St. James Sarayı - Vikipedi

Saint James Sarayı, İngiltere Krallığı, İrlanda Krallığı (Öncesinde: İrlanda Lordluğu) ve Fransa Krallığı (meşrûiyet hakkınca) Kralı olan VIII. Henry tarafından yaptırılan, Londra Şehri'ndeki Westminster İlçesi'nde bulunan bir kraliyet saraydır. Saray İsa'nın On İki Havârisi'nden biri olan Küçük Yakup'a adanmıştır. 1531 ve1536 yılları arasında kırmızı taş tuğla ağırlıklı malzemeler kullanılarak inşâ edilmiştir, büyük çoğunluk ile inşâ edildiği dönemin o bölgedeki baskın mimarî akımı olan Tudor Mimarîsi ile inşa edilmiştir. Saray kraliyet vârisinin ikâmetgahı olarak da hizmet vermiştir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

VIII. Henry Londra'da yeni bir idârî merkez olacak bir kraliyet sarayı yapmak için karar vermiştir; bunun akabinde 12. Yüzyıl'dan beri cüzzamlı genç kızların kapatıldığı bir hastanenin bulunduğu konumu planladığı kraliyet sarayının inşaatı için uygun bulmuştur ve bölgedeki hastane yıkılarak yerine Kral'ın buyruğunca Saint James Sarayı'nın inşaatı gerçekleştirilmiştir.

İngiltere tarihinde çok söz edilen Saint James Sarayı, yüzyıllar boyunca idârî, diplomatik, törensel; kraliyet ailesinin ve diplomatik konukların, saray halkının, elçilerin ikâmetine uygun amaçlar ile fonksiyon göstermiştir. Saray, inşaat edilmesinin ardından döneminin İngiltere Krallığı'ndaki en önemli ikinci saray hâline gelmiştir. 1698'de ana kraliyet sarayı, hem kraliyet ailesinin ikâmetgahı hem de hükûmet merkezi olan Whitehall Sarayı'nın Saray'da çıkan bir yangında yanması ile, Saint James Sarayı Buckingham Sarayı'nın inşaatına ve Kraliçe Victoria tarafından kraliyetin ana sarayı ilan edilişine kadar kadar Hannover Hânedanı'nın erken dönemlerinde kraliyetin idarî merkezi olan saray hâline geldi.

Kral VIII. Henry'nin döneminde inşâ edilen saray, Kral'ın saray hayatından ve protokol rutininden uzaklaşması için imkân sağlamıştır. Henry'nin kişisel olarak sarayda ikâmet etmesinin yanında Henry'nin iki gayrımeşrû çocuğunun da ikâmet ve vefât ettikleri konum olmuştur.

Kral VI. Edward'ın döneminde saray kraliyet ikâmetgahı olarak kullanılmamıştır. Elçilerin kabulü, törensel ve diplomatik aktiviteler için anıtsal ve resmî bir konut olarak işlev görmüştür.

Kral VIII. Henry'nin kızı ve daha sonrasında 1553 - 1558 yıllarında üvey küçük kardeşi VI. Edward'ın ölümü üzerine kraliçelik makamına çıkmış olan I. Mary taç giymesinin ardından Saint James Sarayı'nı ikâmet ettiği saray olarak kullanmıştır ve sarayı bizzat kişisel ihtimam ve ilgi göstermiştir. Ayrıca ömürünün büyük bir kısmını burada geçirmiştir.

Kraliçe I. Elizabeth sık sık sarayda konaklar ve elçi kabulünde bulunurdu. Kraliçe I. Elizabeth'in 1588'de İspanyol Donanması'nın İngiltere'yi işgâl etmek ve I. Elizabeth'i tahttan indirip Protestan otoriteyi kırmak için Manş Denizi'ne demirlemesini beklerken geceyi Saint James Sarayı'nda geçirdiği rivâyet edilir.

Kral I. James Dönemi'nde sarayda Kral I. James'in vefât eden oğlu -Galler Prensi ve tahtın vârisi- Henry Frederick Stuart ve annesi Danimarkalı Anne yaşamışlardır. Bu dönemde Kraliçe Danimarkalı Anne ve Galler Prensi Henry Frederick için bahçeler düzenlenmiştir Bu dönemde Galler Prensi için saray topraklarına bir binicilik okulu açılmıştır. Saray bahçeleri bu dönemden itibaren kraliyet ailesi için uğrak bir nokta hâline gelmiştir. Aynı dönem içerisinde sarayın bahçelerinde canlı egzotik hayvanların bulunduğu bir hayvanat bahçesi açılmıştır ve devekuşu gibi hayvanlar sergilenmiştir. Sarayın bahçeleri bugün Saint James Parkı adı ile halka açıktır ve halka açıldığı döneme kadar kraliyet ailesinin yalnız vakit geçirebildikleri, avlandıkları birçok işlevli bir mekân olmuştur.

Kral I. Charles'ın oğulları ve ondan sonra kral olmuş olan Kral II. Charles ve Kral II. James bu sarayda doğmuşlardır. Kral I. Charles'ın çocukları ile Saint James Sarayı'nın bahçelerinden oluşan Saint James Parkı'nda çocukları ile vakit geçirmeyi sevdiği bilinmektedir. Saint James Sarayı İngiliz İç Savaşı sırasında zindan olarak da kullanılmış ve İngiliz İç Savaşı sonrası Kral I. Charles bu sarayda hapsedilmiştir. I. Charles idam edilmeden önceki gecesini Saint James Sarayı'nda geçirmiştir. Kral I. Charles'ın idamı sonrasında diktatörlük ve Koruyucu Lordluk yapmış olan Oliver Cromwell, Saint James Sarayı'nı askerî bir kışla olarak kullanmıştır.

Kral II. Charles Dönemi'nde Saint James Sarayı tekrardan restore edilmiş ve kraliyet ikâmetgahı ve kraliyet merkezi hâline getirilmiştir. Kral II. Charles 1666'da gerçekleşen Büyük Londra Yangını sırasında Saint James Sarayı'nda ikâmet etmekte idi ve Londra'yı bir yıl önce -1665'te- gerçekleşen vebâ salgını sırasında terk etmiş olmasına rağmen bu felâket sırasında Saint James Sarayı'nı terk etmek yerine yangına bizzat müdahale etmiştir. Ayrıca Kral II. Charles'ın metreslerinden bâzıları Kral II. Charles Whitehall Sarayı'nda ve Hampton Divan Sarayı'nda ikâmet ederken ya Saint James Sarayı'nda ikâmet etmişlerdir ya da Saint James Sarayı'nın yakınlarda Kral tarafından onlara tahsis edilen evlerde.

Kral II. James Saint James Sarayı'nda doğmuştur. Kral II. James Londra'da olduğu zamanlarda Saint James Sarayı'nda da ikâmet etmiştir. Çocukları Saint James Sarayı'nda doğmuştur. Yasal olarak vârisi olan ama Katolik olduğu için Parlamento tarafından taç giydirilmeyen oğlu James Francis Edward Stuart da Saint James Sarayı'nda doğmuştur.

Kraliçe II. Mary ve Kraliçe Anne Saint James Sarayı'nda doğmuşlardır. O dönemde krallığın idârî merkezi Whitehall Sarayı idi; fakat kraliyet ailesinin resmî Londra ikâmetgahı Saint James Sarayı idi. 1698 yılında krallığın ve monarşinin merkezi olan Whitehill Sarayı çıkan bir yangından dolayı yanmıştır ve bunun üzerine III. William tarafından Saint James Sarayı krallığın idârî yönetim merkezi ve monarşinin merkezi olarak işlev gösterecek şekilde kullanılmıştır; fakat ne Kraliçe II. Mary & Kral III. William Dönemi'nde ne de Kraliçe Anne Dönemi'nde saray kraliyet ailesinin ana ikâmetgah merkezi olarak hizmet vermemiştir. Saint James Sarayı yerine Kraliçe II. Mary & Kral III. William ve Kraliçe Anne tarafından Hampton Divan Sarayı ve Kensington Sarayı tercih edilmiştir. Kraliçe II. Mary & III. William ve Kraliçe Anne Saint James Sarayı'nda oturmazlardı; ama devleti buradan yönetirlerdi. O dönemlerde Saint James Sarayı bugün Buckingham Sarayı'nın gösterdiği işlev gibi sembolik bir merkez olarak işlev göstermiştir.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşik Krallık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Yapı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.