Wywiad przemytniczy Straży Granicznej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wywiad przemytniczy Straży Granicznejwyspecjalizowana służba Straży Granicznej II Rzeczypospolitej.

w 1928 roku, w ramach nowo tworzonej formacji granicznej granicznej (Straży Granicznej) rozpoczęto organizowanie służby wywiadowczej.

W uwagi na zakres terytorialny działania wywiadu przemytniczego, teren państwa podzielono na trzy obszary[1]:

  • strefa „A” – obszar pograniczny
  • strefa „B” – obszar wewnętrzny
  • strefa „C” — obszar działania Korpusu Ochrony Pogranicza (obszar wschodni i północno-wschodni).

Służba wywiadowcza Straży Granicznej działała w strefie A i B. Podlegała komendantowi Straży Granicznej, który kierował nią przez szefa oddziału informacyjnego (kierownika oddziału II Straży Granicznej)[1].

Na szczeblu inspektoratu okręgowego służbą wywiadowczą bezpośrednio kierował zastępca do spraw informacyjnych. Obszar każdego inspektoratu okręgowego dzielił się na teren bezpośredniego działania inspektoratu okręgowego i poszczególnych inspektoratów granicznych. Teren działania inspektoratów granicznych dzielił się na teren bezpośredniego działania oraz poszczególnych komisariatów. Na terenie bezpośredniego działania służba wywiadowcza podlegała oficerowi wywiadowczemu inspektoratu granicznego, a w komisariatach kierował nią kierownik komisariatu. Na obszarze bezpośredniego działania inspektoratów okręgowych tworzono komisariaty drugiej linii, podległe oficerowi informacyjnemu inspektoratu. W strefie obszaru wewnętrznego służba wywiadowcza podlegała szefowi oddziału II Komendy Straży Granicznej, który kierował nią za pośrednictwem Egzekutywy[1].

Podstawową jednostką granicznej służby wywiadowczej były placówki drugiej linii. Nie były to placówki zakonspirowane. Były rozmieszczone w miejscach postoju wszystkich komisariatów, inspektoratów granicznych, inspektoratów okręgowych oraz innych. Zakonspirowana była sieć płatnych agentów. Funkcjonariusze, w zależności od potrzeb, byli umundurowani lub działali ubraniach cywilnych. W większych ośrodkach handlowych, turystycznych i innych o zwiększonym ruchu osobowym i towarowym, placówki drugiej linii wystawiały posterunki wywiadowcze[2].

Obsada personalna placówek II linii w czerwcu 1939[3].

Wyszczególnienie Liczba
placówki II linii podoficerowie pracownicy cywilni razem
Mazowiecki Okręg SG 26 106 15 121
Pomorski Okręg SG 29 156 20 176
Wielkopolski Okręg SG 31 134 12 146
Śląski Okręg SG 32 224 16 240
Zachodniomałopolski Okręg SG 19 96 16 112
Wschodniomałopolski Okręg SG 15 75 8 83
Egzekutywa KG SG 3 40 10 50
Komisariat SG „Białystok” 2 10 4 14
Komisariat SG „Łódź” 6 28 6 34
Komisariat SG „Sandomierz” 4 24 - 24
Razem 176 893 107 1000

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.