Kardeşçe Lider ve Devrimin Rehberi - Vikipedi

Büyük Sosyalist Libya Arap Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Devrimin Rehberi
Arapçaالأخ القائد ومرشد الثورة الجماهرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى
Görevdeki
tek sahibi
Muammer Kaddafi'ydi
UnvanEkselansları
Resmî ikametBab el-Aziziye, Trablus
OluşumHalkın Otoritesinin Kurulmasına İlişkin Bildiri
2 Mart 1977
Kaldırılma20 Ekim 2011 (Kaddafi'nin ölümü)

Büyük Sosyalist Libya Arap Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Devrimin Rehberi (Arapçaالأخ القائد ومرشد الثورة الجماهرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى), ülkenin resmi yönetim yapısının yalnızca sembolik bir figürü olduğunu iddia eden Libya eski lideri Muammer Kaddafi'nin sahip olduğu bir unvandı.[1][2] Ancak eleştirmenler, Libya devletinin Kaddafi'nin herhangi bir gücü elinde bulundurduğunu inkâr etmesine rağmen, Kaddafi'yi fiilen eski siyasi görevli olarak konumlandırarak[3] uzun zaman boyunca onu bir demagog olarak tanımladılar.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Eylül 1969'da Kral İdris'in tahttan indirildiği darbeden sonra Libya, Kaddafi başkanlığındaki Devrim Komuta Konseyi (DKK) tarafından yönetildi. 2 Mart 1977'de, Halkın Otoritesinin Kurulmasına İlişkin Bildiri'nin kabul edilmesinin ardından, DKK kaldırıldı ve yüce güç, Genel Halk Kongresi'nin eline geçti.[4] Kaddafi daha sonra Genel Halk Kongresi'nin Genel Sekreteri oldu.

2 Mart 1977'de Kaddafi tüm kamusal işlevlerden feragat etti ve Libya devletinin "Lideri" (Qāʾid) olarak atandı ve hükûmet açıklamaları ile resmi basında "Libya Arap Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin 1 Eylül Büyük Devrimi Rehberi" veya "Kardeşçe Lider ve Devrimin Rehberi" olarak onurlandırıldı.[5]

Bu unvan resmi olarak yalnızca 1979'dan itibaren kullanılmasına rağmen, genellikle Kaddafi'nin egemenlik döneminin tamamı için kabul edilmektedir. Kaddafi'nin 1979'dan itibaren resmi bir hükûmet işlevi olmamasına rağmen, hükûmet ve ülke üzerinde neredeyse mutlak bir kontrol uyguladığı anlaşıldı. 2011'deki iç savaştan önceki 42 yıllık iktidarı, onu 1900'den bu yana en uzun süre iktidarda olan kraliyet dışı ulusal lider ve aynı zamanda en uzun süre hüküm süren Arap lideri yaptı.[6]

Her ne kadar Ağustos 2011 sonunda Trablus'tan kovulsa da Kaddafi, 20 Ekim 2011'deki Sirte Muharebesi ve sonrasındaki ölümüne kadar Kaddafi yanlısı güçlerin lideri olarak bu konumunu fiili açıdan korudu.[7]

Kaddafi yönetiminde Libya'nın siyasi sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Büyük Sosyalist Halkın Libya Arap Cemahiriyesi, resmi olarak Yeşil Kitap'ta ortaya konan siyasi ideoloji temelinde yönetildi. İdeoloji, doğrudan demokrasi fikrine ve tüm vatandaşların tüm siyasi konularda doğrudan karar almalarına dayanıyordu. Ülke çapında, egemenliğin asıl sahipleri olarak kabul edilen Temel Halk Kongreleri vardı. Bunlar, hem kadınları hem de erkekleri bulunduran yetişkin vatandaşların bileşimini içeriyordu. Temel Halk Kongreleri'nin yönetim ve yürütme organlarından Belediye Halkı Kongreleri ve Komiteleri, ardından da Genel Halk Kongresi (yasama organı) ve Genel Halk Komitesi (yürütme organı) oluşurdu.

Genel Halk Kongresi, halk adına kararlar alan seçilmiş üyeleri değil, tüm halk kongreleri ve komitelerini bir araya getiren bir koordinasyon organı olarak görüldüğünden, Kaddafi halkın veya seçilmiş temsilcilerin parlamento temsilini reddetti. Tüm kanunlar Temel Halk Kongreleri tarafından onaylanırdı ve daha sonra nihayet Genel Halk Kongresi tarafından kabul edilirdi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Wynne-Jones (19 Mart 2011). "Libyan minister claims Gaddafi is powerless and the ceasefire is 'solid'". The Daily Telegraph. Londra. 29 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2011. 
  2. ^ "Gaddafi: Libya dignity under attack". Al Jazeera. 2 Mart 2011. 3 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2011. Libyan leader Muammar Gaddafi has said that he is not a president and so cannot resign his position, and that power is in the hands of the people, during a televised public rally in the capital, Tripoli. 
  3. ^ Bazzi (27 Mayıs 2011). "What Did Qaddafi's Green Book Really Say?". The New York Times. 29 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2011. 
  4. ^ Text of the Declaration 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  5. ^ "Background Note: Libya". US Department of State, Bureau of Near Eastern Affairs. October 2007. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2018. 
  6. ^ Charles Féraud, "Annales Tripolitaines", the Arabic version named "Al Hawliyat Al Libiya", translated to Arabic by Mohammed Abdel Karim El Wafi, Dar el Ferjani, Tripoli, Libya, vol. 3, p.797.
  7. ^ "Muammar Gaddafi killed in Sirte". Al Jazeera English. 20 Ekim 2011. 21 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011.