İkinci Göktürk-Sasani Savaşı - Vikipedi

İkinci Göktürk-Sasani Savaşı
Göktürk-Sasani Savaşları
Tarih597-598[1] 603-604[2] 606-607[3] ya da 616-617[4]
Bölge
Sonuç Göktürk Zaferi[2][5][6][7][4][8][3][9]
Taraflar
Sasani Devleti Batı Göktürk Kağanlığı
Kuşanlar
Komutanlar ve liderler
IV. Smbat Bagratuni
Datayan (ölü)
Çembuh[2]
Güçler
Büyük bir ordu[10] Bilinmiyor
Kayıplar
Ordunun neredeyse tamamı[11] Bilinmiyor

İkinci Göktürk-Sasani Savaşı, Batı Göktürk Kağanlığı ve Akhunlar'ın Sasani kontrolündeki İran'ı istilasıyla 603/604 yılında başlayan çarpışmalar dizisi. Savaş Göktürklerin Sasaniler'e karşı kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

Kuşanlar 603 yılında İran'ın doğusunda bir isyan çıkardılar. Smbat 12.000'den fazla kayıp verse de, Kuşanlar'ı yenmeyi başardı.[12] Bu muharebede yenilen Kuşanlar, "kuzey bölgelerinin büyük hakanından" yardım istediler.[12] Smbat ise bu sırada karargahını Nişabur'da kurmuştu[13] ve Göktürkler 604 yılında Hroxt'a ulaştılar[14] kısa süre sonra Smbat'ın karargahının önünde görüldüler. Çembuh komutasındaki Türkler, Smbat'ı karargahında kuşatıp hücum ettiler. Smbat 3 adamıyla savaştan kaçmayı başarsa da, yardımcısı Datayan öldürüldü.[12]

Sasani ordusunun yenilgisinden sonra Türkler, İsfahan'a kadar tüm Doğu İran'ı yakıp yıktılar.[15] Ancak büyük hakanın buyruğuyla, Göktürk ordusu 604/605 yılında Töles isyanı münasebetiyle İran topraklarından geri çekildi.[14]

Göktürk ordusunun geri çekilmesinden sonra Smbat, isyancı Kuşanların topraklarına tekrar saldırdı. Belh'i alarak yakıp yıktıysa da, Toharistan'a girmeye muvaffak olamadı ve tekrar İmparatorluğun doğu sınırlarını beklemeye başladı.[16]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Edouard Chavannes, Çin kaynaklarına Göre Batı Türkleri
  2. ^ a b c M.Grigngnaschi,"Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler",C.I,Ankara,25-29 Eylül,1971,Ankara,1972,s.238
  3. ^ a b Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran, p. 139
  4. ^ a b J. Marquart, Eranshahr, s. 66
  5. ^ Lev Gumilev, Eski Türkler, Selenge Yayınları, s. 172
  6. ^ Edouard Chavannes, Çin Kaynaklarına Göre Batı Türkleri, s. 280
  7. ^ M.I Artamonov, Hazar Tarihi, s. 182
  8. ^ Sebeos, Istoriya Imperatora, s. 52
  9. ^ Robert Haug, The Eastern Frontier: Limits of Empire in Late Antique and Early Medieval Central Asia
  10. ^ Nomadism in Iran: From Antiquity to the Modern Era, D. T. Potts, p. 154
  11. ^ lev Gumilev, Eski Türkler, Selenge Yayınları, s. 172
  12. ^ a b c Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172. 
  13. ^ Akbulut, Dursun A. Arap Fütuhatına Kadar Maveraünnehir ve Horasan’da Türkler (MÖ II- MS VII. Yy), (Doktora Tezi). 1984. s. 116. 
  14. ^ a b Mario Grignaschi, Sabirler, Hazarlar ve Göktürkler. s. 238. 
  15. ^ Artamonov, M. İ. Hazar Tarihi (Türkler, Yahudiler, Ruslar). Selenge Yayınları. s. 192. 
  16. ^ Lev Gumilev, Eski Türkler. Selenge Yayınları. s. 172.