Pyotr Vrangel - Vikipedi

Pyotr Nikolayeviç Vrangel
Lakabı	Kara Baron
Doğum	27 Ağustos 1878(1878-08-27) Zarasai, Kovno Guberinyası, Litvanya
Ölüm	25 Nisan 1928 (49 yaşında) Brüksel, Belçika
Bağlılığı	Rus İmparatorluğu
Branşı	Rus İmparatorluk Ordusu, Beyaz Ordu
Hizmet yılları	1902-1920
Rütbesi	General
Komutası	Beyaz Ordu
Çatışma/savaşları	I. Dünya Savaşı, Rus İç Savaşı
İmza

Pyotr Vrangel (Rusça: Пётр Никола́евич Вра́нгель / Pyotr Nikolayeviç Vrangel, 15 Ağustos 1878; Novoaleksandrovsk (bugünkü: Zarasai), Kovno Guberinyası (Litvanya), Rus İmparatorluğu - 25 Nisan 1928; Brüksel, Belçika), Güney Rusya'da karşıdevrimci Beyaz Ordu'nun liderlerinden biri.^[1] Korgeneral (1917). Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine yol açan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.^[2]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltık Almanı olan Vrangel ailesinin Rus soyundan gelen bir üyesiydi. 1901 yılında Maden Mühendisliği Enstitüsü'nden mezun olduktan sonra gönüllü olarak Süvari alayına katıldı ve 1902 yılında subaylığa terfi etti. Rus-Japon Savaşı'na katıldı. 1906 yılında Baltık bölgesinde faaliyet gösteren, General A.N.Orlov komutasındaki gezici cezalandırıcı birliklere katıldı. 1910'da kurmay subay okulundan mezun oldu ve I. Dünya Savaşı boyunca bir süvari birliğinin komutanı olarak görev yaptı. Vrangel, Ekim Devrimi'nden sonra Kırım'a geçti ve 1918'de burada gönüllü olarak İngiltere ve Fransa tarafından Bolşeviklere karşı desteklenen Beyaz Ordu birliklerine katıldı. İlk önce 1919 baharında Kafkas ordularında bir süvari tümen'ine komuta eden Vrangel, daha sonra 1920 yılında tüm Gönüllü Ordu'nun komutasını ele aldı.

Anton Denikin ile düştüğü bir ihtilaf sonrası sürgün edildi. 4 Nisan 1920'de, daha sonradan Rus Ordusu olarak anılacak olan Kırım Beyaz Ordusu'nun başkomutan'ı olarak seçildi.

Hükûmet koalisyonu ile beraber (çaresizlik içinde beklenen toprak reformlarını da içine alan) kapsamlı reformlar yaparak Kırım'ı Rusya içinde ekonomik olarak en bayındır bölge haline getirdi. Ukrayna ve Gürcistan gibi bağımsızlığını yeni kazanmış ve ayrıca Bolşeviklere karşı mücadele veren ülkelerle federal ilişkiler geliştirdi.

Kırım'daki Kuzey Tavria bölgesinde ordusunun yarısını kaybeden Vrangel, ordusunda bir tahliye işlemine girişti. Her memura, askere ve sivile kendisiyle birlikte bir bilinmezliğe doğru yola çıkma ya da oldukları yerde kalarak Sovyet rejiminin eline düşme riskini göze alma seçeneklerini sundu. Son silahlı birlikler ve siviller Rusya'yı 14 Kasım 1920'de terk etti. Vrangel, Rus mültecilerinin başı olarak, Türkiye ve Tunus üzerinden Yugoslavya'ya geçti. 1924 yılında Rus Askeri Birliği'ni kurdu. Bu organizasyon sürgündeki Beyaz Ordu kuvvetlerinin birliğini ve SSCB'deki sovyet karşıtı gerilla savaşını korumak için faaliyet gösterdi.

Vrangel'in Ailesinin de aralarında olduğu bazı insanlar, onun, Sovyet ajanı olduğunu iddia ettikleri ve Vrangellerin arazisinde yaşayan, kahyasının kardeşi tarafından zehirlendiğini iddia ettiler. Kahyanın kardeşi orayı terk ettikten bir süre sonra Vrangel hastalandı ve kısa sürede öldü. Vrangel'in cenaze töreni, Sırbistan'daki Doğu Ortodoks Kilisesi'nde yapıldı ve oraya gömüldü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]