Amerika Birleşik Devletleri-Ukrayna ilişkileri - Vikipedi

Amerika Birleşik Devletleri-Ukrayna ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Ukraine ve USA

Ukrayna
ABD
Diplomatik Misyon
Ukrayna'nın Washington BüyükelçiliğiAmerika Birleşik Devletleri'nin Kiev Büyükelçiliği

Amerika Birleşik Devletleri, 25 Aralık 1991'de Ukrayna'nın bağımsızlığını resmen tanıdı. Amerika Birleşik Devletleri, başkent Kiev'deki konsolosluğunu 21 Ocak 1992'de büyükelçilik statüsüne yükseltti.[1] 2002'de, Kaset Skandalı sırasında yapılan kayıtlardan birinin, gelişmiş bir Ukrayna savunma sisteminin Ukrayna tarafından Saddam Hüseyin'in Irak'ına transfer edildiği iddiasının ortaya çıkmasıyla ABD ve Ukrayna arasındaki ilişkiler bozuldu.

Mevcut Maslahatgüzar Kristina Kvien.[2] ABD'nin Ukrayna'daki son büyükelçisi, Ukrayna'nın bağımsızlığından bu yana ABD'nin yedinci büyükelçisi olan Marie L. Yovanovitch'ti.[3]

2009 itibarıyla ABD, Ukrayna'nın NATO'ya katılma hedefini desteklemektedir.[4]

ABD'nin diplomatik yazışmaları sırasında ortaya çıkan belgelere göre, Amerikalı diplomatlar diğer diplomatlarla yaptığı görüşmelerde Ukrayna'nın egemenliğini savunuyor.[5][6][7]

Ukraynalılar genel olarak ABD'ye olumlu baktılar, 2002'de %80, 2011'de %60 oranında olumlu görüş bildirdiler.[8] 2012 ABD Küresel Liderlik Raporuna göre, Ukraynalıların %33'ü ABD liderliğini onaylıyor, %26'sı onaylamıyor ve %41'i belirsiz görüşe sahip.[9]

İlişkilerin tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile ABD Başkanı Joe Biden, Eylül 2021.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskyi, eski ABD Başkanı Donald Trump ile New York'ta, Eylül 2019.
Dışişleri Bakanı John Kerry ve Başkan Yardımcısı Joe Biden, 20 Ocak 2016'da Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile.

Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna ile samimi ve stratejik ilişkilere sahiptir ve Ukrayna'nın gelişen bir piyasa ekonomisine sahip bir demokrasiye geçişinin başarısına büyük önem vermektedir. Yüksek enflasyon ve devlet kontrollerine devam eden bir güven ile karakterize edilen bir ekonomik gerileme döneminin ardından, Ukrayna hükümeti, reform eksikliği nedeniyle yıllardır durdurulan ekonomik reformu canlandırmak için 1999 sonbaharında adımlar atmaya başladı. Ukrayna hükûmetinin kapsamlı ekonomik reform uygulama kararlılığı ABD hükûmetinin gözünde memnuniyetle karşılanan bir gelişmedir ve ABD, Ukrayna'yı bu yolda devam etmesi için desteklemeye kararlıdır. Eylül 2002'de ABD federal hükûmetinin Başkan Leonid Kuçma'nın Temmuz 2000'de Irak'a bir Kolçuga erken uyarı sistemini devretme kararının bir kaydını doğruladığını duyurmasıyla ikili ilişkiler bir gerileme yaşadı. Ukrayna Hükûmeti transferin gerçekleştiğini yalanladı. Ukrayna'nın demokratik Turuncu Devrimi, Ukrayna ile ABD arasında daha yakın işbirliğine ve daha açık diyaloğa yol açtı. Bağımsızlıktan bu yana toplam ABD yardımı 3 milyar dolardan fazla olmuştur. ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı yardım, siyasi ve ekonomik reformu teşvik etmeyi ve acil insani ihtiyaçları karşılamayı hedefliyor. ABD, Ukrayna'nın müreffeh bir piyasa ekonomisine sahip demokratik bir topluma geçişini sürekli olarak teşvik etti.

ABD, Ukrayna'nın başkenti Kiev'de bir büyükelçiliğe ve Ukrayna, Amerika'nın başkenti Washington, DC'de bir büyükelçiliğe sahiptir.

ABD, Rusya ile olan ihtilafında diplomatik desteğe ek olarak, 2014'ten 2019'a kadar Ukrayna'ya 1,5 milyar ABD doları askeri yardım sağladı.[10] 2021'de Sunday Times, verilen askeri yardım miktarının 2,5 milyar ABD doları olduğunu bildirdi.[11]

Ocak 2022'de ABD, 5.000-8.500 askeri yüksek alarma geçirdi.[12]

Amerika Birleşik Devletleri, 2022 Rus istilası öncesinde ve sırasında Ukrayna'yı savunmaya yardım etmeye istekli olduğunu ifade etti.[13][14] ABD, istilanın ilk haftasına kadar 2021 ve 2022'de Ukrayna'ya yaklaşık 1 milyar dolarlık askeri yardım sağladı.[15]

Tartışmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ukrayna bağımsızlık hareketi sırasında, 1 Ağustos 1991'de, zamanın ABD Başkanı George H. W. Bush, hareketi eleştiren bir konuşma yaptı ve James Carafano daha sonra "Amerikalı bir CEO'nun şimdiye kadar yaptığı en kötü konuşması olabilir" olarak nitelendirdi.[16]

18 Şubat 2009'da Kırım Yüksek Konseyi, Ukrayna Bakanlar Kurulu'na ve Ukrayna Devlet Başkanı'na bir mektup göndererek, ABD'nin Kırım'da bir temsilcilik ofisi açmasının uygun olmadığını belirtti ve Ukrayna liderliğini bu fikrinden vazgeçmeye çağırdı. Mektup, bir çekimser oyla 9'a karşı 77 oyla kabul edildi.[17]

2012 yılında Amerika Birleşik Devletleri Senatosu Dış İlişkiler Komitesi, siyasi tutuklu Yuliya Timoşenko'nun koşulsuz serbest bırakılması çağrısında bulunan 466 sayılı Kararı kabul etti ve sorumlulara karşı vize yasağı uyguladı.[18] Karar, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in yönetimini kınadı ve NATO'dan Ukrayna ile tüm işbirliği anlaşmalarını askıya almasını istedi.[19] Buna karşılık, Ukrayna Birinci Başsavcı Yardımcısı Renat Kuzmin, ABD Başkanı Barack Obama'ya vizesinin iptal edildiğini şikayet eden bir mektup yazdı.[20]

2017'de Başkan Donald Trump, 47 milyon dolarlık Javelin tanksavar füzesi ve füze rampalarını onayladı; bunların konuşlandırılmasına izin verilmedi, ancak Rus istilasına karşı stratejik bir caydırıcı olarak depoda tutuldu.[15]

2018'de ABD Temsilciler Meclisi, Ukrayna Ulusal Muhafızları'na bağlı Azak Taburu'nun neo-Nazi geçmişine atıfta bulunarak Amerikan kuvvetleri tarafından eğitilmesini engelleyen bir hükmü kabul etti. Önceki yıllarda, 2014 ve 2017 yılları arasında ABD Temsilciler Meclisi, Azak'a desteği yasaklayan değişiklikleri kabul etti, ancak Pentagon'un baskısı nedeniyle değişiklikler sessizce kaldırıldı.[21][22][23]

25 Nisan 2018'de, Ro Khanna liderliğindeki Temsilciler Meclisinin 57 üyesi,[24] Ukrayna'daki Holokost çarpıtmasını kınayan bir bildiri yayınladı.[25] Ukrayna İsyan Ordusu'nu (UPA) ve Roman Shukhevych gibi liderlerini yücelten Ukrayna'nın 2015 hafıza yasalarını eleştirdiler[26] Kınama, Dışişleri Bakan Yardımcısı John Sullivan'a iki taraflı açık bir mektupla geldi.[27]

2019 yazında Trump, Kongre tarafından onaylanan Ukrayna'ya sağlanan[15] milyon dolarlık askeri yardımı dondurdu. 12 Ağustos 2019'da kimliği belirsiz bir muhbir, ABD Baş Müfettişi Michael Atkinson'a, Trump'ın telefon görüşmesi sırasında Zelenski'ye eski ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve oğlu Hunter hakkında soruşturma başlatması için baskı yapmaya çalıştığını iddia eden bir şikayette bulundu.[28] 24 Eylül 2019'da Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi, Trump'a karşı görevden alma soruşturması başlattı.[29] Trump, 25 Eylül'de New York'ta Zelenski ile bir toplantı yaptı ve her iki cumhurbaşkanı da Zelenski'nin temmuz ayındaki telefon görüşmesi sırasında baskı yapılmadığını ve olağandışı bir şey olmadığını belirtti.[30] Trump, Meclis tarafından görevden alındı, ancak daha sonra Senato davasında beraat etti ve görev süresinin sonuna kadar başkan olarak kaldı.

Ocak 2022 itibarıyla Başkan Biden, Ukrayna'ya büyükelçi atamadı.[31][32] Önceki büyükelçi Marie Yovanovitch, Donald Trump, Washington müttefikleri ve Ukrayna savcısı Yuriy Lutsenko tarafından bir karalama kampanyasına konu olmuştu. Daha sonra Mayıs 2019'da geri çağrıldı. Trump asla bir yedek diplomat atamadı.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Background Notes: Ukraine 6/97". 1997-2001.state.gov. 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  2. ^ US State Department Embassy website 6 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 7 January 2021.
  3. ^ Embassy_of_the_United_States,_Kiev
  4. ^ Biden Says U.S. Still Backs Ukraine in NATO 29 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., New York Times (July 21, 2009)
  5. ^ Bandera, Stephen (1 Aralık 2010). "Holodomor, WikiLeaks and Russia's Single Historical Space". Kyiv Post. 4 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2010. 
  6. ^ After Russian invasion of Georgia, Putin's words stir fears about Ukraine 5 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kyiv Post (November 30, 2010)
  7. ^ WikiLeaks: Vershbow defends Ukrainian sovereignty in meeting with Russians 10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kyiv Post (November 29, 2010)
  8. ^ Opinion of the United States 29 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pew Research Center
  9. ^ U.S. Global Leadership Project Report - 2012 13 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Gallup
  10. ^ "How U.S. Military Aid Has Helped Ukraine Since 2014". NPR.org (İngilizce). December 2019. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
  11. ^ "Can jaw-jaw in the West really stop Putin rolling into Ukraine?". The Sunday Times. Londra. 12 Aralık 2021. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ Stewart (25 Ocak 2022). "U.S. Puts 8,500 troops on alert to deploy amid Ukraine tensions". Reuters. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022. 
  13. ^ Alsaafin (12 Şubat 2022). "Latest Ukraine updates: Biden warns Putin over Ukraine invasion". Al Jazeera. Al Jazeera. AL Jazeera. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  14. ^ Lewis (5 Mart 2022). "Blinken signals U.S. support for Ukraine with border meeting". Reuters. Reuters. Reuters. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2022. 
  15. ^ a b c Karen DeYoung (27 Şubat 2022). "The U.S. has been rushing to arm Ukraine, but for years it stalled on providing weapons". 10 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022. 
  16. ^ James Carafano, "How to be a freedom fighter", The Washington Examiner(Washington, D.C.), (April 4, 2011) - "President George H.W. Bush traveled to the Ukraine and delivered what may have been the worst speech ever by an American chief executive."
  17. ^ Crimean parliament votes against opening U.S. diplomatic post Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., Interfax-Ukraine (18 February 2009)
  18. ^ "Senate Press Release". 31 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "US Senate to consider draft resolution calling for release of Tymoshenko - May. 25, 2012". KyivPost. 25 Mayıs 2012. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "Kuzmin sends letter to Obama saying he was deprived of US visa - Dec. 10, 2012". KyivPost. 10 Aralık 2012. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ "Congress bans arms to Ukraine militia linked to neo-Nazis". TheHill (İngilizce). 27 Mart 2018. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  22. ^ "Congress Has Removed a Ban on Funding Neo-Nazis From Its Year-End Spending Bill". The Nation. 14 Ocak 2016. 14 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2019. 
  23. ^ "US lifts ban on funding 'neo-Nazi' Ukrainian militia". Jerusalem Post. 18 Ocak 2016. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  24. ^ "57 Members of US House of Representatives Condemn Holocaust Distortion in Ukraine and Poland". 25 Nisan 2018. 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  25. ^ "Congress members urge US stand against Holocaust denial in Ukraine, Poland". The Times of Israel. 25 Nisan 2018. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022. 
  26. ^ "RELEASE: Rep. Khanna Leads Bipartisan Members In Condemning Anti-Semitism in Europe". 25 Nisan 2018. 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ "Congress members call out Ukraine government for glorifying Nazis - Jewish Telegraphic Agency". www.jta.org. 25 Nisan 2018. 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ "Path toward impeachment takes shape with primary focus on Ukraine revelations". NBC News. 26 Eylül 2019. 29 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019. 
  29. ^ "Nancy Pelosi Announces Formal Impeachment Inquiry of Trump". New York Times. 24 Eylül 2019. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019. 
  30. ^ Law (25 Eylül 2019). "'Nobody Pushed Me.' Ukrainian President Denies Trump Pressured Him to Investigate Biden's Son". TIME. 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019. 
  31. ^ Alexander Ward and Quint Forgey. (5 January 2022) "The ‘mystery’ of the missing Ukraine ambassador". Politico website 6 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 7 January 2022.
  32. ^ Amy Mackinnon, Jack Detsch, and Robbie Gramer. (6 December 2021). "Biden Is Running Out of Time to Help Ukraine Fend Off Russia". FP website 7 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 7 January 2022.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Amerika_Birleşik_Devletleri-Ukrayna_ilişkileri&oldid=33325401" sayfasından alınmıştır