcze[edytuj | edytuj kod]

Republikańska Komisja Wyborcza zarejestrowała łącznie 20 list wyborczych, w tym 7 tworzonych przez komitety mniejszości narodowych[7].

Jako pierwsza zarejestrowała się lista wyborcza premiera pod nazwą „Aleksandar Vučić – Serbia Wygrywa”[8][9]. Koalicjantami Serbskiej Partii Postępowej zostały Socjaldemokratyczna Partia Serbii[10] Rasima Ljajicia (wicepremiera i jednego z liderów społeczności muzułmańskiej) i Partia Zjednoczonych Emerytów Serbii Milana Krkobabicia, która w ostatnich trzech wyborach współpracowała z socjalistami[11]. Koalicję formalnie tworzyły też Nowa Serbia Velimira Ilicia, Ruch Socjalistyczny Aleksandara Vulina, Serbski Ruch Odnowy Vuka Draškovicia, Ruch Siła Serbii Dragomira Karicia, jak również dwa ugrupowania powstałe na skutek rozłamów w Demokratycznej Partii Serbii – Serbska Partia Ludowa Nenada Popovicia i Samostalni DSS Andreji Mladenovicia. Na liście pojawili się ponownie liderzy Ludowej Partii Chłoskiej Marijan Rističević i Zjednoczonej Partii Chłopskiej Milija Miletić. Wśród kandydatów zabrakło członków rządu (poza premierem i Rasimem Ljajiciem), niemogących łączyć funkcji rządowej z mandatem poselskim. Wysokie miejsca otrzymali natomiast przedstawiciele kultury, sportu czy mediów, m.in. dziennikarz Miroslav Lazanski, śpiewaczka operowa Jadranka Jovanović i trener tenisa ziemnego Bogdan Obradović[7][8][12].

Socjalistyczna Partia Serbii Ivicy Dačicia odnowiła koalicję ze Zjednoczoną Serbią Dragana Markovicia „Palmy”, podpisała również porozumienie z ugrupowaniem Zieloni Serbii Ivana Karicia[13]. Wśród kandydatów znalazł się również przewodniczący Partii Komunistycznej Josip Joška Broz[7], którego dziadkiem był Josip Broz Tito.

Parlamentarna opozycja, tj. Partia Demokratyczna Bojana Pajticia i Partia Socjaldemokratyczna Borisa Tadicia, prowadziła rozmowy nad wystawieniem wspólnej listy wyborczej z Dragoljubem Mićunoviciem na czele[14]. Negocjacje nie doprowadziły jednak do takiego rozwiązania. Partia Demokratyczna wystawiła listę „Za pravednu Srbiju”, na której znaleźli się również członkowie m.in. Nowej Partii Zorana Živkovicia, Demokratycznego Związku Chorwatów w Wojwodinie Tomislava Žigmanova, Razem dla Serbii Dušana Petrovicia, ruchu Zajedno za Šumadiju Veroljuba Stevanovicia[7][15]. Koalicjantami Partii Socjaldemokratycznej w ramach komitetu „Savez za bolju Srbiju” zostały Partia Liberalno-Demokratyczna Čedomira Jovanovicia i Liga Socjaldemokratów Wojwodiny Nenada Čanaka[16].

Spośród ugrupowań pozaparlamentarnych zarejestrowały się m.in. Serbska Partia Radykalna Vojislava Šešelja, koalicja Demokratycznej Partii Serbii i ugrupowania Dveri (z Sandą Rašković Ivić na czele) oraz Dosta je bilo Sašy Radulovicia. Wśród komitetów mniejszości narodowych znalazły się ugrupowania posiadające swoich deputowanych – Związek Węgrów Wojwodiny Istvána Pásztora, Partia Akcji Demokratycznej Sandżaku Sulejmana Ugljanina i Partia na rzecz Akcji Demokratycznej Rizy Halimiego, reprezentujące odpowiednio Węgrów, Boszniaków i Albańczyków[7].

Wstępne wyniki wyborów i powtórzone głosowanie[edytuj | edytuj kod]

Wstępne wyniki wyborów przewidziały zdecydowane zwycięstwo koalicji skupionej wokół Serbskiej Partii Postępowej i premiera Aleksandara Vučicia. Blok ten uzyskał bezwzględną większość w Skupsztinie. Utracił jednak część mandatów w związku z prognozowanym przekroczeniem progu wyborczego przez sześć kolejnych ugrupowań. Na podstawie 98,56% protokołów Republikańska Komisja Wyborcza podała, że próg 5% przekroczyło 7 list wyborczych: SNS i koalicjanci (48,23%, 131 mandatów), SPS i koalicjanci (10,98%, 29 mandatów), Serbska Partia Radykalna (8,09% i 22 mandaty), Partia Demokratyczna i koalicjanci (6,04% i 16 mandatów), Dosta je bilo (6,03% i 16 mandatów), LDP-LSV-SDS (5,03% i 13 mandatów), Dveri-DSS (5,00% i 13 mandatów), a 10 mandatów przypadło przedstawicielom 4 list wyborczych mniejszości narodowych[17].

Wyniki z 99,82% obwodów wskazały natomiast, że koalicja Dveri-DSS nie przekroczyła progu wyborczego z wynikiem 4,99% głosów (1 głos poniżej progu wyborczego)[18]. Jednocześnie na 4 maja 2016 zaplanowano powtórzenie głosowania w 15 obwodach wyborczych[19]. Niektóre partie opozycji (w tym Partia Demokratyczna, pewna przekroczenia progu) wezwały do głosowania na Dveri-DSS[20]. Po uwzględnieniu wyników powtórzonego głosowania okazało się, że koalicja ta przekroczyła próg wyborczy[21].

Wyniki wyborów[edytuj | edytuj kod]

Partia Głosy[22][23] % Mandaty
Serbska Partia Postępowa, SDPS, PUPS, NS, SPO, PS, PSS, NSS, USS, SNP, Samostalni DSS 1 823 147 48,25 131
Socjalistyczna Partia Serbii, Zjednoczona Serbia, ZS, KP 413 770 10,95 29
Serbska Partia Radykalna 306 052 8,10 22
Dosta je bilo 227 626 6,02 16
Partia Demokratyczna, Nowa Partia, Razem dla Serbii, DSHV 227 589 6,02 16
Dveri-Demokratyczna Partia Serbii 190 530 5,04 13
Partia Socjaldemokratyczna, LSV, Partia Liberalno-Demokratyczna 189 564 5,02 13
Związek Węgrów Wojwodiny 56 620 1,50 4
Srbija za sve nas 35 710 0,94 0
BDZS – Muamer Zukorlić 32 526 0,86 2
Partia Akcji Demokratycznej Sandżaku 30 092 0,80 2
Za slobodnu Srbiju – Zavetnici 27 690 0,73 0
Zelena Stranka 23 890 0,63 1
U inat – Složno za Srbiju – Narodni savez 17 528 0,46 0
Partia na rzecz Akcji Demokratycznej 16 262 0,43 1
Ruska stranka 13 777 0,36 0
Grupa građana Za preporod Srbije 13 260 0,35 0
Srpsko-ruski pokret 10 016 0,27 0
Dijalog – Mladi sa stavom 7744 0,20 0
Republikanska stranka 4522 0,12 0
Głosy nieważne i puste 111 008 – –
Razem 3 778 923 100 250
Uprawnieni/frekwencja 6 739 441 56,07 –

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ 64. sednica Republičke izborne komisije. parlament.gov.rs, 24 marca 2014. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  2. ↑ Srbija dobila novu vlada. b92.net, 27 kwietnia 2014. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  3. ↑ Faktor plus i Politika: SNS 51,4 odsto; SPS 9,5; DS 6,5; SRS 6 odsto. nspm.rs, 4 stycznia 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  4. ↑ Serbian premier calls for snap elections. euractiv.com, 18 stycznia 2016. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  5. ↑ Nikolić raspisao izbore: Želim da pobedi SNS. b92.net, 4 marca 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  6. ↑ Serbia: Narodna skupstina (National Assembly): Electoral system. ipu.org. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e Izbori za narodne poslanike 2016. godine: Izborne liste. parlament.gov.rs. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  8. ↑ a b Proglašena prva lista-Uz SNS sportisti, pevači. mondo.rs, 6 marca 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  9. ↑ Wybory w Serbii. euractiv.pl, 22 kwietnia 2016. [dostęp 2016-04-26].
  10. ↑ SNS IDE NA IZBORE SA SDPS. blic.rs, 25 stycznia 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  11. ↑ Pensioner party leaves coalition with Socialists. b92.net, 18 lutego 2016. [dostęp 2016-04-18]. (ang.).
  12. ↑ Lista predvođena SNS-om: „Aleksandar Vučić – Srbija Pobeđuje”. mondo.rs, 4 marca 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  13. ↑ Koalicija oko SPS predala RIK-u izbornu listu. b92.net, 8 marca 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  14. ↑ Jedna lista na stolu, Mićunović prvi. b92.net, 27 lutego 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  15. ↑ Proglašena lista „Za pravednu Srbiju” – Demokratska stranka. blic.rs, 6 marca 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  16. ↑ Koalicija SDS-a, LDP-a i LSV-a predala listu RIK-u. rts.rs, 13 marca 2016. [dostęp 2016-04-18]. (serb.).
  17. ↑ Конференције за медије. parlament.gov.rs, 25 kwietnia 2016. [dostęp 2016-04-25]. (serb.).
  18. ↑ DSS-Dveri coalition one vote short of five-percent threshold. b92.net, 29 kwietnia 2016. [dostęp 2016-05-05]. (ang.).
  19. ↑ Izborna matematika: I SDS-LDP-LSV bez spokoja do 4 maja?. b92.net, 29 kwietnia 2016. [dostęp 2016-04-29]. (serb.).
  20. ↑ Democrats urge their supporters to vote for DSS-Dveri. b92.net, 29 kwietnia 2016. [dostęp 2016-05-05]. (ang.).
  21. ↑ Commission confirms: DSS-Dveri win seats in new parliament. b92.net, 5 maja 2016. [dostęp 2016-05-05]. (ang.).
  22. ↑ RIK stavio tačku: Ovo su konačni rezultati izbora. b92.net, 5 maja 2016. [dostęp 2016-05-05]. (serb.).
  23. ↑ RIK: Konačni rezultati – SNS osvojila najviše, 131 mandat. blic.rs, 5 maja 2016. [dostęp 2016-05-05]. (serb.).
Wybory w Serbii (od 1990)
Wybory parlamentarne
Wybory prezydenckie
Referenda
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_parlamentarne_w_Serbii_w_2016_roku&oldid=66857274”