French
DeutschAğa Hamamı - Vikipedi
 | |
 | |
| Adres | Turnacıbaşı sokak, Kuloğlu Mahallesi 33443 |
|---|---|
| Konum | Beyoğlu, İstanbul |
| Koordinatlar | 41°01′59″K 28°58′55″D / 41.03306°K 28.98194°D |
| Sahibi | Ali Yılmaz |
| İnşaat | |
| Yapılış | 1454 |
| Yenileme | 1844 ve 1985 |
| Resmî site | |
Ağa Hamamı, İstanbul'un Taksim semtinde yer alan, 1454 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan tarihi hamamdır. Mimarı İbrahim Ağa'dır.[1][2]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
Altı yüz elli metre kare toprak üstüne kurulmuş üç katlı bir yapıdır. İlk iki katı ev, giriş katı ise hamam olarak yapılmıştır. Dış cephe ve hamam üstü (kubbe) güneş doğumundan batımına kadar gün ışığını alacak şekilde tasarlanmıştır. Kubbe yuvarlak şekilde ve yuvarlak camları ile günün her saati ışık alacak şekildedir.
Hamamın ısınması için arka tarafta 250 metre karelik bir bölümü vardır. O yıllarda bu alana külhan adı verilmiştir.
Yapı 15. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan klasik dönemden etkilenmiş bir yapıdır. Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethinden hemen sonra inşa ettirdiği birçok yapı da bu akımı takip etmiştir.
İç yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
İç yapı soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelir bunun yanında tesisat kısmı da büyük yer kaplar, su deposu, külhan ve cehennemlikten oluşmaktadır.
Hamamlarda en büyük hacimli mekan genellikle soyunmalıktır. Binanın ve hamamın iç yapısı oldukça yüksek tavanlardan oluşur üç- üç buçuk metreye kadar uzanır eski binalarda en belirgin özelliği yüksek tavanlarıdır.
Ağa Hamamı'nın iç kısmı üç bölümden oluşur
İlk giriş (soyunmalık)[değiştir | kaynağı değiştir]
Ağa Hamamı'nın ilk giriş bölümünde üç kat bulunur bu üç katın ortaları açıktır bu da dönem mimarisine bir örnektir. Bu bölümde soyunma kabinleri ve dinlenme bölümü bulunur. Bu bölümde ısıtma sistemine ve sıcak su tesisatına yer verilmez.
Hamam içi (ılıklık ve sıcaklık)[değiştir | kaynağı değiştir]
Soyunmalık ve sıcaklık arasında bir geçiş bölümü olan ılıklık, vücudun hem sıcağa hem de soğuğa alışmasına yardımcı olan kısımdır. Hamamların en önemli mekânı sıcaklıktır. İki bölümlü olarak yapılmıştır. İlk bölümde, köşelerde kapıları olmayan “halvet” adı verilen hücreler vardır. İkinci bölümde ise bu hücreler arasında kalan yıkanma nişleri, duvar kenarlarında devam eden mermer sekiler ve ortada göbek taşı bulunmaktadır. Büyük alanda dokuz kurna ve göbek taşı bulunmaktadır. Burası terleme ve yıkanma bölümüdür. Duvarlar ve yerler mermerlerle kaplıdır.
Halvetlerde ise üçer kurna bulunur
Külhan[değiştir | kaynağı değiştir]
Külhan bölümü diye adlandırılan bölümün içine su deposu ve cehennemlik dahil olmaktadır. Külhan hamamın ısıtıldığı bölümdür. İki yüz elli metre kare alana yapılmıştır. Hem yakılacak odunların deposu olarak hem de hamamın ısıtılması için kullanılır. Hamamın en arka kısmında bulunur ve bir ocak ile ateş yakılarak sıcaklığın hamamın altında (cehennemlikte) dağılması sağlanır. Yakılan bu ateşle aynı zamanda suyun ısınması da sağlanmaktadır.
Özelliği[değiştir | kaynağı değiştir]
15. yüzyılda sultanlar veya padişahlar, halkının kullanması için hamamlar inşa ettirmişler bu yüzden hamamlar genelde çifte (kadın-erkek ayrı bölüm) olarak yapılırdı.
Ağa Hamamı'nın en büyük özelliği halka yapılan bir hamam olmamasıdır. Padişahın kendisine yaptırdığı bir av evinin altına kendi için inşa ettirdiği bir hamamdır. Direkt bir saray hamamına örnek olmasa da özel-padişah hamamlarına örnektir.
Restorasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
1844 yılında Abdülmecid tarafından büyük bir tadilat görmüştür. Bu tadilatta yapı 15. yüzyılda başlayan klasik dönem mimarisinden biraz daha uzaklaşmıştır.
En son tadilatını ise 1986 yılında son sahibi Ali Yılmaz tarafından görmüştür. Otuz yılı yakın bir süredir bina herhangi bir tadilat görmemiştir.
-
Ağa Hamamı Kapısı
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Ağa Hamamı". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014.
- ^ "Ağa Hamamı". Lonely Planet. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2014.