Kırkpınar Yağlı Güreşleri - Vikipedi

Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali
ÜlkeTürkiye
Kaynak00386
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika
Tescil geçmişi
Tescil2010 (5. oturum)

Kırkpınar Yağlı Güreşleri, geleneksel Türk yağlı güreş turnuvası. Her sene haziran ayı sonu ile temmuz ayı başında Edirne'de düzenlenir. Pehlivanlar üç gün süresince er meydanında mücadele ederler. Son gün yapılan finallerde her boyun (kategorinin) birinci, ikinci ve üçüncüleri belirlenir. Bunlardan en önemlisi başpehlivandır. Güreşler esnasında Kırkpınar Festivali düzenlenir ve çeşitli etkinlikler gerçekleştirilir. Osmanlı Devleti'nin her yerinde düzenlenen panayırların hepsinde güreş yapılır ama bunların içinde yalnız Kırkpınar’da “baş”ı kazanan pehlivan, gelecek senenin Kırkpınar güreşlerine kadar “başpehlivan” bilinirdi. Bu düşünce günümüzde de devam etmektedir.

Yağlı güreşlerin tarihi 4500 yıldan öncesine uzanmaktadır. Bulunan en eski kanıtlar M.Ö. 2650 yılına aittir. Antik Mısır'a ve Asur Krallığı'na ait buluntular yaklaşık olarak aynı döneme aittir.

Kırkpnar Güreşleri'nin düzenlendiği Edirne Sarayiçi'ndeki Kurtdereli, Kel Aliço ve Koca Yusuf heykelleri

Efsaneye göre 1346 yılında Orhan Gazi'nin Rumeli'yi ele geçirmek için düzenlediği seferler sırasında, büyük oğlu Süleyman Paşa 40 askerle Bizanslılar'a ait Domuzhisar'ın üzerine yürür. Baskınla burasını ele geçirirler. Öteki hisarların da ele geçirilmesinden sonra, 40 kişilik öncü birlik geri dönerler ve şimdi Yunanistan'ın topraklarında kalan Samona'da mola verirler. 40 cengaver burada güreşe tutuşurlar. Saatlerce süren güreşlerde, adlarının Ali ile Selim olduğu rivayet edilen iki kardeşin bir türlü yenişemedikleri görülür.

Daha sonra bir Hıdrellez gününde, Edirne yakınlarındaki Ahıköy çayırında aynı çift yeniden güreşe tutuşurlar. Bütün bir gün güreşmelerine rağmen yine yenişemeyen kardeş pehlivanlar, gece boyunca da mum ve fener ışığında mücadelelerini sürdürmeye devam ederler. Ancak solukları kesilerek oldukları yerde can verirler.

Arkadaşları onları aynı yerdeki bir incir ağacının altına gömerek oradan ayrılırlar. Yıllar sonra ise aynı yere gittiklerinde iki pehlivanın mezarlarının bulunduğu yerde gür bir pınar görürler. Bundan sonra halk orada yatanların anısına o yöreye, "Kırkpınar" adını verirler.

I. Murad, Edirne'nin alınmasından sonra Edirne’de güreşçiler tekkesi kurmuş ve bundan böyle de her sene güreş yapılması bir gelenek haline gelmiştir.

Bir başka iddiaya göre ise Kırpınar Güreşleri'nin tarihçesi çok daha öncesine dayanır. M. Atıf Kahraman'ın aktardığına göre Sarı Saltuk Bizans'ın ve Bulgarların içinde bulunduğu karmaşadan yararlanarak 1261'de Edirne'yi de Bulgarlardan aldı. Sarı Saltuk 40 yıl Edirne'de kaldıktan sonra Dobruca'ya gitmek zorunda kaldı ve burada öldü. Bunun üzerine Bizans hükümdarı Andronikos, oğlunu Edirne'ye vali yaptı. Bu iddiaya göre kendisi de bir pehlivan olan Sarı Saltuk Osmanlılardan önce Kırkpınar Güreşleri'ni ilk düzenleyen kişidir.

Osmanlı döneminde Kırkpınar Panayırı

Osmanlı Devleti döneminde yapılan Kırkpınar Panayırı, bazı yönleriyle Rumeli'nin diğer yerlerinde yapılan panayırların aynısıydı. Burada da çoğunlukla hayvan ve çeşitli eşyaların alış verişi yapılır. Kırkpınar'ı diğerlerinden ayrıcalığı, güreş, at yarışı, yaya koşusu gibi sportif faaliyetler “Ağa” tarafından düzenlenerek daha değerli ödüller verilmesidir. Panayırın süresi 3 gündür.

Kırkpınar Yağlı Güreş Turnuvaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırkpınar
Yıl Sayı Başpehlivan İkinci Üçüncü/ler
2024 663. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Yusuf Can Zeybek Mustafa Taş Hüseyin Gümüşalan / Serhat Gökmen
2023 662. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Yusuf Can Zeybek İsmail Balaban Hüseyin Gümüşalan / Mehmet Yeşil Yeşil
2022 661. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mustafa Taş İsmail Balaban Ertuğrul Dağdeviren / Tanju Gemici
2021 660. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ali Gürbüz İsmail Koç Faruk Akkoyun / Orhan Okulu
2019 658. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ali Gürbüz Orhan Okulu Hamza Köseoğlu / Mehmet Yeşil Yeşil
2018 657. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Orhan Okulu Şaban Yılmaz Ali Gürbüz / Hüseyin Gümüşalan
2017 656. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İsmail Balaban Orhan Okulu Hamza Köseoğlu / Şaban Yılmaz
2016 655. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Recep Kara Mehmet Yeşil Yeşil Ali Gürbüz / Şaban Yılmaz
2015 654. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Orhan Okulu Osman Aynur İsmail Balaban / Serhat Balcı
2014 653. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Fatih Atlı İsmail Balaban Abdullah Güngör / Recep Kara
2013 652. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İsmail Balaban Orhan Okulu Mehmet Yeşil Yeşil / Recep Kara
2012 651. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ali Gürbüz Recep Kara Mehmet Yeşil Yeşil / Süleyman Aykırı
2011 650. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ali Gürbüz Recep Kara Fatih Atlı / Şaban Yılmaz
2010 649. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mehmet Yeşil Yeşil Ali Gürbüz Serhat Gökmen / Sermest Bulut
2009 648. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mehmet Yeşil Yeşil Recep Kara Ali Gürbüz / Ekrem Yavuz
2008 647. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Recep Kara Ekrem Yavuz Osman Aynur / Yüksel Kalay
2007 646. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Recep Kara Hasan Tuna Mustafa Kemal Karaboğa / Osman Aynur
2006 645. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Osman Aynur Recep Kara Mehmet Yılmaz / Recep Çakır
2005 644. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Şaban Yılmaz Ekrem Yavuz Ahmet Taşçı / Hasan Tuna
2004 643. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Recep Kara Ahmet Taşçı Şaban Yılmaz / Vedat Ergin
2003 642. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Kenan Şimşek Şaban Yılmaz Aydın Polatçı / Ekrem Yavuz
2002 641. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hasan Tuna Ahmet Taşçı Kenan Şimşek / Vedat Ergin
2001 640. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Vedat Ergin Ahmet Taşçı Hasan Tuna / Kenan Şimşek
2000 639. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Vedat Ergin İrfan Şen Cengiz Elbeye / Kenan Şimşek
1999 638. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Vedat Ergin Mehmet Yılmaz
1998 637. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Cengiz Elbeye Ahmet Taşçı Kenan Şimşek
1997 636. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Cengiz Elbeye Mehmet Yılmaz
1996 635. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Mehmet Yılmaz Kenan Şimşek
1995 634. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Sezgin Yüksel Ziya Ünlü
1994 633. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Cengiz Elbeye Ahmet Taşçı Nizamettin Akbaş
1993 632. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Sezgin Yüksel Necmi Koç
1992 631. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Abdullah Ersoy Saffet Kayalı
1991 630. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Bülent Gürbüz Cengiz Elbeye
1990 629. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ahmet Taşçı Kadir Birlik Reşit Karabacak
1989 628. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Saffet Kayalı Mehmet Güçlü Ahmet Taşçı
1988 627. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Recep Gürbüz Recep Kılıç Mehmet Güçlü
1987 626. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Recep Kılıç Saffet Kayalı Recep Gürbüz
1986 625. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Gümüş Recep Kılıç Saffet Kayalı
1985 624. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sabri Acar Mehmet Güçlü İbrahim Gümüş
1984 623. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hüseyin Çokal Sabri Acar Mehmet Güçlü
1983 622. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hüseyin Çokal İbrahim Gümüş Mehmet Keçe Atak
1982 621. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hüseyin Çokal Sabri Acar Erdem Özyiğit
1981 620. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mustafa Yıldız Aydın Demir Mehmet Öztürk
1980 619. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mehmet Güçlü Sabri Acar Mehmet Gacaroğlu
1979 618. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sabri Acar Mehmet Gacaroğlu Fehmi Özkan
1978 617. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Aydın Demir Mehmet Gökçen Nazmi Uzun
1977 616. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Aydın Demir Ali Çelik Sabri Acar
1976 615. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Aydın Demir Mustafa Yıldız Ali Çelik
1975 614. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Baş pehlivanlık güreşi yapılmadı Baş pehlivanlık güreşi yapılmadı Baş pehlivanlık güreşi yapılmadı
1974 613. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ali Çelik Nazmi Uzun Davut Yılmaz
1973 612. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Davut Yılmaz Aydın Demir Mustafa Yıldız
1972 611. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mustafa Yıldız Turgut Kılıç Bandırmalı Ali Gürbüz
1971 610. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hasan Şahin ? ?
1970 609. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Finalde Sonuç alınamadı Ali Çelik / Aydın Demir Akif Dağdeviren
1969 608. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Nazmi Uzun Mustafa Bük Aydın Demir
1968 607. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mustafa Bük Ali Çelik Aydın Demir
1967 606. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mustafa Bük Ali Çelik Sezai Kanmaz
1966 605. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mustafa Bük Mehmet Ali Yağcı Ülfettin Çekmece
1965 604. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Ali Çelik Mustafa Bük Şaban Filiz
1964 603. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mehmet Ali Yağcı Şaban Filiz Mustafa Bük
1963 602. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sezai Kanmaz Şaban Filiz Burhan Gürkan
1962 601. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sonuç alınamadı Sonuç alınamadı Şaban Filiz
1961 600. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mehmet Ali Yağcı İzzet Yağcı Cemal Tosun
1960 599. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Karabacak Hasan Acar Ethem Yener
1959 598. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Karabacak Sezai Kanmaz Hasan Acar
1958 597. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İrfan Atan Mehmet Ali Yağcı Hasan Acar
1957 596. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hasan Acar Mehmet Ali Yağcı Şaban Filiz
1956 595. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Karabacak Hasan Acar Hayrabolulu Süleyman
1955 594. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İrfan Atan - Hasan Acar / Orhan Çakar
1954 593. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Karabacak Sındırgılı Şerif Orhan Çakar
1953 592. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İrfan Atan Hasan Acar Hayrabolulu Süleyman
1952 591. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Mehmet Tarzan Hayrabolulu Süleyman Çolak İsmail
1951 590. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İrfan Atan Sındırgılı Şerif Orhan Çakar
1950 589. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hayrabolulu Süleyman Sındırgılı Şerif Ali Ahmet
1949 588. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sındırgılı Şerif Gönenli Kara Hüseyin İbrahim Üçüncü
1948 587. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Kulelili Mustafa Manisalı Halil ?
1947 586. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hayrabolulu Süleyman / Çolak İsmail - Babaeskili Mustafa
1946 585. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Sındırgılı Şerif Ali Ahmet / Çolak İsmail ?
1945 584. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Erdi Manisalı Halil Pehlivanköylü Mustafa
1944 583. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Hayrabolulu Süleyman Mustafa Küçük ?
1943 582. Kırkpınar Yağlı Güreşleri İbrahim Erdi Babaeskili Mustafa Tekirdağlı Hüseyin
1942 582. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin Hayati ?
1941 581. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin Mustafa Yenice ?
1940 580. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin Gönenli Kara Hüseyin ?
1939 579. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin Hayati ?
1938 578. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin Bulgaristanlı Molla Ahmet ?
1937 577. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin ? ?
1936 576. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin ? ?
1935 575. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Tekirdağlı Hüseyin ? ?
1934 574. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Beraberlik ? ?
1933 573. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Bandırmalı Kara Ali ? ?
1932 572. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Bandırmalı Kara Ali ? ?
1931 571. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Bandırmalı Kara Ali ? ?
1930 570. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Bandırmalı Kara Ali ? ?
1929 569. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Gostivarlı Mülayim ? ?
1928 568. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Kayıkçıoğlu Ahmet ? ?
1927 567. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Manisalı Rıfat ? ?
1926 566. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Kara Emin ? ?
1925 565. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Geçkinli Yusuf ? ?
1924 564. Kırkpınar Yağlı Güreşleri Benli Abdullah ? ?

Baş boyunda şampiyon olan güreşçi Kırkpınar'ın birincisi ve başpehlivan ilan edilir.

Osmanlı dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet dönemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Geçmişten günümüze Kırkpınar ağaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

1950 yılından bugüne kadar Kırkpınar ağaları şunlardır:

  • YIL  : KIRKPINAR AĞASI

Güreşlerin yapıldığı yer

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırkpınar, Edirne'yi Ortaköy'e bağlayan 35 kilometrelik yolun üzerinde, Simavina (Samona) ile Sarı Hızır Köyleri arasında bulunan ve Balkan Savaşından sonra Yunanistan sınırlarında kalan Nazif Ağa tarlası da denilen çimenlik bir yerin adıdır. Bu alanın bir tarafı Topçu Ali Ağa'nın tarlası, bir tarafı çayırlık, bir tarafı Tikio'lu Recep Ağanın tarlası, bir tarafı Çilingiroğlu'nun sebze bahçesi ve bir tarafı da Kırklar çeşmesidir.

Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı sonunda Kırkpınar Güreşleri Edirne ile Mustafapaşa yolu arasındaki "Virantekke" denilen yerde düzenlenmiştir.

Güreşler, 1923 yılından itibaren Edirne'nin "Sarayiçi" denilen yöresinde yapılmaya başlanmıştır.

Kırkpınar yağlı güreşlerinin ögeleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yağlı güreşe çıkan her pehlivanın güreş malzemesinin başında kıspet gelir. Manda, dana veya malak derisinden yapılan kıspetin bel kısmı dört parmak genişliğinde ve kalın olur. Beli sarması için kalın bir ip geçirilen bu kısma kasnak denir.

Kıspetin diz kapağının altına gelen yere paça denir. Paça ile etin arasında paçabent denilen keçe konur. Deri kısım keçenin üzerine çekilir ve üzeri sicimle sıkıca bağlanır.

Sıkı bağlanmayan paçadan içeri giren parmaklar sayesinde oyun almak kolaylaşır. Güreşten sonra yağlanan kıspet zembil'e konularak saklanır.

Kıspet, zembil adı verilen ve sazdan yapılan bir torbada taşınır ve saklanır. Güreşi bırakan pehlivan, zembilini duvara asmasından belli olur.

Güreşçiler, kavranmaları güç olsun diye yağlanırlar. Pehlivanlar, güreş meydanının uygun bir yerinde yağ ve su ile doldurulmuş kazanların etrafında yağlanırlar. Pehlivanlar önce sağ elle sol omuza, göğüse, kol ve kıspete yağ sürerler. Daha sonra sol el ile aynı işlemi tekrarlarlar.

Güreşçiler bu arada birbirlerinin sırtlarını da yağlarlar. Güreş başladıktan sonra pehlivanlar çayırda dolaşan yağcılardan diledikleri zaman yağ ve su alabilirler.

Yağlı güreşin en önemli ögelerinden olan davul ve zurnada Kırkpınar'a has bir melodi bulunmaktadır. Yağlı güreşlere çalacak olan müzisyenlerin güreş ezgilerini çok iyi bilmeleri, güreşin gidişatına göre müziğin ritmini ayarlamaları gerekmektedir.

Güreşin başlangıcı ve güreşe hazırlıktır. Ahenkli ve mevzulu bir biçimde güreşe ısınma hareketi olarak bilinen peşrev seyircilerin göz zevkini okşamasının yanında pehlivanın moralini yükseltir. Pehlivan peşrevle, kaslarını, nefsini, kalbini ve beynini başlayacak olan güreşe hazırlar. Güreşmek üzere çayıra çıkan pehlivanlar ahenkli bir şekilde ellerini ve kollarını sallayarak peşreve başlarlar. Peşrevde üç kez ileri üç kez de geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülerek önce sağ el yere, dize,dudağa ve alına üç defa değdirilir. Bu merasim bittikten sonra sıçrayarak “Hadi bre” pehlivan diye nara atılır. Karşılıklı gidiş ve gelişten sonra rakibin paçaları yoklanır, sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşur ve böylece güreşe girilmiş olur.

Yağlı güreşlerdeki tüm pehlivanları seyircilere tanıtan, onları güreşe başlatan kişidir. “Salavatçı” da denilen Cazgır, hakem heyetinin ya da kura ile eşleştirilen pehlivanların adlarını, sanlarını, güreş oyunlarındaki hünerlerini uygun mısra ve dualarla tanıtır. Bu dua yörelere göre değişir. Pehlivanlıkta olduğu gibi cazgırlıkta da usta-çırak geleneği vardır. Ünlü cazgırlar arasında, Edirne Ayşekadın Camii imamı Sadık Hoca (Atılgan), Şirin Mustafa sayılabilir. Güreşlerin başlangıcının ilk günü olan Cuma günü, tüm güreşçiler pehlivanlar mezarlığını ziyaret ettikten sonra, Selimiye Camii'nde okutulan Mevlütün ardından Sarayiçi'ne gidilerek, küçük boylardan itibaren cazgırın duası ile güreşleri başlatırlar.

Güreş ağası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yağlı güreşin ilk zamanlarında birkaç eski pehlivan köy ağaları veya güreşlerden anlayan birkaç kişi kurallara aykırı iş yapılmasın diye güreş meydanının bir köşesine oturur güreşleri kontrol ederlerdi. Bugün ise kuralları uygulayan hakem heyetleri oluşturulmuştur.

Kırkpınar Ağası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırkpınar güreşlerinin en temel ögelerinden biri ağalık müessesesidir. Önceleri pehlivanları güreşe çağıran, yarışmaları düzenleyen, gelen konukları ağırlayan, yemek ve yatacak yerlerini temin eden, örf ve adetlere uygun olarak güreşlerin yapılmasını sağlayan, ödüller veren Kırkpınar Ağaları idi. Ancak şimdi “Kırkpınar Ağası”, saydığımız bu faaliyetlerin hepsini karşılayamadığından ve bir etkinlik çerçevesine toplandığından, masrafların büyük çoğunluğu Belediyelerce karşılanmaktadır.

Kırkpınar başpehlivanına verilen, Kırkpınar'ın en büyük ödülüdür. Kırkpınar’da başpehlivan olan güreşçi 1 yıl süreyle altın kemerin sahibi olur. Ancak aralıksız üç yıl arka arkaya başpehlivan olan güreşçi altın kemerin sürekli sahibi olur. Zamanımızda Altın Kemer'ler Belediyelerce yaptırılmaktadır.

Kırmızı dipli mum

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırkpınar'ın davet simgesi “Kırmızı Dipli Mum”dur. Eskiden şehir ve köylerdeki kahvelere “Kırmızı Dipli Mum”lar asılarak, oradaki halk Kırkpınar'a davet edilirdi. Diğer bir deyişle davet için sadece “Kırmızı Dipli Mum” kullanılırdı.

Kırkpınar duası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Evliya Çelebi'nin aktardığına göre güreşlerde şu dua okunurdu:

"Allah Allah, Hoca-i âlem,
Seyyid-i kâinat ve
Mu'ciz-i mevcudat,
Pür kemal cemal,
Muhammed Mustafa’ya salâvat
Engürü'de er yatar,
Rum’da Mehmed Buhari Sarı Saltuk,
Ton giyer."

  1. Sırtüstü getirmek: Yağlı güreşin, en basit ve en çok bilinen kuralıdır. Rakip yerde iken sırtüstü çevrilerek veya ayakta iken düşürülerek yapılabilir.
  2. Açık düşürmek: Rakibini kıç üstü yere düşürmek ya da rakibin kendi düşmesi. Rakibin sırtı yere gelmemiş olsa bile göbeği meydana çıkacak kadar arka üstü veya yan düşmüş ise düşen güreşçi kaybeder.
  3. Çivi yukarı: Rakip ayaklarından yakalanır, baş üstü dikilir, sonra sırtı yere getirilirse, müsabaka kazanılmış olur.
  4. Kıspet çıkarmak: Kıspetin herhangi bir nedenle tamamen çıkması ya da boydan boya yırtılması bir yenilgi sebebidir.
  5. Pes etmek: Güreşçilerden biri herhangi bir nedenle "Pes ediyorum!" ya da sadece "Pes!" der veya rakibinin cinsel organına vurursa müsabakayı kaybetmiş olur.
  6. Tartarak yenmek: Taraflardan biri rakibini kucaklar, ayaklarını yerden keser, en az 3 adım yürürse müsabakayı kazanmış olur.

Boylar

Kırpınar'da pehlivanlar, şu kategorilerden birinde yarışabilirler: Minik 1, minik 2, minik 3, teşvik, tozkoparan, deste küçük boy, deste orta boy, deste büyük boy, küçük orta küçük boy, küçük orta büyük boy, büyük orta, başaltı ve baş.

Bunların haricinde en iyi peşrev yapan pehlivana ve en centilmen pehlivana da ödül verilmektedir.

Tarihte Kırkpınar'ın yapılamadığı yıllar

[değiştir | kaynağı değiştir]

1877–1878 Osmanlı Rus Savaşı nedeniyle 1878, 1879, 1880 ve 1881 yıllarında da Kırkpınar Güreşleri yapılamadı.

  • Balkan Savaşı'nda Edirne, 26 Mart–10 Temmuz 1913 tarihine kadar, Bulgar işgalinde kaldı. Bu nedenle 1913 yılı güreşleri de yapılamadı. Barış antlaşmasında Kırkpınar güreşlerinin yapıldığı yer, Türk sınırları dışında bırakıldığı için 1914 yılı güreşleri Edirne-Mustafa Paşa yolu üzerinde bulunan Viran- Tekke köyü ile Meriç Nehri arasındaki çayırlıkta yapıldı. Kara Emin Başpehlivanlığı kazandı.
  • I. Dünya Savaşı nedeniyle (1914–1918) ve savaştan sonra Trakya, Yunan işgalinde kaldığı için 1919, 1920, 1921 ve 1922 yıllarında Kırkpınar Güreşleri yapılamadı.
  • 25 Kasım 1922 tarihinde, Türk Ordusu Edirne'yi Yunanların işgalinden kurtarıldıktan sonra Cumhuriyet döneminde ilk güreşler 30 Mayıs 1924 günü Himaye-i Etfal (Çocuk Esirgeme Kurumu) yararına Sarayiçi'nde yapıldığı için 1923 yılında da Kırkpınar Güreşleri yapılamadı.
  • 2020 yılında yapılması gereken 659. Kırkpınar Yağlı Güreşleri, Covid 19 salgını kapsamında alınan tedbirler nedeniyle yapılamamıştır.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça ve dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]