Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar - Vikipedi

Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar
Euxine-Karadeniz'in güney kıyıları boyunca kolşik yaprak döken ormanlar ekolojik bölgesi sarı renkte gösterilmiştir.
Euxine ormanı Istranca Tabiat Parkı, güney-doğu Bulgaristan
Coğrafya
Ülke(ler)
Özellikler
Durumkritik, tehdit altında[1]
Koruma alanı784 km2
BiyomIlıman geniş yapraklı ve karma ormanlar
Biyocoğrafik bölgePalearktik
Hayvan türü
Yüzölçümü73.828 km2 (28.505 sq mi)
Yağış miktarı1000-1500 mm
Wikimedia Commons

Euxine[Not 1]-Kolşik yaprak döken ormanlar, Karadeniz'in güney kıyısında yer alan ılıman geniş yapraklı ve karma ormanlar ekolojik bölgesidir. Ekolojik bölge, batıda Bulgaristan'ın güneydoğu köşesinden Türkiye'nin kuzey kıyısına, doğuda Karadeniz'in doğu ucunu saran Gürcistan'a kadar uzanan ince kıyı şeridi boyunca uzanır.

Alt bölgeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekolojik bölge, esas olarak yağış miktarına bağlı olarak iki alt bölgeye ayrılmıştır.

Yaprak dökmeyen mezomorfik geniş yapraklı çalıların alt yapısı, her iki alt bölge için karakteristiktir. Alt kattaki önemli türler arasında Pontic ormangülü (Rhododendron ponticum) gibi çeşitli orman gülleri; Karadeniz çobanpüskülü (Ilex colchica), kiraz defnesi (Laurocerasus officinalis), Kafkas şimşiri (Buxus colchica) ve bayağı şimşir (Buxus sempervirens), Kafkas yaban mersini (Vaccinium arctostaphylos) vb. gösterilebilir. Avrupa açısından bakıldığında, bunların çoğu Tersiyer dönemden kalma kalıntı türler olarak sayılır.

Pontic orman gülü gibi yaprak dökmeyen çalılıkların bir alt türü, Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar ekolojik bölgesi için karakteristiktir.

Kolşik ormanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolşik veya Kolşik ormanları, Türkiye'de Karadeniz'in güneydoğu köşesinde ve Gürcistan'da Maçahela Milli Parkı içinde ve çevresinde bulunur. Kolşik ormanları, yaprak döken kara kızılağaç (Alnus glutinosa), gürgen (Carpinus betulus ve C. orientalis), Doğu kayını (Fagus orientalis) ve tatlı kestane (Castanea sativa) ile yaprak döken Nordmann göknarı (Abies nordmanniana, 78 m ile Avrupa'nın en uzun ağacı), Kafkas ladini (Picea orientalis) ve İskoç çamı (Pinus sylvestris) barındırır. Kolşik bölge, yılda ortalama 1.500-2.500 mm, maksimum 4.000 mm'yi aşan yüksek yağışlara sahiptir ve Avrupa'nın ılıman yağmur ormanlarının bazılarına ev sahipliği yapmaktadır.

Euxinic ormanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha kuru olan Euxine veya Euxinic ormanları, Ordu şehrinde Karadeniz ile buluşan Melet Nehri'nin batısında yer alır ve İstanbul Boğazı boyunca Avrupa'nın Karadeniz kıyısı boyunca Bulgaristan'a kadar uzanır. Euxine ormanları yılda ortalama 1.000 ila 1.500 mm yağış alır. Ekolojik bölgenin Bulgaristan kısmı, Balkan karma ormanları ekolojik bölgesine sınırı olan Istranca Doğa Parkı içinde yer almaktadır.

Nadir habitat türleri arasında kıyı kumulları ve turbalıklar bulunur .

Çam kese güvesi tehditlerden biridir.[2]

Fauna[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekolojik bölgeye özgü büyük memeliler arasında boz ayı (Ursus arctos), Kafkas kızıl geyiği (Cervus elaphus), karaca (Capreolus capreolus), vaşak (Lynx lynx), altın çakal (Canis aureus) bulunur.

Ekolojik bölge, birçok göçmen, kışı geçiren ve üreyen kuş için yaşam alanıdır. İskandinavya ile Batı Rusya'yı Akdeniz ve Afrika'ya bağlayan, Doğu Karadeniz Göç Rotası olarak bilinen bir kuş göç yolu üzerindedir. Ekolojik bölgede bulunan su kuşları arasında doğu imparatorluk kartalı (Aquila heliaca), tepeli pelikan (Pelecanus crispus), büyük beyaz pelikan (Pelecanus onocrotalus), cüce karabatak (Microcarbo pygmaeus), beyaz başlı ördek (Oxyura leucocephala), ferruginous ördek (Aythya nyroca), kırmızı tepeli patka (Netta rufina), kara leylek (Ciconia nigra), beyaz leylek (C. ciconia), turna (Grus grus), telli turna (grus virgo), büyük flamingo (Phoenicopterus roseus) ve Bewick kuğusu (Cygnus bewickii) gösterilebilir.

Korunan alanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

2017 yılında yapılan bir değerlendirme, ekolojik bölgenin 784 km² veya %1'inin korunan alanlardan oluştuğunu ortaya koymuştur. Korunan alanlar şunlardır Maçahela Milli Parkı, Mtirala Milli Parkı ve Kintrişi Milli Parkı.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar
  1. ^ Euxine, Antik Çağ'da Karadeniz demektir
Kaynaklar
  1. ^ "Euxine-Colchic deciduous forests". Terrestrial Ecoregions. World Wildlife Fund. 
  2. ^ "Gladiator bug to protect Istanbul's forests". DailySabah. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019.