Orenburg Oblastı - Vikipedi

Orenburg Oblastı Оренбургская область
Bayrak Arma
Konum
Orenburg Oblastı
Yönetim
Ülke:	Rusya
Federâl Bölge:	Volga
Ekonomik Bölge:	Ural
Başkent:	Orenburg
Vali:	Aleksey Çernişev
Yasama organı:	Duma
Genel bilgiler
Yüzölçüm:	123.700 km² (47.761 sq mi)
- Rusya içinde:	32.
Nüfus:	2.111.500 (04/2009)
- Rusya içinde:	24.
- Yoğunluk:	17 /km² (44 /sq mi)
Diğer bilgiler
Kuruluş tarihi:	7 Aralık 1934
Kodu:	57
Resmî İnternet sayfası:	[1]

Orenburg Oblastı (Tatarca: Ырымбу́р өлкәсе́, Kazakça: Орынбор облысы, Rusça: Оренбургская область / Orenburgskaya oblast), Rusya'nın Volga Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Orenburg şehridir. 1938 - 1957 yılları arasında Sovyet pilotu Valeri Çkalov (Валерий Павлович Чкалов / Valeriy Pavlovich Chkalov)'un onuruna Çkalov Oblastı (Чкаловская область / Chkalovskaya oblast) adı kullanıldı. Oblastta Türk nüfusu önemli bir yere sahiptir. Bağımsız bir Türk ülkesi olan Kazakistan ile özerk Türk cumhuriyetleri Tataristan, Başkurdistan arasında köprü olması yönünden stratejik bir öneme sahiptir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ural Dağları'nın en güney bölümünde kurulmuştur. Güney batıda Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti, güneyinde Kazakistan'ın Aktöbe Eyaleti, güney doğusunda Kazakistan'ın Kostanay Eyaleti, batıda Samara Oblastı, kuzey batısında Tatarstan, kuzeyde Başkurdistan, kuzey doğuda Çelyabinsk Oblastı ile komşudur. Orenburg Oblastı'nda iklim yazın sıcak, kışın çok soğuk bir etki gösterir; komşu Başkurdistan'a ve Samara Oblastı'na göre Orenburg Oblastı iklimi daha kuru olur.

İdari Bölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Orenburg Oblastı veya Orenburg İli toplam 35 ilçeden, 12 şehirden ve kapalı şehir Komarovskiy idari birimden oluşur.^[1]

İlçeler[değiştir | kaynağı değiştir]

1. Abdullah ili,
2. Аdаmоvskiy rаyоn,
3. Аkbulаk ilçesi,
4. Аlеksаndrоvka Bölgesi,
5. Аsеkеy ilçesi,
6. Bеlyaеvskiy rаyоn,
7. Buguruslаnskiy rаyоn,
8. Buzağılık ili,
9. Gаyskiy rаyоn,
10. Grаçеvskiy rаyоn,
11. Dоmbаrоvskiy rаyоn,
12. İlеkskiy rаyоn,
13. Kvаrkеn ili,
14. Krаsnоgvаrdеyskiy rаyоn,
15. Kıuandık ili,
16. Kurmаnаеvskiy rаyоn,
17. Mаtvееvskiy rаyоn,
18. Nоvооrskiy rаyоn,
19. Nоvоsеrgiеvskiy rаyоn,
20. Оktyabrskiy rаyоn,
21. Оrеnburgskiy rаyоn,
22. Pеrvоmаyskiy rаyоn,
23. Pеrеvоlоtskiy rаyоn,
24. Pоnоmаryоvskiy rаyоn,
25. Sаkmаrskiy rаyоn,
26. Sаrаktаş ilçesi,
27. Svеtlinskiy rаyоn,
28. Sеvеrnıy rаyоn,
29. Sоl-İlеtskiy rаyоn,
30. Sоrоçinskiy rаyоn,
31. Tаşlinskiy rаyоn,
32. Tоtskiy rаyоn,
33. Tyulgаnskiy rаyоn,
34. Şаrlık ilçesi,
35. Yasnеnskiy rаyоn.

Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

1. Abdulino,
2. Buguruslan,
3. Buzuluk,
4. Gay,
5. Kuvandık,
6. Mednogorsk,
7. Novotroitsk,
8. Orsk,
9. Orenburg,
10. Sol-İletsk,
11. Soroçinsk,
12. Yasni.

Dini durum[değiştir | kaynağı değiştir]

Müslümanlar ve Ortodoks Hıristiyanlar vardır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfus:

2010 Rusça konuşan resmi sayımına göre ildeki etnik ayrım şöyledir:^[2]

Türkler

• Tatar Türkleri: %7,6
• Kazak Türkleri: %6
• Çuvaşlar: %0,6
• Başkurtlar: %2,3
• Azeriler: %0,4

Ötekiler

• Ruslar: %75,9
• Ukraynalılar: %2,5
• Mordvınlar: %1,9
• Almanlar: %0,6
• Belaruslar: %0,3
• Öteki topluluklar ise %0,2'den daha azdır.
• 30.449 kişi üzerine yapılan anket sonuçları olup^[3] şüphesiz yukarıdakiler tam gerçeği yansıtmıyor. Tatar, Başkort Kazak, Çuvaş gibi Türk nüfusu az gösterilmiştir. Geçmişte burası Alaş Orda Türk Devletinin başkenti olduğu da düşünülürse ilginç sonuçlar çıkabilir.

Tatar Türkleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Orenburg ilinde Tatar Türkleri çoğunlukla şu ilçelerde bulunurlar: Аbdulin, Аlеksаndrоvskоm, Аsеkееv, Gаyskоm, Buguruslаn, İlеk, Krаsnоgvаrdеyskоm, Kuvаndık, Mаtvееvskоm, Sаkmаr, Sоl-İlеt, Tаşlin, Tоtskоm, Şаrlık ilçeleri. Tatar yerleşim yerleri dağınık vaziyettedir. İldeki Türk toplulukları türlü kuruluşlar vasıtası ile çalışmalar yapmaktadırlar. Yakın zamana kadar Tatar Türkçesinde eğitim veren okul ve eğitim merkezleri vardı fakat Rusya eritme politikası olarak bunu engellemiş ve Rusça yapmıştır. Orenburg ilinde 7 tane Tatar Kültür ve Dil Merkezi bulunmaktaydı. Orenburg merkez, Buguruslan, Buzuluk, Novotroitske, Orsk, Asekeev,Severnoe,, «Milli Dil ve Kültür merkezi» . Müslümanlar Derneği (Novotroitsk), «Namus» adında fon (Tatarca: «Намус», Türkçe: «Namus»), Orenburg Tatar Drama tiyatrosu, 69 Tatar Sanat toplulukları, Musa Celil Milli müzesi (Mustafin Şarlık ilçesi), kütüphane Yamaşev, Hüseyin Mingazetdinov (Orenburg,1906 yılından itibaren), Tatarca kitapların olduğu bazı kütüphaneler mevcuttur. Şevçenko, Taras Grigoryev (Orsk). İldeki Tatar basını da olmakta olup gazeteler Yana Vakıt (Yeni Vakit) (Tatarca «Яңа вакыт»); Orenburg, 1992) ve «Bulgar eli» (Tatarca«Болгар иле»; Orenburg), televizyon programında ise «Vatandaşlar» (Orenburg), Radyo olarak «İyi Akşamlar» (Orenburg) ve Ural Sesleri anlamında «Ural Tavışları» (Tatarca«Урал тавышлары», Novotroitsk).^[4]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Orenburg ili kamu yetkilileri portali20 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Orenburg ili6 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Orenburg ili bölgesel birim^{[ölü/kırık bağlantı]}
• Tarihi Orenburg2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Orenburg Oblastı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.