French
DeutschPapirüs Nash - Vikipedi
Nash Papirüsü, Kutsal Kitap'ın İbranice metninin (Tanah, Eski Ahit) eski bir el yazmasıdır. Dört fragmandan oluşan bu papirüs İbranice metnin yalnızca 24 satırını içerip eni 7,5 boyu 12,5 cm büyüklüğündedir.
Bu fragmanın değeri yaşındadır. Bilim adamlarınca M.Ö. ikinci veya birinci yüzyıla tarihlendirildi. Bu metin İsrael'e verilen 'On Emir' ve Yahudilikte en önemli dualardan biri olan Schma Jisrael („Dinle, İsrail“) içermektedir.
1947'de Ölü Deniz Yazmaları buluncıya kadar Nash Papirüsü Kutsal Kitabın en eski el yazmasıydı.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu papirüs Kutsal Kitap Arkeoloji Cemiyeti’nin sekreteri W. L. Nash’in adını taşır. 1902’de Nash onu Mısırlı bir tacirden satın alıp onu İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi’ne hediye etmiştir. Ertesi yıl, bulgu S. A. Cooke tarafından bu cemiyetin Proceedings adlı dergisinde yayımlandı. Cooke papirüsü M.S. 100-200'e tarihlendiriyordu.
Fakat 1937'de arkeolog William Foxwell Albright metni paleografik yöntemlerle analiz etti. O papirüsün aşağıyukarı M.Ö. 170 yılından olduğunun sonucuna vardı. 1951'de İbranice dil bilgini Paul Kahle el yazmasını M.S. 70'ten önceki zamana tarihlendiriyordu.
1965'e kadar yapılmış olan Kumran bulunuşlarının (Ölü Deniz Ruloları) analizi Albright'in koyduğu tarihi doğruladı. Bunun sonucu olarak bugün Nash Papirüsünün M.Ö. 200-100 arasında ortaya çıktığı kabul edilir.
İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]
Nash Papirüsü üzerinde yapılan bir analiz, toplam 24 satırının her birinde eksiklikler bulunduğunu ortaya koyar. Kenarlarının kimi yerinde, bir sözcük veya bazı harfler noksandır. Çıkış kitabının 20. bölümündeki On Emir’in bazı kısımlarını, ayrıca Kanunun Tekrarı kitabının 5. ve 6. bölümlerindeki bazı ayetleri içermektedir. Şu halde, o, alışılagelmiş Kutsal Kitap el yazmalarından biri değil, özel bir amaçla hazırlanmış karışık bir metindi.
Anlaşıldığına göre bu metin, Yahudilere Tanrı’ya karşı görevlerini hatırlatmak amacıyla, eğitici ayetlerden derlenmişti. Kutsal Yazıların, Şema (Schma Jisrael) diye adlandırılan, Kanunun Tekrarı 6:4’le başlayan kısmı sık sık tekrarlanırdı. O ayette şunları okuyoruz: “Dinle ey İsrail, Tanrımız Yehova (יהוה [YHVH]; Yehova ya da Yahve) tek Yehova (יהוה [YHVH])’dır.”
Bu ayette “יהוה (Yehova)” olarak geçen Tetragrammaton, yani YHVH, papirüsün son satırında iki kez görülür ve diğer beş yerinde daha geçer. Bir yerde de ilk harfi eksik olarak görülmektedir.
“Tanrı’nın eşsiz kişiliğini” vurgulamak amacıyla özellikle Şema söylenirdi. Yahudi Talmudu’na göre, sonuncu söz ‘Ekhad’ (“Bir”), “her hecesi açık seçik belirtilerek özellikle vurgulanmalıdır.” (W. O. Oesterley ve G. H. Box) Tanrı’dan söz edildiğinde, uzatılarak söylenen ʼEkhadʹ sözcüğü O’nun eşsizliğini de bildirir.[1]
Papirüsün metni On Emrin birincisinde geçen „köleler evinden“ sözlerini içermez (Çıkış 20:2; Kanunun Tekrarı 5:6) ve emirlerin sıralanışı Kutsal Kitapta olan sıradan farklıdır. Bundan başka Şema (Schma Jisrael) ek olan bir ayetle başladı. Bu sebeplerden dolayı Nash papirüsü ibadetlerde kullanılan bir metnin kopyası olduğu tahmin edilir. Hem Yeruşalim'deki hem de Babil'deki Talmud Şema'nın önceki ayetle birlikte okunmasını öğrettiler.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ W. O. Oesterley ve G. H. Box: Talmud (Berakot 19a)
Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]
- Burkitt, F.C., The Hebrew Papyrus of the Ten Commandments (PDF; 346 kB), The Jewish Quarterly Review, 15, 392–408 (1903)
- Stanley A. Cook: A Pre-Massoretic Biblical Papyrus. Proceedings of the Society of Biblical Archaeology 25 (1903), S. 34–56
- William F. Albright: A Biblical Fragment from the Maccabean Age: The Nash Papyrus. Journal of Biblical Literature 56 (1937), S. 145–176
- Paul Kahle: Die hebräischen Handschriften aus der Höhle (1951), S. 5f
- Ernst Würthwein: Der Text des Alten Testaments, 4. Auflage 1973, S. 37